Şevket Hüner: Dijital Muhasaraya Hayır

Gazze kıyamı, bedeli çok ağır olan bir turnusol kâğıdı olmakla birlikte deÄŸeri hiçbir ÅŸey ile ölçülemez bir gerçekliktir. Her gün küresel sistemin bizi nasıl muhasara altına aldığını gösteren bu ÅŸanlı direniÅŸi iyi izlememiz ve her imkanımızla desteklememiz elzemdir.

Ibtihal Abou El Saad hanım, 1999’da Fas’ın baÅŸkenti Rabat’ta doÄŸmuÅŸ. 2016 yılında Moulay Youssef Lisesi öÄŸrencisiyken, ABD DışiÅŸleri Bakanlığı tarafından desteklenen TechGirls programına katılmış ve teknoloji alanındaki yolculuÄŸuna baÅŸlamış. Harvard Üniversitesi’nde bilgisayar bilimi ve psikoloji alanında çift anadal yaparak 2021 yılında mezun olmuÅŸ. Yazılımcı ve yapay zekâ mühendisi olarak Microsoft'ta iÅŸe baÅŸlamış.

Ibtihal Abou El Saadhanım, ÅŸirketin 50. yıl dönümü kutlamaları sırasında Bill Gates’in de bulunduÄŸu bir ortamda sahneye çıkarak yapay zeka CEO'su Mustafa Süleyman'a karşı Microsoft'u Azure hizmetleri, sunucular ve askeri teknoloji sözleÅŸmeleri aracılığıyla Ä°srail'in Gazze'deki soykırımına destek saÄŸlamakla suçlayarak; "Mustafa, yazıklar olsun sana, 50 bin insanımız öldü. Sen Suriyelisin kendinden utan! Microsoft Ä°srail'e yapay zeka desteÄŸi veriyor. Ellerinizde kan var” diye protesto etti.

Protesto sonrası salondan atılan, iÅŸ hesabına eriÅŸimi kesilen ve Linkedin uygulaması dondurulan Abou El Saadhanım, 15000 Dolar maaÅŸ aldığı iÅŸinden istifa ettiÄŸini duyurarak; "Beni yargılayabilirler, ama korkutamazlar. Bir gün uyanıp iÅŸimin bir çocuÄŸun bombalanmasına ya da bir annenin suikasta uÄŸramasına yol açtığını fark etmekten korkuyorum.Söylediklerim için benim peÅŸime düÅŸebilirler. Ancak onların öç almasından duyduÄŸum korkudan daha çok masum insanların katledilmesinde kullanılan teknolojilere katkı sunmaktan korkuyorum. Sonuçlarının ne olacağını bilerek sesimi çıkardım. Bu soykırımda payımın olması korkusu, konuÅŸmalarımın ÅŸahsi sonuçlarından duyduÄŸum korkudan çok daha büyük…"

Teknoloji ve etik arasındaki iliÅŸkiyi sorgulayan, kod yazmanın ötesinde, teknolojinin toplumsal etkilerine duyarlı bir mühendis olarak öne çıkan bu izzetli hanımın protestosuna çok geçmeden Google'da çalışan bir yazılım mühendisi de katıldı.

New York'taki Ä°srail teknoloji endüstrisi konferansı MindTheTech sırasında, bir Google Cloud yazılım mühendisi, Google Ä°srail CEO'su Barak Regev'in sözünü keserek Ä°srail'in Gazze'ye yönelik saldırısını kınadığı konuÅŸmasında; “Project Nimbus, bulut altyapısı edinimi ve inÅŸası, buluta göç için hükümet politikası formülasyonu, entegrasyon ve göç süreçleri ve bulut etkinliÄŸi kontrolü ve optimizasyonunu içeren dört aÅŸamadan oluÅŸuyor. Bu teknoloji Filistinliler hakkında artan gözetim ve yasadışı veri toplamayı mümkün kılıyor ve Ä°srail'in Filistin topraklarındaki yasadışı yerleÅŸimlerinin geniÅŸlemesini kolaylaÅŸtırıyor. Vicdanım, sivil halkı hedef alan katliamlarda kullanılabilecek bir teknolojiyi geliÅŸtirmesine yardımcı olmama izin vermiyor. YeteneÄŸimin soykırımı destekleyen araçlara dönüÅŸmesine izin veremem. Nimbus projesi Filistin toplumunu tehlikeye atıyor! Ben bir Google bulut yazılım mühendisiyim ve soykırımı, ırkçılığı ve kanunsuz gözetlemeyi güçlendiren bu teknolojiyi oluÅŸturmayı reddediyorum. Üstün ırk olduÄŸunu iddia edenleri destekleyen bu teknolojiye hayır. Özgür Filistin!”

15 Nisan 2025 tarihinde Ä°srail ordusuna yapay zekâ desteÄŸi veren Microsoft’un Teknoloji Lideri Daron Yondem, konuÅŸma için geldiÄŸi Haliç Üniversitesi’nde protesto edildi. Okul yetkilileri protestoya müdahale ederek çekim yapılmasını engellemeye çalıştığı aktivist; “Lütfen anlaşılmak için beni dinlemenizi rica ediyorum. Gazze’de bir buçuk yıldan beri soykırım devam ediyorken, yapay silah gibi soykırımı besleyen eli kanlı firma Microsoft’un üniversitelerde konuÅŸmaya hakkı yoktur. 7 Ekim sonrası Ä°srail’e daha fazla biliÅŸim ve depolama hizmeti saÄŸlamak için milyonlarca dolarlık anlaÅŸmalar yapan eli kanlı bu ÅŸirketin üniversitelerde yaptığı tanıtım saygısızlıktır. Bu soykırıma destek veren eli kanlı ÅŸirketi davet eden üniversite yetkililerini kınıyorum…”

Aslında bu protestolara zemin hazırlayan 12 Ekim 2024’te düzenlenen Uluslararası Özgür Filistin kongresinde konuÅŸan hanımın “Artık Ä°srail'de tüm veriler toplandı. Bu konuda Microsoft ve Amazon'dan Cloud adında ücretsiz destek aldılar. Artık Gazze halkına ait tüm veriler Ä°srail'e aktarıldı. Bu verileri toplayanların oluÅŸturduÄŸu "Lavander", "Gospel" ve "Where is daddy?" isimli üç farklı yapay zekâ sistemiartık kendi kararlarını alıyor.  Ä°srail askerinin müdahalesine bile gerek kalmıyor. Bilgisi verilen kiÅŸi bir Hamas askeri olmasa bile sadece Hamas’ı destekleyen bir yorum yazdıysa, Filistin’i destekleyen herhangi bir ÅŸey yaptığını belirttiyse, “Gazze'den çıkmayacağız, burası bizim toprağımız ve onu savunacağız” gibi facebook‘ta bir paylaşım yaptığında bu yapay zekâ o kiÅŸinin Gazze’deki evini tespit ediyor ve o evi havaya uçuruyor. Üstelik bu teknoloji o kiÅŸiyi eve girerken tespit edip bombalama emri gönderiyor. Yani sokakta yürürken deÄŸil çünkü hem onu hem de onun ailesini cezalandıracak ÅŸekilde programlanmış. Gazze soykırımının ilk 37 gününde bu ÅŸekilde 15000 kiÅŸi katledildi.” uyarılarıydı…

Hayatımızı kolaylaÅŸtırma, güzelleÅŸtirme ve etkinliÄŸimizi arttırma adına dahil olduÄŸumuz sosyal aÄŸların ve yazılım ÅŸirketlerinin sahiplerinin gerçek yüzünü ortaya koyan bu ÅŸahsiyetli çıkışlar dijital muhasaranın daha vahim sonuçlara gebe olduÄŸunun göstergesi sayılmalıdır.

Bu aÄŸları örenler bilmelidir ki:

Allah’tan baÅŸka [varlıkları ve güçleri]sığınak kabul edenlerin durumu, kendisine aÄŸ ören örümceÄŸin durumuna benzer: çünkü barınakların en zayıfı örümcek ağıdır. KeÅŸke bunu anlasalardı!(Ankebut / 41)

Åževket Hüner / 21 Åževval 1446