Şeyh İzzettin Kassam ve Cihadı

     Filistin cihadının kilometre taÅŸlarından ve bu topraklarda Ä°slâmi kimliÄŸin korunması yolunda çok yönlü mücadele eden önderlerden olan Muhammed Ä°zzeddin ibnu Abdülkadir el-Kassam, 1880'de Suriye'nin Lazkiye ÅŸehrine baÄŸlı bir sahil ilçesi olan Cebele'de dünyaya geldi. Ä°lk öÄŸrenimini doÄŸduÄŸu yerde yaptıktan sonra 1896 yılında Mısır'daki el-Ezher Üniversitesi'nde tahsil görmeye baÅŸladı. el-Ezher'de öÄŸrenim gördüÄŸü süre içinde Mısır'daki Ä°slâmi hareketin ileri gelenleriyle iliÅŸkide bulundu. 1906'da buradaki ilmi tahsilini tamamladıktan sonra çeÅŸitli yerlerde davet ve eÄŸitim faaliyetleri yürütmeye baÅŸladı. 1909 yılında büyük alim Ä°zzeddin Tennuhi'nin derslerine ve sohbetlerine katıldı.

     Kısa bir müddet Cebele'de ikamet etti. Daha sonra Türkiye'ye geldi. Ä°nsanları hayra yöneltmek için bir sene kadar vaaz ve irÅŸadda bulunup tekrar Cebele'ye döndü. Bu dönemde kısa bir süre Cebele'de Kur'an, tefsir, fıkıh gibi ilimleri okuttu. O sadece ders vermekle yetinmiyor, aynı zamanda gençlerin terbiyesi ile de ilgileniyordu. Hali, tavrı, güzel huyu davetini destekliyordu. Bu itibarla Åžeyh Ä°zzetin Kassam o dönemde Suriye'nin maddi ve manevi mimarlarının başında geliyordu.

     Åžeyh Kassam, davet faaliyetleriyle uÄŸraşırken Ä°talyanlar Libya'nın Trablusgarb ÅŸehrini iÅŸgale kalkışmışlar, Ömer Muhtar ve beraberindeki mücahitler de onlara karşı direniÅŸe baÅŸlamışlardı. Ä°zzettin Kassam Suriye'de Ömer Muhtar ve beraberindeki mücahitler için yardım toplamaya baÅŸladı. Topladığı yardım büyük meblaÄŸlara ulaÅŸtı. Halk yardım kampanyasına bütün imkanlarını seferber ederek katıldı. Åžeyh Ä°zzettin Kassam ve yetiÅŸtirdiÄŸi mücahitler Ömer Muhtar'a yardım etmek için deniz yoluyla Trablusgarb'a ulaÅŸmak üzere Ä°skenderun'a geldi, ancak kırk gün kadar beklemelerine raÄŸmen yola çıkamadılar. O zamanki Suriye hükümeti, mücahitleri geri çağırma emri çıkararak cihada katılmalarını engelledi.

     Åžeyh Ä°zzettin Kassam, Ä°slam düÅŸmanlarıyla cihad için en ufak bir fırsatı kaçırmıyordu. Birinci Dünya Savaşı patlak verince ona da katıldı. Harbin bitimine kadar güç yetirebildiÄŸi sahalarda çalışmaya devam etti.

     Fransızlar da diÄŸer Avrupa ülkeleri gibi savaÅŸ sonrasında bazı sömürgeler elde ettiler. Bu sömürgelerin başında Suriye geliyordu. Åžeyh Ä°zzettin Kassam ve mücahitleri Suriye'de Fransızlara karşı cihada baÅŸladılar. Fransızlar ancak Sihyon bölgesinde tutunabiliyorlardı. Åžam, Fransızların eline geçinceye kadar onlara büyük kayıplar verdirdi. Nihayet mücahitlerin bazıları Türkiye'ye iltica ettiler. Åžeyh Ä°zzettin Kassam ise sömürgeci güçlerin ve onlarla iÅŸbirliÄŸi içindeki siyonistlerin Filistin üzerindeki oyunlarının tehlikeli boyutlara geldiÄŸini gördüÄŸünden beraberindeki bazı mücahitlerle birlikte 1921'de Filistin'e gitti.

