Sosyal Yapı

·         Irak’ın nüfusu yaklaşık 32 milyon olup, kadın ve erkek nüfus yarı yarıyadır. Nüfusun %67’si şehirlerde, %33’ü kırsal bölgelerde yaşamaktadır (2009).

·         18 vilayetten oluşan Irak’ın en kalabalık üç şehri Bağdat,Basra ve Musul’dur (2009).

·         Nüfusun çoğunluğunu (%85) araplar oluşturmaktadır. Arapların yanısıra diğer etnik grupler, kuzeyde kürtler ve türkmenler ile asurilerdir. Müslüman nüfusun çoğunluğunu ise şiiler (%65)oluşturmaktadır.  Şii Arap nüfus, Bağdat ve ülkenin güneyindeki şehirlerde yoğunlaşmıştır. Nejef ve Kerbela şehirleri, dini açıdançok önemlidir.

·         Irak’ta bir ev ortalama 6.4 kişidenoluşmaktadır. Bu rakam, kırsal kesimde 7.4’dür.

·         Toplumda erkeklerin yanısıra, kadınlar da aktif rol almaktadır. Kadın çalışanlar en fazla hizmet ve tarım sektöründe çalışırken, erkekler daha çok hizmet, kamu ve inşaat sektöründe faaliyet göstermektedir.

·         15 yaşve üzeri nüfus, halkın %60’ını oluşturmaktadır. Nüfus gençtir.

·         Yaklaşık 18.7 milyon kişionbeşyaşve üzerindedir.Bu yaşgrubunun yaklaşık %42’si (7.9 milyon) aktif işgücünü (çalışan+işarıyan)oluşturmaktadır.

Aktif işgücü kapsamında 7.3 milyon kişi bir işyerinde çalışmaktadır (istihdam edilmektedir). Çalışanların 75’i erkektir.

Çalışan nüfusun%62’si kamuda istihdam edilmektedir. Kerkük, Nejef ve Basra’da kamuda ücretli olarak çalışanların toplam çalışanlar içindeki oranı %70’tir.

·         Aktif işgücünün yaklaşık 1/6’sı bayandır. Bayan işgücünün %68’i enaz bir diploma sahibidir. 35-44 yaşişgücünün%57’si yüksek eğitimlidir. En yüksek işgücüne Anbar, Necef ve Wasit sahiptir.

·         Bununla birlikte, işsizlikciddi bir toplumsal sorundur. İşsizlik oranı(aktif işgücüiçindeki) ülke genelinde %8’dir (en geniştanımlama kapsamında ise %11’e kadar yükselmektedir). Bu, 653 bin kişininişsizolduğu anlamına gelmektedir.

Aktif bayan nüfus içindeki işssizlik (%13) oranı, erkeklere (%7) göre daha yüksektir.

Bu çerçevede, 15 yaş+üstü yaş grubununyaklaşık %58’i ekonomik faaliyette bulunmamaktadır. Bu kapsamdaki bayanların gerekçesi %78’inin ev kadını olmasıdır. Erkeklerin çalışmama gerekçeleri ise genelde, devam eden eğitim, yaşlılık ve sağlık sorunlarıdır. Bu çerçevede, Bağdat’taki işsizlik oranı ise azami %10 seviyesindedir.

En yüksek işsizlik oranına sahip şehirler; Diqar (%17), Anbar (%16) ve Diyala’dır (%14). En düşük işsizlik ise Kerkük (%2), Erbil (%4) ve Musul’dadır (%5). İşsizlik kırsal kesime göre şehirlerde daha yüksek orandadır.

Aktif bayan nüfus içindeki işssizlik en çok; diplomalı ve şehirlerde yaşayanlarda görülmektedir. Bu oran özellikle 15-24 yaşgrubunda çok daha yüksektir.

·         Nüfusun %38’inin eğitimiyoktur. Nüfusun sadece %11’i bir diploma sahibidir.

·         Irak halkı günlük haberleri TV kanallarından takip etmektedir. Özel TV kanalları nüfusun %67’si, kamu kanalları ise %58’i tarafından izlenmektedir. Gazete ve radyo ise nüfusun çok az bir kısmı tarafından, sırasıyla %11 ve %2, tercih edilmektedir. Ülke geneline yayın yapan başlıca TV kanalları; Al Iraqiya (devlet), Al Sharqiya (özel), Al Sumarrai (özel), Al Bagdadi (özel) ve Al Forat’tır (Al Hekim Grubu).

Halkın öncelikli gündeminde elektrik kesintileri yer almakta olup, diğerleriyoksulluğun azaltılması, bebek ölümlerinin önlenmesi ile temel eğitimin verilmesidir. 2011 yılında yapılan bir kamoyu araştırmasına göre halkın ençok güvendiği kişiler/kurumlar; on üzerinden aldıkları not sırasıyla; dini liderler (8), aşiret reisleri (7.1), ordu (7), yargı (6.6), polis (6.5) ve merkezi hükümet (6), yerel idare (5.8) ve Parlamentodur (5.6).

Hazırlayan: Cahid Adam