Kosova'nın 'Yeni Doğum'u

Kosova’nın baÅŸkenti PriÅŸtine’de BaÅŸbakanlık Binası’nın önündeki caddeden aÅŸağı doÄŸru inerken, bir iskele üzerinde sıralanmış gençler boya yapıyor. Kosova Cumhuriyeti’nin bağımsızlık yıldönümü yakın. Gençler ‘New Born’ yani ‘Yeni DoÄŸum’ heyecanını yaşıyor. Ülkenin bağımsızlık sembollerinden olan iki insan boyu yüksekliÄŸindeki ‘New Born’ yazısını yeni renklerine kavuÅŸturuyorlar. 

‘New Born’ nasıl doÄŸdu?

Tarih 7 Åžubat 2008. Kosova Cumhuriyeti’nin bağımsızlığını ilan etmesine 10 gün var. Fısnık Ä°smaili adlı reklamcının aklına ülkenin bağımsızlığını simgeleÅŸtirmek için bir fikir gelir. Bağımsızlık ilanını bir doÄŸum olarak niteleyen Ä°smaili, Ä°ngilizce ‘New Born’ yani ‘Yeni DoÄŸum’ kelimesini kentin iÅŸlek meydanına yazmaya karar verir. Projesini hemen dönemin yetkililerine iletir ve onay alır:

"Bağımsızlığı en iyi ifade eden kelimenin doÄŸum olduÄŸuna karar verdik. Çünkü doÄŸum masumdur, aÅŸk yüklüdür. 15 kiÅŸi baÅŸladık ve yazının inÅŸasının bittiÄŸi gece binlerce kiÅŸi olduk. Ä°ngilizce yazdık, çünkü dünyaya mesaj vermek istedik’

Biter bitmez ülkenin ilk CumhurbaÅŸkanı ve BaÅŸbakanı ‘New Born’ yazısını imzalamış. Sonra gelenek olmuÅŸ, üzerine binlerce imza atılmış. 2008’den bu yana her yıl yazı bağımsızlık kutlamalarının adresi olmuÅŸ. 5 yıl ilk boyandığı gibi sarı kalan ‘New Born’ için Fısnık Ä°smaili 2013’de yeni bir form düÅŸünmüÅŸ ve sosyal medyadan çaÄŸrı yapmış. ‘Gelin yazının üzerine Kosova’nın bağımsızlığını tanıyan 106 ülkenin bayrağını resmedelim demiÅŸ. ÇaÄŸrı karşılık bulmuÅŸ. 2013’e yani 5’inci bağımsızlık gününün yıldönümüne, ‘New Born’ yazısı ülke bayraklarıyla girmiÅŸ. 2013 yılı boyunca PiriÅŸtina’ya yolu düÅŸen yabancılar yazının üzerinde kendi bayraklarını aramış. Kimi bulmuÅŸ, kimi bulamamış.

2014'ün rengi kamuflaj 

2014 yılının Åžubat ayında bu kez ‘New Born’ yazısı bambaÅŸka bir forma büründü. Kamuflaja, yani askerlerin arazide giydikleri kıyafetlerin renklerine. Yazının fikir babası Ä°smaili bunun nedenini ÅŸöyle anlattı:

"2014 hem ülkenin bağımsızlığının yıldönümü hem de NATO güçlerinin bizi Sırplardan kurtarmak için Kosova’ya giriÅŸlerinin 15. yıldönümü. NATO’ya ve bize yardım eden ülke askerlerine teÅŸekkür etmek için ‘New Born’ yazısını her ülkenin askeri kamuflaj rengine boyamaya karar verdik. Her ülke farklı bir kamuflaj rengine sahip. Biz aslında burada hem ülkeleri hem de UÇK’yı (Kosova KurtuluÅŸ Ordusu) resmettik. Çünkü UÇK’nın tek bir kamuflajı yoktu. Militanlarının giysileri farklı farklıydı. Tüm yazı aslında aynı zamanda UÇK’yı temsil ediyor."

Yazıyı boyama çalışmaları Cumartesi sabahı baÅŸladı. Hedef 17 Åžubat Pazartesi günü yapılacak 6. yıl bağımsızlık kutlamalarına yetiÅŸtirmek. Yine gönüllü gençler iÅŸbaşında. Bunlardan biri de 25 yaşındaki öÄŸretmen Blerta Rüstemi:

"Bağımsızlık için buradayım. Bu yazı bir bayram havası yarattı. Bu yazıya katkı vererek ÅŸehitlerimizin unutulmadığını göstermek istiyorum. Geçen sene de burada boyama yaptım. Biz aslında eski bir milletiz ama kağıt üstünde 6 yıl önce yeniden doÄŸduk'.

Gönüllü gençler önlerindeki kağıtlara göre kendilerine düÅŸen harfi boyuyorlar. Biri gidiyor, biri geliyor. Ä°steyen herkes fırçayı alıp bir harfin ucundan tutuyor. ‘E’ harfinde çalışan 21 yaşındaki mimarlık fakültesi öÄŸrencisi Kastriot Nebio yaptığı iÅŸten gurur duyuyor ve ekliyor:

"Bu yazı bağımsızlığımızın simgelerinden biri. Aynı zamanda bizi birbirimize baÄŸlıyor. Bu sene kamuflaj giysileri yaparak bizi kurtaran askerleri unutmadığımızı gösterdik. Onlara bir kez daha teÅŸekkür ediyoruz."

Her harfin ayrı bir ülkeyi gösterdiÄŸi yazıda ilk harf olan ‘N’ Amerika BirleÅŸik Devletleri askerlerinin 1999 yılındaki kamuflaj rengine sahip. Son harf olan ‘N’de ise Türk Silahlı Kuvvetleri’nin kamuflaj renkleri var.

a href="http://www.aljazeera.com.tr/al-jazeera-ozel/kosovanin-yeni-dogumu"target="_blank">