Filistin'de Cihada Hazırlık

     Ä°Ä°zzettin Kassam Filistin'e varınca Hayfa ÅŸehrine yerleÅŸti ve burada hem öÄŸrenci yetiÅŸtirmekle, hem de halkı Ä°slâmi yönden ÅŸuurlandırmak için vaaz ve irÅŸad çalışmaları yapmakla meÅŸgul olmaya baÅŸladı. Vaazlarında genellikle siyonist tehlike üzerinde duruyor, halkı bu tehlikeye karşı uyanık olmaya çağırıyor ve cihada teÅŸvik ediyordu.

     O dönemde Filistin topraklarını iÅŸgal altında tutan Ä°ngilizlerin yoÄŸun bir ÅŸekilde yahudileri getirip bu topraklara yerleÅŸtirdiklerini görünce halkı etkin bir ÅŸekilde cihada hazırlama çalışmalarını baÅŸlattı. Halkın gönlünü mertlik, kahramanlık, yücelik ve fazilet duygularıyla yoÄŸurdu. Talebeleri cennete kavuÅŸmak için can atıyordu.

     Sadece vaaz ve irÅŸad yoluyla insanları cihada hazırlamakla yetinmeyerek kendisi de bilfiil hazırlıkları baÅŸlattı. Bu hazırlık döneminde bir yandan samimi bir ÅŸekilde cihada katılacak eleman yetiÅŸtiriyor bir yandan da teçhizat ve maddiyat temin etmeye çalışıyordu. Ä°zzettin Kassam, talebelerinden ve halkın içinde kendisine baÄŸlı Müslümanlardan "askeri bir birlik" kurdu. Bu birliÄŸe Åžeyh Kassam'ın ismine nispetle "Kassamiler" denilmekteydi.

     Kassamiler Hayfa'da ve Filistin'in kuzeyinde çok baÅŸarılı mücadeleler verdiler. Bundan dolayı da Müslümanların nazarında büyük bir ÅŸerefleri ve deÄŸerleri vardı. Ä°ngilizlerin gözlerini korkutmuÅŸ ve siyonist yahudilerin kalplerini titretmiÅŸlerdi. Ä°zzettin Kassam'ın mücahitleri, çalışmalarını öyle gizli yürütüyorlardı ki Ä°ngilizler ne kadar uÄŸraÅŸsalar da bir türlü izlerini bulamıyorlardı.

Cihad Fitilinin AteÅŸlenmesi

     1931'e gelindiÄŸinde cihadın fiilen baÅŸlatılması için hazırlıklar son merhalesine gelmiÅŸti. Bu arada Ä°zzettin Kassam'la, Kudüs'deki KurtuluÅŸ Hareketi arasında irtibat da tamamlanarak güç birliÄŸi yapılmış ve hareket birliÄŸi saÄŸlanmıştı. Halk bir ÅŸeyler sezmeye baÅŸlıyor, havada gerginliklerin olduÄŸunu anlayarak içten içe olabilecek kıyam için kendilerini hazırlıyorlardı.

     5 Nisan 1931'de fiilen cihad baÅŸlatıldı ve bu tarihte Ä°zzettin Kassam'ın mücâhidleri el-Yecur'a düzenledikleri bir saldırıda bazı iÅŸgalci Ä°ngilizlerle onlarla iÅŸbirliÄŸi içindeki üç siyonisti öldürdüler. Bu olayın arkasından gerek Ä°ngiliz iÅŸgalcilere ve gerekse onların getirip Filistin topraklarına yerleÅŸtirdikleri siyonist teröristlere karşı çeÅŸitli eylemler gerçekleÅŸtirildi.

     Åžeyh Ä°zzettin Kassam'ın baÅŸlattığı bu kıyam, Filistinlilerin Ä°ngilizlere karşı baÅŸlattığı altıncı kıyam olarak yerini alıyordu.

Åžehid Edilmesi

     Ä°ngiliz iÅŸgalciler Ä°zzettin Kassam'ın verdiÄŸi cihaddan ciddi ÅŸekilde rahatsız oluyor; onu ortadan kaldırmak ve birliÄŸini dağıtmak için yoÄŸun bir çaba harcıyorlardı.

     Ä°zzettin Kassam, 1935'te beraberindeki bazı mücahitlerle birlikte silah eÄŸitimi için Cenin yakınlarındaki Ya'bed dağına çıktığı sırada Ä°ngiliz iÅŸgalcilere casusluk yapan biri tarafından yeri ihbar edildi. Ä°ngiliz iÅŸgalciler 500 kiÅŸilik bir mücehhez birlikle onu karadan ve havadan muhasaraya aldılar. Kendisine teslim olması çaÄŸrısında bulundular. Ancak Kassam ve beraberindekiler iÅŸgalcilere teslim olmayı deÄŸil karşı koymayı tercih ettiler. Bu kuÅŸatma esnasında Åžeyh Kassam'ın beraberinde sadece 14 mücahit bulunuyordu.

     Çatışma ÅŸafağın sökmesinden önce baÅŸlayıp sabahın onuna kadar sürdü. 19 Kasım 1935 tarihinde meydana gelen bu çatışmada Åžeyh Ä°zzettin Kassam, Åžeyh Yusuf Abdullah, Åžeyh Ömer Hasan Sa'di ve Hanefi ismiyle tanınan Mısırlı bir mücahid ÅŸehit edilirken diÄŸer mücahitler Ä°ngilizlere esir düÅŸtüler.

     Daha sonra esirler askeri mahkemede yargılanarak iki ile on beÅŸ yıl arasında deÄŸiÅŸen hapis cezalarına çarptırıldılar. Åžeyh Kassam ve arkadaÅŸlarının ÅŸehadeti Müslümanları hüzne boÄŸmuÅŸtu. Cenaze namazları on binlerce Müslüman tarafından kılınarak "Bacur" ÅŸehitliÄŸine defnedildi.

     Åžehit Kassam'ın cenazesine büyük bir kalabalık katıldı. Ä°ngilizler böyle bir kalabalığı o güne kadar hiç görmediklerinden, korkuya kapıldı ve topluluÄŸu dağıtmak istediler. Ancak iÅŸgalcilerin bu giriÅŸimleri üzerine Ä°ngiliz askerleriyle Müslümanlar arasında çatışma çıktı. Bu çatışmada hem Müslümanlardan hem de Ä°ngiliz askerlerinden yaralananlar oldu. Åžeyh Ä°zzettin ve arkadaÅŸlarının yerini ihbar eden casus ise daha sonra mücahitler tarafından öldürüldü.

Ä°zzettin Kassam'ın Mücadelesinin Filistin Halkı Üzerindeki Etkisi

      Åžeyh Ä°zzettin Kassam'ın mücadelesi Filistin halkı için bir meÅŸale olmuÅŸ, onları harekete geçirerek 1936'da gerçekleÅŸen büyük kıyamın da ÅŸartlarını hazırlamıştır. Onun baÅŸlattığı hareket silahlı mücadele konusunda birçoklarına cesaret kazandırmıştır. Böylece onun ÅŸehadetinden sonra çeÅŸitli silahlı oluÅŸumlar ortaya çıktı. Bunların baÅŸta geleni yine onun taraftarlarınca ve Åžeyh Ferhân es-Sa'di'nin liderliÄŸinde kurulan Ä°hvanu'l-Kassam hareketidir. Bunun yanı sıra Filistin'in bağımsızlığı için mücadele eden Filistin Arap Partisi, Ä°zzettin el-Kassam'ın mücadelesinden cesaret alarak el-Futuvve adında silahlı bir gençlik teÅŸkilatı kurdu. Ä°brahim el-Kebir liderliÄŸinde de ed-DerâviÅŸ (DerviÅŸler) adında bir silahlı grup oluÅŸturuldu. Bunların dışında da çeÅŸitli silahlı gruplar ortaya çıktı. Bütün bu silahlı grupların ortaya çıkmasında Ä°zzettin el-Kassam'ın verdiÄŸi silahlı mücadelenin manevi bir örnekliÄŸi ve öncülüÄŸü olmuÅŸtur. 

