Moro Müslümanları barış için gün sayıyor

Müslümanların 40 yılı aÅŸkın süredir bağımsızlık için mücadele ettiÄŸi Filipinler’in güneyindeki Moro bölgesinde 27 Mayıs’ta imzalanacak barış anlaÅŸması için geri sayım baÅŸladı. En büyük silahlı güç olan Moro Ä°slami KurtuluÅŸ Cephesi (MÄ°KC) ile hükümet arasında imzalanması planlanan barış anlaÅŸması öncesi Anadolu Ajansı, bölgeyi ziyaret ederek taraflarla görüÅŸtü.

27 Mart’ta imzalanacağı duyurulan anlaÅŸma ile 40 yılı aÅŸkın süredir devam eden ve 120 binden fazla insanın hayatına mal olan çatışmanın sonlandırılması hedefleniyor. AnlaÅŸma kapsamında, Filipinle’rin güneyindeki Mindanao adasının, nüfusunun yüzde 75’i Müslüman olan Moro bölgesine otonomi verilmesi planlanıyor. 2016’da Müslümanların çoÄŸunlukta olduÄŸu 6 vilayette referendum yapılarak, otonomi bölgesine katılıp katılmayacakları sorulacak.

"Barış her zamankinden daha yakın"

Moro’nun bağımsızlığı için 1972’de silahlı mücadeleyi ilk baÅŸlatan ve bölgedeki en büyük ikinci güç olan Moro Milliyetçi KurtuluÅŸ Cephesi’nin de (MMKC) dahil olduÄŸu diÄŸer diÄŸer silahlı gruplar ise anlaÅŸmayı kabul etmeyeceklerini duyurdu.

1984 yılında Moro Milliyetçi KurtuluÅŸ Cephesi’nden ayrılarak Moro’daki en büyük silahlı güç haline gelen Moro Ä°slami KurtuluÅŸ Cephesi adına hükümetle barış müzakerelerini yürüten Muhager Ä°qbal, AA muhabirine Kotobato’da yaptığı açıklamada, “barışın her zamankinden daha yakın olduÄŸunu” söyledi.

Moro Milliyetçi KurtuluÅŸ Cephesi, 1996’da Filipinler hükümeti ile imzaladığı barış anlaÅŸmasının tam olarak hayate geçirilememesinden hükümeti sorumlu tutuyor. MMKC lideri Muslimin Sema, 1996 anlaÅŸmasının üzerlerine yüklediÄŸi sorumlulukları  yerine getirdiklerini ancak hükümetin söz verdiÄŸi adımları atmadığını söyledi. Bu anlaÅŸmanın uygulanmasında ısrarlı olacaklarını vurgulayan Sema, “Ä°slam Ä°ÅŸbirliÄŸi, Filipinler hükümeti ve MMKC’den oluÅŸan üçlü bir mekanizma, 1996 anlaÅŸmasını gözden geçiriyor. Bu süreç tüm tarafları tatmin edecek ÅŸekilde neticelenmesini ümit ediyoruz” ifadelerini kullandı.

“Önemli olan anlaÅŸmanın hayata geçirilmesi”

27 Mart’ta imzalanacak nihai barış anlaÅŸması ile her ÅŸeyin bir anda çözülmeyeceÄŸini vurgulayan Ä°qbal, “AnlaÅŸma sadece bir kağıt parçasıdır ve önemli olan bunun hayata geçirilmesidir” deÄŸerlendirmesinde bulundu.

Iqbal, 2008'de MÄ°KC’den ayrılarak kurulan ve Moro’nun bağımsızlığı için silahlı mücadeleye deva edeceÄŸini açıklayan Bangsamoro Ä°slami Özgürlük SavaÅŸçıları’nı (BÄ°ÖS), barış anlaÅŸmasına dahil etmek için temasta olduklarını söyledi.

