Ruhani nihai çözüm istiyor

CumhurbaÅŸkanı Hasan Ruhani yakında baÅŸlayacak nükleer müzakerelerin yeni turundan beklentilerini açıklarken, “Ä°lk adım atıldığında ne kadar ciddiysek yeni tur görüÅŸmeler için de o kadar ciddiyiz” ifadelerini kullandı.

Bu arada Ä°ran, Ä°slam Devrimi'nin 35. yıldönümü kutlamaları öncesinde biri uzun menzilli balistik füze olan yerli yapım iki yeni füzeyi test etti.

Cumhurbaşkanı Ruhani, bir tebrik mesajı yayımlayarak denemenin başarılı olduğunu duyurdu.

Ä°ran’ın test ettiÄŸi balistik füze Ä°srail’i vurabilecek menzile sahip.

Tahran’ın balistik füze programı da Batı ülkelerini endiÅŸelendiren konular arasında. Nükleer müzakerelerde yer alan ABD heyeti, balistik füze programının da yeni tur görüÅŸmelerde gündeme gelmesini istiyor.

Ancak Ä°ran, savunmayla ilgili konuların kırmızı çizgi olduÄŸunu ve masaya getirilemeyeceÄŸini söylüyor. 

Ä°ran ile Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) arasında pazartesi günü, 15 Mayıs 2014’e kadar yedi yeni somut adım atılması konusunda anlaÅŸma saÄŸlanmıştı.

AnlaÅŸmaya göre Ä°ran, Yezd kentindeki Sagend madenleri ile Ardakan'daki sarı kek (nükleer reaktörlerde yakıt olarak kullanılan madde) üretme tesislerinin UAEA müfettiÅŸleri tarafından denetlenmesine izin verecek. 7 maddeden oluÅŸan anlaÅŸmaya göre Ä°ran ayrıca, UAEA’ya Arak’taki IR-40 reaktörünün güncel DIQ formlarını sunacak.

Yeni tur başlıyor

Ä°ran ile BM Güvenlik Konseyi'nin beÅŸ daimi üyesi ve Almanya (P5+1) arasındaki nükleer görüÅŸmelerin yeni turunun, 18 ve 19 Åžubat’ta Viyana’da devam etmesi bekleniyor.

Taraflar arasında 24 Kasım’da varılan ve 20 Ocak’ta yürürlüÄŸe giren geçici anlaÅŸmaya göre, Tahran yönetimi altı ay boyunca yüzde 5'in üzerinde uranyum zenginleÅŸtirme faaliyetine son verecek.

AnlaÅŸmanın diÄŸer koÅŸulları arasında, yüzde 20'ye yakın zenginleÅŸtirilmiÅŸ uranyum stoÄŸunun seyreltilerek yüzde 5 seviyesine düÅŸürülmesi veya 'etkisiz kılınması' da var.

Yaptırımlar hafifledi

P5+1 grubu ise bunun karşılığında aynı sürede Ä°ran'a yönelik yaptırımları gevÅŸetme ve yeni yaptırım uygulamama kararı almıştı.

AnlaÅŸmanın ardından ilk adım Ä°ran’dan gelmiÅŸti. BM gözlemcileri Ä°ran'ın Natanz ve Fordo nükleer tesislerindeki yüzde 20 uranyum zenginleÅŸtirme faaliyetlerinin durdurulduÄŸunu doÄŸrulamıştı.

Avrupa BirliÄŸi de söz verdiÄŸi ÅŸekilde, halen yürürlükte olan bazı yaptırımları geçici olarak da olsa askıya aldığını ilan etmiÅŸ ve bunun karşılığında 4.2 milyar dolar serbest bırakılmıştı.

ABD BaÅŸkanı Barack Obama da, Kongre’de kabul edilecek, Ä°ran’a ilave bir yaptırım öngören herhangi bir tasarıyı veto edeceÄŸini açıklamıştı.

Obama, Ä°ran’ın nükleer programı nedeniyle baÅŸlayan uluslararası müzakerelerde diplomasiye ÅŸans verilmesi gerektiÄŸini belirtmiÅŸti.