Filipinler'de tarihi anlaşma imzalandı

Filipinler hükümeti ile ülkenin güneyindeki Moro Ä°slami KurtuluÅŸ Cephesi, yıllardır süren çatışmalara son vermek amacıyla tarihi bir barış anlaÅŸması imzaladı. 

Ülkedeki Müslüman azınlığın büyük bir kısmının yaÅŸadığı Mindanao'da 40 yıldır devam eden ve en az 120 bin kiÅŸinin hayatını kaybetmesine neden olan çatışmalara son vermek amacıyla yapılan diplomatik çabaların ardından varılan anlaÅŸmaya, baÅŸkent Manila'da Malacanang Sarayı bahçesine kurulan çadırdaki imza töreniyle binden fazla kiÅŸi tanıklık etti.

BaÅŸkentteki Müslüman mahallesi Quiapo'da toplanan yüzlerce kiÅŸi de anlaÅŸmanın imzalanmasını coÅŸkuyla kutladı. 

Mindanao'nun güneyinde yer alan ve nüfusunun büyük bir kısmı Müslümanlardan oluÅŸan Bangsamoro'daki bölgesel hükümete daha fazla özgürlük tanıyan anlaÅŸmaya göre, Bangsamoro özerk hükümeti, kendi bütçesine ve polis gücüne sahip olacak. Bölgede yerel seçimler, 2016'da yapılacak. 

Moro Ä°slami KurtuluÅŸ Cephesi (MÄ°KC) ve diÄŸer bazı silahlı gruplar, Müslümanların çoÄŸunlukta olduÄŸu güney bölgesinin bağımsızlığı ve Müslüman azınlığın "daha iyi bir yaÅŸam" sürebilmesi için yıllardır mücadele ediyordu. 

Nüfusun büyük bir kısmının Katolik olduÄŸu ülkenin güneyindeki çatışmalar, Müslüman azınlığın yoksulluk içinde yaÅŸamasına neden olmuÅŸtu. 

ARTIK SAVAÅž YOK

Filipinler Devlet BaÅŸkanı Benigno Aquino, imza töreninde yaptığı konuÅŸmada, "EÄŸer barışın tesis edilmesi için harcanan çabaları hızlandırırsak MÄ°KC, 2016'ya kadar kimliÄŸini deÄŸiÅŸtirerek askeri bir gruptan siyasi bir yapıya dönüÅŸecek" dedi. 

Aquino, sözlerine ÅŸöyle devam etti:

"Umarım bu anlaÅŸma, barışı tesis etme çabalarımızı baltalamaya çalışanlara, sırf kendi çıkarları için ülkeyi bölmeye ve kendi gündemleri için çatışmaları körükleyenlere bir uyarı olur. Halkımız, çok uzun bir süredir acı çekiyor. Barışın bir kez daha halkımdan çalınmasına izin vermeyeceÄŸim."

Devlet BaÅŸkanına barış görüÅŸmeleri sırasında danışmanlık yapan Teresita Quintos Deles, imza töreninde yaptığı konuÅŸmada, anlaÅŸmanın ülkeye barış getireceÄŸini açıkladı.

Malacanang Sarayı bahçesinde toplanan kalabalığa seslenen Deles, "Artık savaÅŸ yok. Artık çocuklar, güvenlikleri için kaçmaya çalışmayacak. Artık kimse, evlerini terk etmek zorunda kalmayacak. Artık yoksulluk, korku olmayacak. Yeter. Tüm bunlardan bıktık usandık" dedi.   

Deles, sözlerine ÅŸöyle son verdi:

"Ortak amaçlarımız, bizi daha da ileriye taşıyacak."

ANLAÅžMA HERKESÄ°N ÇIKARINA

MÄ°KC lideri Hacı Murat Ä°brahim de anlaÅŸmanın aynı zamanda Mindanao'daki ikinci büyük silahlı grup olan Moro Ulusal Özgürlük Cephesi'nin yanı sıra güneydeki diÄŸer grupların da çıkarına olduÄŸunu söyledi. 

Ä°brahim, imza töreninde yaptığı açıklamada "MÄ°KC,  Bangsamoro ile ilgili Kapsamlı Barış AnlaÅŸması'nın tek sahibi olduÄŸu iddiasında deÄŸildir. MÄ°KC, sayısız insanın özgürlük ve özerklik için harcadığı yürekli çabaları ve yaptıkları fedakarlıkları asla unutmayacaktır" dedi. 

MÄ°KC'nin Bangsamoro özerk siyasi yapıya geçiÅŸ sürecinde sadece bekçilik yapacağına iÅŸaret eden Ä°brahim, "MÄ°KC hükümetini deÄŸil, Bangsamoro hükümetini kuracağız. Bangsamoro anlaÅŸması, halkımızın kimliÄŸinin, gücünün ve doÄŸal kaynaklarının garantisi olacaktır " dedi. 

BUNDAN SONRA NE OLACAK

1987'de kabul edilen Filipinler anayasasının Özerk Bölgelerin Kurulması ile ilgili maddesi uyarınca Devlet BaÅŸkanı Aquino, Bangsamoro Yasa Tasarısı'nı hazırlamak ve gerekli durumlarda anayasa deÄŸiÅŸikliÄŸi yapmak üzere 15 üyeli bir GeçiÅŸ Komisyonu kurulması talimatını vermiÅŸti.

Sekiz üyesi MÄ°KC tarafından, yedi üyesi de Filipinler hükümeti tarafından atanan Komisyon'un hazırlayacağı Bangsamoro Yasa Tasarısı, önce Kongre'nin onayına sunulacak. Kongre tarafından kabul edildikten sonra da bölgede referanduma sunulacak. 

GeçiÅŸ sürecinin ardından 2016 yılında yapılacak seçimde ise Bangsamoro yeni hükümeti seçilecek. Seçimde halk, yasama organını oluÅŸturacak siyasi partileri seçecek. Bu partiler ise Bangsamoro'nun liderini belirleyecek. Bangsamoro Yasası geçene kadar Müslüman Mindanao Özerk Bölgesi, iÅŸlevini sürdürecek. 2016 yılındaki seçime kadar devam edecek geçiÅŸ süreci, uluslararası ve yerel organlar tarafından izlenecek.

COÄžRAFÄ° SINIRLAR REFERANDUMDA BELÄ°RLENECEK

Bangsamoro'nun coÄŸrafi sınırları ise yasanın Kongre'den geçmesinin ardından yapılacak referandumla belirlenecek. Bölgedeki topluluklar, Bangsamoro'ya katılıp katılmayacaklarına referandumda karar verecek. 

AnlaÅŸmaya göre, MÄ°KC'e ait 12 bin kiÅŸilik silahlı gücün yanı sıra diÄŸer silahlı gruplar da tasfiye edilecek ve sivil polis gücü kurulacak. 

Filipinler'in güneyinde etrafı Bubun deniziyle çevrili olan Mindanao adalar grubunda merkezi yönetime karşı yaklaşık 40 yıl önce baÅŸlatılan ayaklanmada 120 bin kiÅŸi hayatını kaybetmiÅŸ, 2 milyon kiÅŸi evlerini terk etmek zorunda kalmıştı. Bölgede 16. yüzyılda Ä°slamiyet'i kabul etmiÅŸ Müslümanların yanı sıra diÄŸer dinlerden de topluluklar bulunuyor.