Ä°nsanların sürekli hareket ettiÄŸi, yer deÄŸiÅŸtirdiÄŸi günümüzde birden fazla pasaport sahibi olma kural haline gelmiÅŸken, göçmen kökenli ailelerin Almanya’da doÄŸup büyüyen  çocukları çifte vatandaÅŸ olamıyor. 2000 yılında yapılan düzenlemeyle anne babasından en az birinin Almanya’da 8 yıl yaÅŸaması koÅŸuluyla, burada doÄŸan çocuklar, 23 yaşına kadar çifte vatandaÅŸ olarak kalıyor, fakat 23 yaşından sonra iki vatandaÅŸlıktan birini tercih etmek zorunda bırakılıyorlar.

2000’deki düzenleme, maÄŸdur ettiÄŸi insanların sayısının artması ve Alman Anayasasına aykırılık taşıdığı gerekçeleriyle ciddi eleÅŸtiriler aldı. Bu nedenle çifte vatandaÅŸlık konusu, geçen yılki seçimlerin baÅŸlıca konularından biriydi. Seçimlerde oy kullanma hakkına sahip 5.8 milyon yabancı kökenli seçmen kitlesinin varlığı, siyasi partileri bu konuda sözler vermeye itti.

'Herkese çifte vatandaÅŸlık' baÅŸka bahara

Göçmen kökenlileri memleketleriyle Almanya arasında seçim yapmaya zorlayan modelin kaldırılması ve Alman vatandaÅŸlığına geçiÅŸin kolaylaÅŸtırılması vaadedildi.
Seçim sonrası koalisyon görüÅŸmelerinde Sosyal Demokratlar (SPD) ‘herkese çifte vatandaÅŸlık’ vaadi için bastırdı. Ama Hristiyan Demokratlar BirliÄŸi(CDU) ile kardeÅŸ partisi Hristiyan Sosyal BirliÄŸi (CSU)  herkesi kucaklayan bir çifte vatandaÅŸlık düzenlemesini reddetti. Partiler yoÄŸun tartışmalara neden olan koalisyon görüÅŸmeleri sonucunda orta noktayı buldular. SPD’nin talebiyle gençleri 23 yaşından sonra  iki vatandaÅŸlık arasında seçim yapmaya zorlayan ‘opsiyon modeli’ kaldırılacaktı. 

'Almanya'da büyüdüÄŸünü kanıtla'

Koalisyon anlaÅŸmasına göre, sadece Almanya’da doÄŸan Türkiye kökenlilere çifte vatandaÅŸlık hakkı verilirken, sonradan gelenlere bu hak verilmeyecek. Almanya’da doÄŸmuÅŸ göçmen kökenli gençler, 12 yıl Almanya’da kalmaları ve bir okul bitirmeleri durumunda bu hakka sahip olabilecek. Gençlerin Almanya’da doÄŸmuÅŸ olmaları yetmiyor, ayrıca burada büyümüÅŸ olduklarını kanıtlamaları gerekiyor.‘Bir ülkede büyümek’ gibi soyut bir sürecin nasıl kanıtlanacağı sorusu tam yanıtını bulmuÅŸ deÄŸil.

 

'Türklere çifte standart uygulanıyor'

Türklerin Almanya’da en yoÄŸun olduÄŸu Kuzey Ren Vestfalya Eyalet Parlamentosu’nun Türk kökenli milletvekili Arif Ünal yeni düzenlemenin haksızlığı gidermediÄŸini savunuyor. Ünal,  ''Gençlerin düzenli olarak Almanya’da oturduÄŸuna dair yabancılar dairesinden belge getirmesi, okul kayıtlarına bakılması, ülkelerine gidiÅŸ-geliÅŸ tarihlerinin incelenmesi… 

Komisyonda görüÅŸülen tasarıyı Al Jazeera’ya deÄŸerlendiren Arif Ünal çifte vatandaÅŸlık hakkının bürokratik engellere baÄŸlandığını ve Türklere ‘çifte standart’ uygulandığını belirtirken, ‘’Bu aslında bizim gençlerimize karşı bir güvensizliÄŸin ifadesi’’ yorumunu yaptı. 

'KoÅŸulsuz çifte vatandaÅŸlık istiyoruz'

Türk kökenli vekil son 7 yılda Almanya vatandaÅŸlığı alanların yüzde 53’ünün çifte vatandaÅŸ olduÄŸu bilgisini verirken Türklere ayrımcılık yapıldığı görüÅŸünde. Ayrıca Almanya’da 4. kuÅŸaÄŸa kadar gelmiÅŸ Türk kökenli göçmenlere karşı haksızlığın hala çözüme kavuÅŸturulmadığına dikkat çeken Ünal ÅŸunları söyledi:
''Yani çifte vatandaÅŸlık Almanya’da istisna deÄŸil, artık kaide oldu. Ama ne yazık ki bu kaide Türkiye kökenliler baÅŸta olmak üzere birkaç ülkeye uygulanmıyor. Bu adaletsizliktir. Biz sadece gençlere deÄŸil, 50 yıldan beri bu ülkede yaÅŸayan, bu ülkenin kalkınmasına önemli katkısı bulunan insanlara hiçbir koÅŸul aranmadan çifte vatandaÅŸlık verilmesini istiyoruz''

