Taha Kılınç / Pretoria’da bir akşam

GeçtiÄŸimiz salı akÅŸamı, Güney Afrika’nın baÅŸkenti Pretoria’daki büyükelçiliÄŸimizin rezidansı, oldukça önemli bir iftar davetine sahne oldu. Büyükelçimiz AyÅŸegül KandaÅŸ Hanımefendi’nin ev sahipliÄŸinde Türkiye Maarif Vakfı tarafından verilen iftara, Johannesburg ve Pretoria bölgesinin birçok üst düzey ismiyle, çeÅŸitli Ä°slâm ülkelerinin büyükelçileri katıldı. Bu çerçevede Mısır, Suudi Arabistan, BirleÅŸik Arap Emirlikleri (BAE) gibi ülkelerin davete icabeti bilhassa anlamlıydı. Ayrıca Bölge EÄŸitim Bakanlığı Özel Okullar Genel Direktörü Chriselda Makhubela’nın salonda bulunması, baÅŸlı başına önemliydi. Zira özellikle Türkiye Maarif Vakfının Güney Afrika’daki faaliyetlerini yaygınlaÅŸtırması, böylesi irtibatların kurulmasıyla mümkün hale gelebilecekti.

Oruçlar açıldıktan hemen sonra, Büyükelçilik Din Hizmetleri MüÅŸaviri Ahmet Yılmaz’ın imametinde akÅŸam namazı kılınırken, cemaatte Ä°slâm dünyasının her yerinden temsilciler vardı.

Ä°ftar yaklaşırken, BAE Büyükelçisi MahaÅŸ Saîd Sâlim el Hamelî ile epey sohbet ettik. Büyükelçi, Ä°ngilizce baÅŸlayıp Arapça devam eden hasbihalimiz sırasında, BAE ile Türkiye arasındaki yakınlaÅŸmadan sitayiÅŸle söz ederek, “Çok uzun zamandır bu adımı bekliyorduk. Hükümetler arasındaki görüÅŸ ayrılıkları ÅŸimdi artık bir kenara bırakıldı ve bölgenin ortak kazanımlarına odaklanıldı” dedi. Eski bir savaÅŸ pilotu ve subay olan Hamelî, 1990’larda askerî eÄŸitimlerini Konya’da aldıklarını belirterek, “Ülkelerimiz arasındaki iliÅŸkiler çok köklü” vurgusunda bulundu. Az sonra sohbetimize Yemen Büyükelçisi Ahmed Hasan da katılınca, konu hızlıca Yemen’deki ateÅŸkese kaydı. Büyükelçi Hamelî “bu kez” ateÅŸkesten umutluydu, ancak Ahmed Hasan aynı fikirde deÄŸildi. “BaÅŸkent Sanaa, Hûsîlerin elinde. Hudeyde limanı onlarda. Ülkenin kuzeyini tamamen kontrol ediyorlar. AteÅŸkese neden razı olsunlar? Daha kesin adımların atılması gerekiyor” diyen Yemen Büyükelçisi hem dertli hem de gerçekçiydi.

Yemen, Umman, Suudi Arabistan, Mısır ve BAE büyükelçilerinin iftardan sonra baÅŸ baÅŸa verip uzun ve hararetli bir müzakereye giriÅŸmeleri, dışarıdan bakıldığında ilginç bir manzaraydı doÄŸrusu. Ä°ran büyükelçisi de hemen yan masadaydı üstelik.

Davetin benim için bir baÅŸka önemli yanı, Güney Afrika’daki çeÅŸitli Müslüman kuruluÅŸların temsilcileriyle tanışmak ve onları uzun uzun dinlemek fırsatı sunmasıydı. ÖrneÄŸin, Johannesburg Evkâf Ä°daresi BaