Afrikalı göçmenlerin Libya'daki dramı

Libya'da, Muammer Kaddafi'nin devrilmesinin ardından ortaya çıkan istikrarsızlık, kaçakçıların daha özgürce faaliyette bulunmasına imkan verirken, son dönemde ülkeye gelen göçmen sayısında büyük artış yaÅŸandı.

Ülkede yönetimin deÄŸiÅŸmesinden bu yana çoÄŸunluÄŸu Çad, Nijer ve Mali'den gelen göçmenler, Ä°talya'ya gidecek bir bota binme umuduyla Libya'ya akın ediyor.

Trablus'taki bir gözaltı merkezinde göçmenlerle görüÅŸen AA muhabiri, yaÅŸanan sefalete tanıklık etti.

Libya'nın baÅŸkenti Trablus'ta, giriÅŸinde kimileri askeri üniformalı bir grup silahlı adamın ellerinde sigaralarıyla beklediÄŸi hayvanat bahçesinin bir kısmı, "gözaltı merkezi"ne ev sahipliÄŸi yapıyor. Önceleri milislerin elinde bulunan merkez, daha sonra Ä°çiÅŸleri Bakanlığı kontrolüne geçmiÅŸ. 

Artık göçmenlerden de sorumlu olan milisler, baÅŸkent sokaklarında geçerli vizesi ya da belgeleri bulunmayan göçmenlerin peÅŸine düÅŸüyor.

"GerçeÄŸi söylediÄŸin sürece içeri girip bakabilirsin"

Gözaltı merkezindeki gardiyanların hiçbiri, silah taşımıyor. Yabancı gazetecilerin olayı çarpıtıp göçmenlerin hayvanlarla bir arada tutulduÄŸuna dair haberler yazmasından büyük üzüntü duyduklarını belirten Alaha, "GerçeÄŸi söylediÄŸin sürece içeri girip bakabilirsin" diyerek yolu gösteriyor.

Ä°çeride çoÄŸu Afrika kökenli, siyahi göçmenler sıra olmuÅŸ bekliyor. Gardiyanlardan Abdullah, göçmenlerin pasaportunu kontrol ediyor. Göçmenlerin evraklarında geçerli giriÅŸ mührüne genellikle rastlanmıyor. Bazılarının pasaportu bile yok.

Mali'den gelen 27 yaşındaki Fafuna Musa, AA muhabirine, Libya'ya ailesinin karnını doyurmak için geldiÄŸini söyleyip ÅŸunları ekliyor: "Sadece biraz para kazanmak, sonra da evime dönmek istiyorum". 

Muammer Kaddafi rejimi sırasında Libya'dan Avrupa'ya giden Afrikalı sayısı çok daha azdı. Çünkü Kaddafi, "Siyahi bir Avrupa"ya engel olmak için Avrupa ülkelerinden para istiyordu. Kaddafi rejiminin yıkılmasından sonra ortaya çıkan istikrarsızlık, kaçakçıların daha özgürce faaliyette bulunmasına olanak tanıdığı için göçmen sayısında büyük bir artış kaydedilmiÅŸ.

 Libya'ya ulaÅŸmak için çölü geçenler var

Yorgun görünen göçmenlerin kıyafetleri yırtık pırtık. Kiminin ayakkabısı yok. Büyük bir kısmı, Libya'ya ulaÅŸabilmek için çölü geçmiÅŸ. Bu tehlikeli yolculuk, geldikleri yere göre kimi zaman bir aydan uzun sürüyor. Kimi ta Nijerya'dan gelmiÅŸ. Giysileri toz toprakla kaplı göçmenlerden bazıları, inÅŸaatlarda çalışıyor. En gençleri, 18 yaşında.

Gazetecilerin girmesine izin verilmeyen birçok gözaltı merkezi ve hapishane bulunuyor

Ülkede gazetecilerin girmesine izin verilmeyen birçok gözaltı merkezi ve hapishane bulunuyor. Bir süre Trablus'un doÄŸusunda yer alan Hums'taki merkezde tutulan bir göçmen, AA muhabirine, sürekli dayak ve cinsel tacize maruz kaldıklarını anlatıyor. Adının açıklanmasını istemeyen göçmen, kadınların serbest kalabilmek için gardiyanlarla cinsel iliÅŸkiye girmeye zorlandığını söylüyor.

Merkezde göçmenlere bağıran ya da güç kullanan gardiyan olmadığını söyleyen Gars, "Biz ne yiyorsak onlara da onu veriyoruz. Kadın göçmenlerle ilgilenmeleri için kadın gardiyanlarımız var. Ä°nsanlara kötü davranmıyoruz" diyor.

Kamyonlara doldurulup ülkelerine gönderiliyorlar

AA muhabirinin, ülkenin güneyindeki en büyük kent olan Sabha'da bir baÅŸka gözaltı merkezini ziyaret etmesine olanak tanınıyor ancak göçmenlerin tutulduÄŸu yeri görmesine izin verilmiyor. Komutan Yardımcısı el-Medani Muhammed el-Zaruk, merkezde yaklaşık 600 göçmenin bulunduÄŸunu söylüyor.

Kent sakinleri, merkezin son derece pis olduÄŸunu, koku yüzünden içeri girmenin imkansız olduÄŸunu söylüyor. Yüzlerce kiÅŸinin Libya sıcağında küçücük odalarda bir arada tutulduÄŸu merkezde klimanın adı bile geçmiyor. Genellikle Nijer, Çad ve Mali'den gelen göçmenler, geldikleri ülkeye göre gruplara ayrılıyor.

El-Zaruk, "Somali, Eritre, Çad ve Mali'den gelen göçmenleri, mülteci oldukları için ülkelerine geri gönderemiyoruz" diyor. Nijer'den gelen ve gerekli evraklara sahip olmayan göçmenler, kamyonlara doldurulup ülkelerine geri gönderiliyor.

AA muhabiri, Trablus'taki gözaltı merkezinden ayrılırken bazı göçmenler, akÅŸam namazı kılmaya çıkıyor. Libyalı gardiyanlar namazlarını bitirdikten sonra onlar da hasırların üzerinde namaza duruyor. Allah'a yakarmak için ellerini göÄŸe açıyorlar. BaÅŸları solmuÅŸ çiçekler gibi öne düÅŸük, hem aileleri hem de kendileri için bir mucize adına dua ediyorlar.

LONDRA