Şevket Hüner: Niyetliyim

Oruç tutmayı diÄŸer ibadetlerden farklı kılan, bir ÅŸeyin yapılması deÄŸil yapılmıyor olmasıdır. Ramazan ayı boyunca, güneÅŸ batana dek yemeyen, içmeyen ve eÅŸinden uzak durma iradesi gösteren müminin bu ameli gözlerden ıraktır. Bundan dolayı bu ibadet diÄŸerleri gibi görünen deÄŸil saklı tutulandır.

Niyet etmek, adet ile ibadeti birbirinden ayırır. Her kiÅŸinin niyeti yalnızca kendisi ve Allah tarafından bilinir. Yani insanın Rabbi ile en özel baÄŸlantısı niyeti üzerinden kurulur. Bundan dolayı insan yaÅŸarken niyeti üzerinden yargılanamaz. Bir insanın niyetine, bilinen istikameti üzerinden ÅŸahitlik edilebilir. Ama bu ÅŸahitlik hukuki bir delil sayılmaz.

Niyet etmek ile oruç tutmanın görünmezlik paydası altında birbiriyle olan iliÅŸkisi diÄŸer ibadetlere göre daha fazladır. Yani oruç tutmaya niyet eden kiÅŸinin niyetinin de tuttuÄŸu orucun da ÅŸahidi yalnızca Allah’tır. Ä°nsanlar hangi teknolojik izleme imkanlarına sahip olurlarsa olsunlar ÅŸahitlikleri sınırlıdır. Ramazan orucunun karşılığı ancak ahirettedir. Kul niyet ettiÄŸi orucun karşılığının maÄŸfiret ve kerim ecir olduÄŸunu bilmelidir. Bu da onu her türlü gösteriÅŸten ve dünyevi beklentiden uzaklaÅŸtırır.

Niyetliyim diyen kiÅŸi, teklif edileni kibarca reddetmiÅŸ olur. Yani karşısındakinin oruç tutmamasıyla ilgilenmeyip kendisinin oruçlu olduÄŸunu ifade etmeyi yeterli bulmuÅŸtur. Bu uygunsuz teklifi yapanı suçlamaya, aÅŸağılamaya kalkışmadan, orucun onu tutanın ÅŸahitliÄŸine muhtaç olduÄŸu bilinmelidir. Niyetliyim diyen anlayışlı kiÅŸi, karşısındakine, eyleminin niyete baÄŸlı olduÄŸunu öÄŸretmiÅŸ olur. Bu da muhataba, orucun gösteriÅŸten ve dünyevi karşılık beklenmeden yapılması gerektiÄŸini tebliÄŸ etmenin en kibar yoludur.

Ä°nsanın yaptıkları gücü ve imkanlarından, yapmadıkları ise imanındandır. Yapmaya gücü yettiÄŸi halde yapmamayı tercih edenlerin Allah ile kurduÄŸu baÄŸ çok saÄŸlamdır. Bundan dolayı haramlardan uzak duran kiÅŸiye uygunsuz teklif yapıldığı zaman niyetliyim demesi, sadece oruca has kılınmış bir reddiye deÄŸildir. Kendisine kredi teklif edildiÄŸinde “niyetliyim” diyerek reddeden kiÅŸi faiz yemediÄŸini ilan ederken aynı zamanda muhatabının, faiz almayarak da bir ÅŸeylere sahip olunabileceÄŸini anlamasına zemin hazırlamış olur.

Niyet ile oruç ibadetinin beraberliÄŸi, yapılmaması gereken yani haram sayılan her ÅŸeyi kapsar. Oruç tutan kimse kendisine teklif edilen yemeÄŸi reddettiÄŸi gibi mesela faizi de reddetmediÄŸi müddetçe orucu yara alır. Orucun yasaklarıyla diÄŸer haramları birbirinden farklı gören kiÅŸiye, Ramazan ayı boyunca elde ettikleri, mübarek on bir aylarda yol göstermeyecektir. Bu ikilem, kiÅŸiyi istediÄŸi mutmainliÄŸe bir türlü ulaÅŸtıramadığı gibi onun örnek bir mümin olmasını da engeller.

Bakara suresi 187. ayetindeki “Ä°çinde Kuran indirilen Ramazan ayını oruçlu geçirin” emri, vahyin tamamına uygun sakınmanın oruç üzerinden öne çıkarılmasıdır. Ä°slam toplumuna, hep beraber tuttukları oruç üzerinden neleri yapmamalarının gerektiÄŸini ayrıntılarıyla anlatan kitabın adı Kuran’dır. Vahiy ile yasaklanan her eylem orucun sıhhatine ve eÄŸiticiliÄŸine zarar verir. Bundan dolayı Ramazan orucu ilmihal kitaplarında yazılandan daha kapsamlı bir yönelimdir. Ramazan ayı boyunca Kuran’ı oruçlu iken hatmedilmesinin en önemli gayelerinden birisi de yapılmaması gerekenlerin bir bütün olarak algılanmasıdır.

Öyleyse Allah’ın razı olmadığını ilan ettiÄŸi tüm haramları teklif edenlere demeliyiz ki: “Niyetliyim”

Åževket Hüner / 8 Ramazan 1446