Şevket Hüner: Efsaneleştirmek

Herhangi bir olayı, bir kiÅŸiyi ya da bir yeri, insanların dile getirebildiÄŸi en yüksek yüceltme ÅŸekli, efsaneleÅŸtirmektir. EfsaneleÅŸtirmek, bir anlamda o ÅŸeye tanrısal bir deÄŸer katmaktır. Efsaneler, tarih öncesi çaÄŸlara dayanan öykülerdir ve kahramanları ya tanrı ya da tanrı soyundan gelme kiÅŸiler olarak görülür ya da gösterilirken, doÄŸa da tanrılık niteliÄŸinde kiÅŸileÅŸtirilir. Tarihi boyunca insanlar hep hayallerinin ve umutlarının peÅŸinden koÅŸmak için efsanelere gereksinim duymuÅŸlardır.

24-31 Aralık haftası da Meryem oÄŸlu Ä°sa (as) ile Antalyalı Aziz Nikolas (Noel Baba) efsaneleÅŸtirilmeleri üzerinden insanların, hediye, tatil ve eÄŸlence harcamalarının yani tüketimin tavan yaptığı öte yandan da dinen kendisini kurtulmuÅŸ saydığı günlerdir. Modern zamanlarda efsaneler bir yandan küçümsenip hurafe ilan edilip hayat dışı ilan edilirken diÄŸer yandan da tüketimi arttıran bir özellik kazandırılarak diriltilmektedirler.

EfsaneleÅŸtirilerek adeta tanrısal nitelik kazandırılanların bu aşırı övgüden haberleri yoktur. Zira ölümlerinden sonra övgünün ve dokunulmazlığın nedeni olarak abartılmışlardır. Kur’an Meryem oÄŸlu Ä°sa’nın (as) dilinden efsaneleÅŸtirilmeyi reddederken, hesap gününde bu tezgâhı kuranları ve onun üzerinden metafizik yalanlarla kandıranları tek tek ortaya çıkaracağını ilan etmektedir.

Ä°ÅŸte o zaman Allah; “Ey Meryem oÄŸlu Ä°sa! Beni ve anamı, Allah'tan baÅŸka iki ilah edinin dedin mi?” diye sorduÄŸu zaman Ä°sa ÅŸöyle cevap verecek: “HâÅŸâ! Seni tenzih ederim, hakkım olmayan ÅŸeyi söylemek bana yakışmaz. Bunu söylemiÅŸ olsaydım sen muhakkak bilirdin! Sen benim içimdeki her ÅŸeyi bilirsin, halbuki ben senin zatında olanı bilmem. Gizlilikleri eksiksiz bilen yalnızca sensin! Ben onlara, ancak bana emrettiÄŸini söyledim. ‘Benim de Rabbim, sizin de Rabbiniz olan Allah'a kulluk ediniz' dedim. Ä°çlerinde bulunduÄŸum müddetçe onlar üzerinde kontrolcü idim. Beni vefat ettirince, artık onlar üzerinde gözetleyici yalnız sen oldun. Sen her ÅŸeyi hakkı ile görensin.” (Maide/116-117)

Günümüzde rejimlerin kurucu unsurları, sayılarıgünden güne artan abartılı anıtlarlave adeta tapınma boyutuna vardırılan seremonilerle efsaneleÅŸtirilmektedir. Dokunulmazlığın devamı ve haksız kazançlarının engellenmemesini isteyen mutlu azınlığın, askerler ve anayasalar vasıtasıyla devam ettirdikleri efsanelere dayalı rejimler, günden güne yaptıkları zulümlerin artırmalarına karşı koyan kitlelerce devrilmektedirler. Ama sonrasında yeni kurulan rejimlerinde efsanelere ihtiyaç duyması nedeniyle yıkılan anıtların ve seremonilerin yerine yenileri icat edilmektedir.Kuran’da bu konu, ilahlığınıilan edip onları aÅŸağılayan Firavunun boÄŸulmasına neden olan Ä°srailoÄŸullarının, böÄŸüren öküz heykeli yapan Samiri üzerinden yeni bir efsaneyi inÅŸa eden ÅŸeytanizihinlerinin arka planı ifÅŸa edilir…

Meryem oÄŸlu Ä°sa’yı ilahlaÅŸtırarak ÅŸirk nedeni haline sokarak sırat-ı müstakimden uzaklaÅŸtıran sahte dindarlığa karşı kendisinin de efsaneleÅŸtirilmesinden endiÅŸe eden son Nebi;

Ömer b. Hattâb’ın rivayet ettiÄŸine göre, (minberde hutbe verirken) Nebi (sav):"Nasara’nın Meryem oÄŸlu Ä°sa’yı batıl üzere övdükleri gibi siz de beni övmekte aşırıya kaçmayınız! Åžüphesiz ki, ben bir kulum. Bana: Allah'ın kulu ve O'nun Resulü, deyiniz!" buyurduÄŸunu iÅŸittim, demiÅŸtir.   (Buhari / Enbiya Babı /48) 

Åževket Hüner / 27 Cemaziyülahır 1446