Kök hücre nakli 13 yılda 10 kat arttı

 Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Hematoloji Bölümü ÖÄŸretim Üyesi Prof. Dr. Taner Demirer, "Türkiye'de 2000 yılında kök hücre nakli sayısı 293 iken, bu rakam 2013 yılında 10 kat artış göstererek 3 bini buldu" dedi.

Avrupa Bilimler Akademisi ile Türkiye Bilimler Akademisi üyesi de olan Prof. Dr. Demirer, Türkiye'deki kök hücre çalışma ve uygulamalarına iliÅŸkin, AA muhabirine açıklamalarda bulundu. SaÄŸlık Bakanlığı'na kayıtlı 59 kök hücre nakil merkezi olduÄŸunu bildiren Demirer, Türkiye'de kök hücre çalışma ve uygulamalarının büyük kısmının, eriÅŸkin ve pediatrik kök hücre nakillerinin oluÅŸturduÄŸunu söyledi. 

Türkiye'de 2000 yılında kök hücre nakli sayısı 293 iken, bu rakamın 2013 yılında 10 kat yükselerek 3 bine çıktığına dikkati çeken Prof. Dr. Demirer, artışa raÄŸmen Almanya, Fransa, Ä°ngiltere gibi benzer nüfuslu Avrupa ülkeleriyle kıyaslandığında allojeneik (kardeÅŸ ya da akrabadan), otolog (kiÅŸinin kendinden olan) nakil ortalamalarının ancak yüzde 40'ı kadar gerçekleÅŸtiÄŸini kaydetti. 

Akraba dışı allojeneik ve haploidentik (yarı uyumlu) gibi akademik kapsamlı nakillerin özel hastanelerde yapılmasının güvenli olmadığını savunan Demirer, bu nakillerde SGK paketi içerisindeki nakil sonrası bakım sürelerinin 100 günden 200 güne çıkarılması gerektiÄŸini vurguladı. Özel hastane ve merkezlerde yapılacak kök hücre nakillerinin kapsam ve endikasyonlarının çok iyi belirlenmesinin önemine iÅŸaret eden Prof. Dr. Demirer, buralarda gerçekleÅŸtirilecek kök hücre nakil faaliyetlerinin SaÄŸlık Bakanlığı'nca periyodik olarak denetlenmesi gerektiÄŸinin altını çizdi.

-Türkiye'de sadece 6 kordon kanı bankası var-

Prof. Dr. Taner Demirer, kordon kanı bankalarının yüzde 40'ının Kuzey Amerika'da, yüzde 35'inin Avrupa'da ve yüzde 20'sinin Asya ülkelerinde bulunduÄŸunu ifade etti. Türkiye'de 2'si kamu, 4'ü özel sektör bünyesinde, ruhsatlı 6 kordon kanı bankası olduÄŸunu ve sayının yetersiz kaldığını anlatan Demirer, mevcut bankaların ülkenin allojenik amaçlı saklanan kordon kanı ihtiyaçlarını karşılayamadığı için yurt dışından kordon kanı temin edildiÄŸini söyledi. 

Türk Pediatri DerneÄŸi verilerine göre akraba dışı kordon kanı nakillerinin, çocuklarda yapılan nakillerin yüzde 3'ünü oluÅŸturduÄŸuna deÄŸinen Demirer, sorunun giderilmesi amacıyla sadece allojenik amaçlı ulusal kordon kanı bankası kurulması gerektiÄŸini dile getirdi.

Dünya doku bilgi bankası veritabanında 22 milyon 51 bin 386 kayıtlı gönüllü, Dünya kordon kanı bankalarında 597 bin 190 kordon kanı bulunduÄŸunu kaydeden Demirer, Ankara ve Ä°stanbul Tıp Fakültelerinde ise 35 bin civarında gönüllü verici kaydı bulunduÄŸunu bildirdi. Hastalarda kullanım ÅŸansının yüzbinde 1 olması nedeniyle Avrupa BirliÄŸi SaÄŸlık Bakanları Konseyi'nin, kordon kanının otolog amaçlı saklanmasını tavsiye etmediÄŸini belirten Demirer, otolog kordon kanı saklanan hastanın ileride lösemi olması halinde en uygun yöntemin kardeÅŸinden veya yabancıdan allojeneik kök hücre veya kordon kanı nakli olduÄŸunu dolayısıyla da özendirilmesi gerektiÄŸini savundu.

-Hedef: En az 1 milyon gönüllü verici-

Türkiye'de gönüllü verici merkezi bulunmadığına dikkati çeken Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Hematoloji Bölümü ÖÄŸretim Üyesi Prof. Dr. Taner Demirer, "Kemik iliÄŸi nakli bekleyen, ancak verici ve merkez yetersizliÄŸi gibi nedenlerle bu imkanı bulamayan hastaların tedavisine çözüm bulmak için SaÄŸlık Bakanlığı'nca oluÅŸturulan TÜRKKÖK Projesi'yle Kızılay ile iÅŸbirliÄŸi içinde ulusal doku bilgi bankasının oluÅŸturulması amaçlanıyor" diye konuÅŸtu.

Doku bilgi bankalarındaki kayıtlı gönüllü vericilerin, Türkiye'nin ihtiyacını karşılayamadığını vurgulayan Demirer, bankaların bu amaç için ayrılan ödenekleri kısıtlı olduÄŸu için bütün baÅŸvuruların deÄŸerlendirilmediÄŸini ifade etti. Gönüllü vericilerin eÄŸitilmesi amacıyla kanun ve yönetmeliklere uygun olarak gönüllü verici merkezi açılması ve verici olma iÅŸlemleri sırasındaki tüm masraflarının karşılanması gerektiÄŸine iÅŸaret eden Demirer, TÜRKKÖK Projesi kapsamında verici merkezlerinin hayata geçirilmesiyle gönüllü verici sayısının en az 1 milyona çıkarılmasının hedeflendiÄŸini kaydetti.

AA