Kriz yürek burkuyor

Orta Afrika Cumhuriyeti'ndeki (OAC) çatışmalar sonucunda, ülke nüfusununun yarısından fazlası, yaklaşık 2,5 milyon insan, yardıma muhtaç durumda. Her beÅŸ kiÅŸiden biri ise evini terk etmek zorunda kaldı.

BirleÅŸmiÅŸ Milletler (BM) Ä°nsani Yardım Koordinasyon Ofisi (UNOCHA), Orta Afrika Cumhuriye'tindeki insani krize iliÅŸkin bilinmesi gereken konulara ışık tuttu. UNOCHA'nın internet sitesinde yer alan bilgiler yürek burkuyor.

UNOCHA'dan elde edilen bilgilere göre, yaÅŸanan kriz oldukça büyük ancak bir anda doÄŸmuÅŸ deÄŸil. OAC dünyanın en fakir ülkelerinden biri. Fakirlik sıralamasında, 187 ülke içerisinde 179. sırada yer alan OAC, yıllarca silahlı çatışmalarla boÄŸuÅŸtu. Ülkenin kuzeyindeki isyancılar, 2012'nin Aralık ayında baÅŸkent Bangui'ye yürümeye baÅŸladığında yaklaÅŸan bir faciadan söz ediliyordu. Seleka olarak adlandırılan bu isyancılar, geçen yıl martta hükümet darbesi gerçekleÅŸtirdi. 

Ä°zleyen aylarda, güvensizlik ve ÅŸiddet tüm hızıyla devam etti ve 4.6 milyon nüfusa sahip ülkenin tüm hallkı bundan nasibini aldı. OAC'da düzen ve adalet ortamı kademeli ve acımasız biçimde ortadan kalkarken, ülke genelinde idari ve temel hizmetlerin sunumu da bundan etkilendi. Kriz, 2013'ün sonlarında ise iyice artarak, eski Seleka üyeleri ve Anti-Balaka olarak adlandırılan gruplar arasında çıkan çatışmalarla tavan yaptı. Çatışmalar sonucunda, geçici BaÅŸkan Michel Djotodia görevini bırakmak zorunda kaldı.

Gelinen aÅŸamada, OAC nüfusununun yarısından fazlası, yaklaşık 2,5 milyon insan, yardıma muhtaç durumda. Her beÅŸ kiÅŸiden biri ise evini terk etmek zorunda kaldı. 900 binin üzerinde OAC vatandaşı geçici kamplarda kalıyor. Çatışmalardan kaçan yaklaşık 250 bin Orta Afrikalı ise ülke dışına göç etmek zorunda kaldı. 

-Tüm okullar kapalı-

Ülkedeki tüm okullarda 2013'ün Aralık ayından beri eÄŸitim verilemiyor. Bangui'deki okulların yüzde 60'ı ise çatışmalardan kaçan insanların sığınma mekanı haline geldi. UNICEF'ten alınan verilere göre, yaklaşık 2,5 milyon çocuk çatışmalardan etkilendi. Maalesef bu çocukların birçoÄŸu savaÅŸmaya zorlanıyor veya cinsel saldırıya maruz kalıyor.

Bu ay içerisinde OAC'ı ziyaret eden UNICEF Ä°cra Direktörü Anthony Lake, konuya iliÅŸkin "OAC'daki son aylar çocuklar için korkunç bir ÅŸiddete, acıya ve korkuya sahne oldu. Hiçbir çocuÄŸun görmemesi gereken ölümleri ve sakatlıklara ÅŸahit oldular. BirçoÄŸu evinden oldu, ailelerinden koparıldı ve silahlı gruplara alındılar" ifadelerini kullanmıştı.

-Gıda yardımlarının dağıtımı da tehlikeli-

Devam eden güvensizlik ortamı ve yerel marketlerin hizmet verememesi nedeniyle, ülke halkının tahmin edilen rakamlara göre yüzde 90'ı günde sadece tek çeÅŸit yemek yiyebiliyor. Dünya Gıda Programı (WFP) da ülkede yerlerinden edilen birçok insanın gıdasız kalma tehlikesiyle karşı karşıya olduÄŸu uyarısında bulunuyor.

WFP'nin raporuna göre, OAC'a gönderilen 38 gıda yüklü kamyon, Kamerun sınırından OAC'a girmeyi reddetti. Kamyon sürücüleri, gerekçe olarak ise sınırı geçer geçmez saldırıya maruz kalacak olmalarını gösterdiler. WFP'den yapılan uyarıda, gıda dağıtımının engellenmeye devam edilmesi halinde, özellikle Bangui Havaalanı etrafındaki kamplarda kalan 100 bin mülteci arasında gerginlikler doÄŸabileceÄŸi belirtiliyor.

-Brüksel'de önemli kararlar-

Avrupa BirliÄŸi (AB) ve BM öncülüÄŸünde Brüksel'de 20 Ocak'ta düzenlenen üst düzey toplantıda, OAC'a 496 milyon dolar yardım yapma kararı alınmıştı. Bu yardımın 200 milyon dolarını insani yardım oluÅŸturuyor. Yardım kuruluÅŸlarının 2014 için öngördükleri ihtiyaç duyulan rakam ise 550 milyon dolar. Kararı alınan yardım, hayat kurtarma amaçlı acil durum müdahalelerinin yanı sıra kısa ve orta vadeli destek amacıyla kullanılacak.

AB Daimi Temsilciler Komitesi'nde (COREPER) alınan karar gereÄŸi, OAC'nin baÅŸkenti Bangui'ye ortak askeri güç de gönderilecek. Åžu an ülkede hala 4 bin 500 Afrika BirliÄŸi ve bin 600 Fransız askeri bulunuyor.