EskiÅŸehir doÄŸumlu vekil, neden Türklere bu hakkın verilmediÄŸi sorusuna ise 'Belirli politik çevrelerde Türk kökenli insanlara karşı önyargı var. Almanya’da yaÅŸayan göçmen kökenlilerin en büyük grubunu Türkler oluÅŸturuyor. Almanya’daki yabancı düÅŸmanlığının da bunda büyük payı var'' yanıtını verdi.

Giousouf: Yeni tasarı olumlu

Hristiyan Demokratların ilk Müslüman Türk vekili Giousouf yeni çifte vatandaÅŸlık tasarısını Al Jazeera'ye deÄŸerlendirdi.

Hristiyan Demokratlar tarihinin federal düzeyde ilk Müslüman Türk kökenli milletvekili olması nedeniyle bu sorunu CDU Milletvekili Cemile Giousouf’a da sorduk. Ünal’ın aksine yeni düzenlemeyi olumlu bir adım olarak gören Giousouf ÅŸunları söyledi:

''Gönül isterdi ki burada doÄŸan herkese çifte pasaport verilsin, ben bunu savundum. Fakat, sayılara baktığımızda 2013 yılında iki pasaport arasında seçim yapmak zoruna kalan 5 bin kiÅŸi vardı. Bunlardan sadece 140’ı Almanya’da yaÅŸamıyordu. Yani, yeni kanunla sadece 140 genç Alman pasaportunu tutamayacaktı''

CDU lideri ve  BaÅŸbakan Angela Merkel’in  ''Bu bizim için kolay olmadı. Burada doÄŸanlara güçlü bir mesaj vermek istedik'' diye övdüÄŸü yasa göçmenleri de memnun etmiÅŸe benzemiyor. Hamburg’daki Türkiye kökenli Arafat Barat, ünlü futbolcular Mario Gomez ile Mesut Özil’in durumlarını karşılaÅŸtırırken, ''Mario Gomez’in Brezilya, Ä°spanya, Portekiz ve Almanya vatandaÅŸlığı var. Bizim Mesut Özil sadece Alman vatandaşı olma hakkına sahip'' diyor. Barat, çifte vatandaÅŸlık almak için tüm yasal yollara baÅŸvuracağını vurguluyor.

 

Ailesi Gambiyalı Jamee, mevcut yasa deÄŸiÅŸmezse 23 yaşında seçim yapmak zorunda kalacak. [Osman KaytazoÄŸlu - Al Jazeera Türk]

'Tek vatandaşlığa zorlamak haksızlık'

Ne yeni ne de eski yasaya göre çifte vatandaÅŸlık hakkı bulunan 18 yaşındaki RuÅŸen Bozkurt ise Türk vatandaÅŸlığından vazgeçmeyeceÄŸini belirtirken, ‘’Zaten burada yaÅŸamak zor, kendi kimliÄŸimi kaybetmek istemem’ diyor.

Ailesi Gambiyalı kendisi Almanya doÄŸumlu Bittel Jamee ise göçmenleri tek vatandaÅŸlığa zorlamanın haksızlık olduÄŸunu savunuyor. Almanya hükümetini göçmenleri vatanlarından koparmaya çalışmakla suçlayan Jamee ‘’Çifte vatandaÅŸlığın neden mümkün olmadığını anlamıyorum. Ben Gambiya ve Almanya vatandaÅŸlığına sahip olursam memleketime kendimi daha çok ait hissederim. Böylelikle memleketime gitmek istediÄŸimde vize baÅŸvurusu yapmak zorunda kalmam. Bu imkan tanınırsa iyi olur’’ diyor.

‘Türkiye'ye arabayla gitmek iÅŸkenceydi’

Soyadını vermek istemeyen 28 yaşındaki Berlinli Serkan ise 8 yıl önce geldiÄŸi ülkeden sınırdışı edilmekten son anda evlenerek kurtulmuÅŸ. Mahkemelerde verdiÄŸi mücadeleyi anlatırken, ‘’Biz Türkler burada hani tanımlanamayan cisim var UFO aynen o statüde yaşıyoruz’’ diyor.
Yine Berlin’de konuÅŸtuÄŸumuz Alman vatandaşı, 38 yaşındaki Hüseyin ise Türk vatandaşıyken memlekete gitmenin tam bir ‘iÅŸkence’ olduÄŸunu söylüyor. Eskiden arabayla Türkiye’ye giderken az üç ülkeden vize almak gerektiÄŸini belirten Hüseyin, konslolosluklarda da uzun kuyruklar oluÅŸtuÄŸunu söylüyor.