MÄ°KC olarak 40 yıldır silahlı mücadele verdiklerini ancak netice alamadıklarını vurgulayan Ä°qbal, “40 yıldır baÅŸka ülkelere yardım çaÄŸrısında bulunuyoruz ancak bu gerçekleÅŸmedi. Vietnam gibi, Çin ve Rusya’dan yardım alan bir halk deÄŸiliz. Tüm mücedeleyi kendi imkanlarımızla veriyoruz. Åžimdi barışa ulaÅŸmak için taktik deÄŸiÅŸtirme zamanı geldi. EÄŸer BÄ°ÖS, silahlı mücadele yönteminde ısrar ederse bunu sürdürebilir ancak netice almalarının mümkün olduÄŸunu sanmıyorum” ifadelerini kullandı.

“Silahda ısrar eden marjinalize olur”

Filipinler hükümeti adına barış anlaÅŸmasını sürdüren Miriam Coronel Ferrer, sürdürülebilit barışa ulaÅŸmanın kolay olmadığını söyleyerek, bunun zaman alacağını belirtti.

Filipinlerin baÅŸkenti Manila’da AA muhabirine konuÅŸan Ferrer, “Barış  anlaÅŸması baÅŸarılı olursa silahlı mücadelede ısrar eden gruplar marjinalize olacaktır” dedi.

Tüm müzakerelerin bir “al-ver” süreci olduÄŸunu vurgulayan Ferrer, Moro Milliyetçi KurtuluÅŸ Cephesi yöneticilerinin, barış anlaÅŸmasına yönelik olumsuz açıklamalarına da deÄŸinerek, “Bunların bir kara propaganda olduÄŸu çok açık. Bu grupların açıklamalarının arkasında, sürdürdükleri ayrıcalıkları yitirme kaygısının var” ifadelerini kullandı.

Moro bölgesindeki zengin petrol ve doÄŸalgaz yataklarına da deÄŸinen Ferrer, anlaÅŸmanın arkasındaki ana motivasyonun, bu kaynakların paylaşımı olduÄŸunu belirtti.

27 Mart’ta imzalanacak barış anlaÅŸmasına göre, Moro’daki yeraltı kaynaklarının yüzde 75’i kurulacak otonomi bölgesinde kalırkan, yüzde 25’i de merkezi hükümete gidecek.

“Yeraltı kaynaklarının önemini kavradılar”

Filipinler hükümeti ile Moro Ä°slami KurtuluÅŸ Cephesi (MIKC) arasında baÅŸlatılan barış sürecini denetlemek üzere kurulan Bağımsız Gözlemci Heyeti BaÅŸkanı Alistair MacDonald, Moro’da barışa herzamankinden daha yakında oldunduÄŸunu belirterek, “40 yıldır devam eden çatışmanın ardından her iki taraf da Moro bölgesindeki ekonomik potansiyelin Fiipinler için ne kadar önemli olduÄŸununun farkına vardı. Ä°nsanlar artık savaÅŸmaktan bıktı ve çocukları için daha iyi bir gelecek inÅŸa etmek istiyorlar” deÄŸerlendirmesinde bulundu.

Kardinalden sürece destek

Moro otonomi bölgesinin içerisinde yer alacağı Mindanao adasınının Kardinali Orlando Quevedo, barış sürecine destek verdiÄŸini ve baÅŸarıya ulaşılacağı noktasında iyimser olduÄŸunu söyledi. 

Filipinler hükümetinin, Mindanao’daki Müslüman ve Hristiyanları yıllarca ihmal ettiÄŸini söyleyen Quevedo, “AnlaÅŸmada hala bazı belirsizlikler olmasına raÄŸmen barışın yakın olduÄŸuna inanıyorum. Adadaki Hristiyan nüfusun Müslümanların yönetimindeki otonomi bölgesinde yaÅŸamasından da hiçbir endiÅŸe duymuyorum. AnlaÅŸma, iki tarafında hakları noktasında gerekli garantileri sunuyor” deÄŸerlendirmesinde bulundu. 

AA, Moro'daki barış süreci ve Moro Ä°slami KurtuluÅŸ Cephesi ile Moro Miliyetçi kurtuluÅŸ Cephesi'nin kamplarıyla ilgili haber, fotoÄŸraf ve görüntüleri, yarından itibaren 3 gün boyunca yayınlanacak.