Engellilerin öğretmen açığı çok

Anadolu Üniversitesi Engelliler AraÅŸtırma Enstitüsü’nden Doç Dr. Onur Kurt baÅŸkanlığında bir ekip tarafından ‘Türkiye’de Özel EÄŸitime Genel Bakış: GeçmiÅŸten Günümüze’ isimli rapor hazırlandı. Raporda ayrıntılı bir ÅŸekilde, Türkiye’de özel eÄŸitimin geliÅŸimi, yasal düzenlemeler, engel türlerine baÄŸlı eÄŸitim olanakları, kaynaÅŸtırma eÄŸitimi, engellilere eÄŸitim verecek öÄŸretmenleri yetiÅŸtiren üniversiteler hakkında bilgiler var. Raporun 'yükseköÄŸretim' kısmı, bu alana öÄŸretmen yetiÅŸtiren bölümlerin eksikliÄŸine vurgu yapıyor. 

ÖÄŸretmen sayısı arttı ama hala açık var 

2006-2007 eÄŸitim yılında sadece 30 bin 92 özel gereksinimli öÄŸrenci varken, rapora göre bu rakam bugün 252 bin 25. Altı yıl önce öÄŸretmen sayısı 6 bin 811'di. Bugün 11 bin 13 oldu. Yani altı yılda öÄŸrenci sayısı sekiz kattan fazla artmasına karşın öÄŸretmen sayısı iki kat bile artmadı. 

Özel eÄŸitimdeki en büyük sorunların başında iÅŸte bu uzman öÄŸretmen açığı geliyor. Yeterli mezun olmadığı için açık, farklı branÅŸlardan mezun ücretli öÄŸretmenler ya da, sertifika programlarıyla kısa bir eÄŸitimden sonra bu alana atanan sınıf öÄŸretmenleriyle kapatılıyor. Ancak bu da eÄŸitimin kalitesini düÅŸürüyor. ÖÄŸretmen yetiÅŸtirecek fakültelerde de akademisyen sıkıntısı yaÅŸanıyor. 

Sorun akademisyen eksiğinden başlıyor

Türkiye’de eÄŸitim fakültelerinde özel eÄŸitim bölümü adı altında zihinsel, iÅŸitme, görme, çoklu engellilerin ve üstün zekalılar olmak üzere 5 anabilim dalında öÄŸretmen yetiÅŸtiriliyor. Özel eÄŸitim bölümü olan 33 üniversite var. Bu üniversitelerde toplam 222 öÄŸretim elemanı görev yapıyor. 

6 üniversitede hiç öÄŸretim üyesi yok

Ancak bu 33 üniversitenin altısında hiç öÄŸretim üyesi yok. 7 üniversitede ise sadece bir öÄŸretim elemanı var. 

Özel EÄŸitimciler DerneÄŸi Genel BaÅŸkanı Ercan Karaca , bu alandaki öÄŸretmen açığını kapatmak için MEB’in birkaç aylık zihinsel engelliler öÄŸretmenliÄŸi sertifika programlarıyla alan dışı kiÅŸileri bu alana atamaktan vazgeçmesi gerektiÄŸini vurgulayarak ÅŸöyle konuÅŸuyor:

'Nitelikli üniversite sorunu da var'

“ MEB verilerine göre öÄŸretmen ihtiyacı sıralamasında özel eÄŸitim bölümü branÅŸ öÄŸretmenleri dördüncü sırada. 11 bin özel eÄŸitim öÄŸretmeni var. ancak 11 bin öÄŸretmene daha ihtiyaç var. Çözüm, eÄŸitim fakültelerindeki özel eÄŸitim bölümlerinin kontenjanlarının artırılması. 2013-2014 döneminde üniversitelerin özel eÄŸitim bölümlerine giren lisans öÄŸrencisi sayısı 2150. Bu alanda yılda mezun olan öÄŸretmen sayısı 1300 civarında. Bir baÅŸka sorun ise nitelikli özel eÄŸitim bölümleri sorunu. Özel eÄŸitim bölümleri birkaç bölüm dışında hem öÄŸretim elemanı sayısı hem de nitelikli öÄŸretim elamanı açısından oldukça zayıf. Son yıllarda Anadolu üniversitesi ÖYP (öÄŸretim elemanı yetiÅŸtirme) kapsamında taÅŸra üniversitelerinin ihtiyacı olan öÄŸretim elamanı sorununu çözmek için giriÅŸlere baÅŸladı. Åžu anda  ÖYP'de 150 akademisyen yetiÅŸtirilmektedir."

Karaca, branÅŸta niteliki öÄŸretmen açığı sorununu çözmek için özel eÄŸitim alanında farklı branÅŸlardan ücretli ya da sınıf öÄŸretmenleri çalıştırılması yerine meslek liseleri ve meslek yüksek okullarının çocuk geliÅŸimi mezunlarının usta öÄŸretici olarak atanmasını öneriyor.

'Akademi cazip gelmiyor'

Sadece bir öÄŸretim elemanı olan üniversitelerden Çanakkale 18 Mart Üniversitesi Özel EÄŸitim Bölümü'nden Yard.Doç.Dr. Mine Sönmez, bir bölümün açılabilmesi için 3 kiÅŸinin olması gerektiÄŸini belirterek, "Lisanstan mezun olanların hepsi öÄŸretmenlik yapıyor çünkü zaten öÄŸretmen açığı çok. Doktora ve yüksek lisansa gelen olmuyor ki, akademik kadro yetiÅŸsin. Akademik camia cezbedici deÄŸil. Ekonomik anlamda daha özenderici olursa, akademiye yönelen artabilir" diye konuÅŸuyor.