     Ä°zzettin Kassam'ın ÅŸehadetinden sonra yine onun adamları tarafından kurulan ve yukarıda sözünü ettiÄŸimiz Ä°hvânu'l-Kassam hareketine mensup mücâhitler gerek iÅŸgal yönetimine gerekse yahudi göçmenlere karşı deÄŸiÅŸik zamanlarda çeÅŸitli eylemler gerçekleÅŸtirdiler. 26 Eylül 1937'de de el-Celil'in manda valisini ve koruma görevlisini Nasıra'da öldürdüler. Bu olaydan sonra Åžeyh Sa'di tutuklandı ve iÅŸgal yönetiminin askeri mahkemesinde idam cezasına mahkum edildi. 22 Kasım 1937'de de hakkındaki hüküm infaz edildi.

Şahsiyeti ve Yaşantısı

     Åžeyh Ä°zzettin Kassam ilmiyle, takvasıyla, cesaretiyle,kararlılığıyla ve Ä°slâmi duyarlılığıyla kendinden sonra gelenlere örnek olmuÅŸtur. Çok ibadet ederdi. Namazı cemaatle kılmaya düÅŸkündü. Teheccüt namazına devam ederdi. Namazdan sonra Allah'ı çokça zikreder ve çoÄŸunlukla oruçlu olurdu.

     Suriye'den Filistin'e altı kardeÅŸiyle birlikte gelmiÅŸti. Ailesiyle beraber bir evde kalıyor ve beraberce yiyip içiyorlardı. Batı medeniyetinin getirdiÄŸi ÅŸatafatlı ÅŸeylere iltifat etmiyor, bilakis onlardan tiksiniyordu. Evinde çok gerekli ihtiyaç maddelerinden baÅŸka bir ÅŸey yoktu. Hatta bir halı, bir divan bile bulunmuyordu. Ä°htiyaçlarını genellikle ucuz ve külfetsiz ÅŸeylerden temin etmeye çalışıyor, eline geçen gelirin kalanıyla da cihad için silah alıyordu. KardeÅŸleriyle birlikte diÄŸer iÅŸçilerle zaman zaman denizde çalışıyordu. Çok sade bir yaÅŸantısı vardı. O inandığı deÄŸerler için hem canını hem de malını harcamaktan asla çekinmemiÅŸtir. Hem Åžeyh Ä°zzettin Kassam'ı hem de onun çaÄŸdaşı olan Ömer Muhtar gibi önderleri ölümsüz kılan onların Resulullah ve sahabesinin hayatına benzer bir hayatı tercih edip onlar gibi Ä°slam'ı yaÅŸamak için gayret göstermeleriydi.

     Müslümanların lokmalarına, rahatlarına, ticari çıkarlarına ve zevklerine düÅŸkün oldukları halde önderlik iddiasında bulunanların arkasından yürümemelerinin sebebini de iÅŸte bu noktada aramak gerekir. Peygamber efendimiz (s.a.s.) ÅŸöyle buyurmaktadır: "Ümmetimde iki sınıf vardır. Onlar ıslah olduklarında ümmetin tümü ıslah, ifsad olduklarında ümmetin tümü ifsad olur. Bunlar alimler ve yöneticilerdir."

     Bugün Filistin Ä°slâmi DireniÅŸ Hareketi'nin askeri kanadının"Ä°zzettin Kassam Birlikleri" olarak adlandırılmasıyla Åžeyh Ä°zzettin Kassam'ın anısının yaÅŸatılması amaçlanmaktadır.