Uygur Profesör idam alabilir

Yaklaşık bir buçuk aydır nerede tutulduÄŸu bilinmeyen Pekin Minzu Üniversitesi'nde görevli profesör Tohti'nin resmi olarak tutuklandığı açıklandı.

Tohti’nin avukatı Li Fangping, müvekkilinin adının halkın gözünde lekelendiÄŸini söyledi. Li, idam cezasının ihtimaller arasında olduÄŸunu ancak Tohti’nin ÅŸiddet kullanmaması sebebiyle cezasının 10 yıl ile müebbet hapis cezası arasında deÄŸiÅŸebileceÄŸini belirtti.   

Profesörle görüÅŸtürülmeyen Li,  “Davanın sonucunu bekleyeceÄŸiz. Ancak pek iyimse deÄŸiliz” dedi. 

Çin Ceza Kanunu’na göre “ayrılıkçılık” suçunun cezası idam.

'Polis takip ediyor'

Tohti'nin eÅŸi Guzeyle Nur, Reuters’a yaptığı açıklamada suçlamaları "saçma” olarak deÄŸerlendirdi. Nur,  “Ä°lham ayrımcılık yaratacak hiçbir ÅŸey yapmadı. Ben de baskı altındayım. Evimden çıktığım anda polis takibindeyim” dedi. 

Çin’de Uygurlar'ın yaÅŸadığı, resmi adı Sincan olan DoÄŸu Türkistan’da doÄŸan 45 yaşındaki Tohti, daha önce de verdiÄŸi röportajlar ve derslerinde anlattıkları nedeniyle birkaç kez gözaltına alınmıştı. 

Son olarak Tohti, 16 Ocak’ta polis tarafından evi basılarak gözaltına alınmış, bilgisayar ve birçok belgeye el konulmuÅŸtu. 

ABD uyardı

Amerika BirleÅŸik Devletleri DışiÅŸleri Bakanlığı sözcüsü Jen Psaki, Çin’in tutumunu ifade özgürlüÄŸü ihlali olarak deÄŸerlendirdi. 

Çin otoritelerine seslenen Psaki, Tohti'nin en kısa sürede salıverilmesi gerektiÄŸini söyledi. 

Sincan durulmuyor

Sincan özerk bölgesinde 10 milyon Uygur Türkü yaşıyor. Bölge nüfusunun yaklaşık yüzde 45'i Müslüman Uygurlardan oluÅŸuyor.

Ä°nsan Hakları Ä°zleme Örgütü 2013'teki raporunda Çin'i, bölgede yaygın bir etnik ayrımcılık, dini faaliyetlere yönelik baskı ve artan bir kültürel sindirme politikası uygulamakla suçlamıştı.

Çin yönetimi ise bölgedeki ÅŸiddet olaylarından "terörist" olarak tanımladığı "ayrılıkçı grupları" sorumlu tutuyor.

Temmuz 2009’da Sincan'ın baÅŸkenti Urumçi’deki ayaklanmada 197 kiÅŸi hayatını kaybetmiÅŸ, 1721 kiÅŸi ise yaralanmıştı.

2013’te ise bölgede meydana gelen farklı olaylarda Uygur, Han Çinlileri ve farklı etnik gruplardan olmak üzere 100 kiÅŸi hayatını kaybetmiÅŸti.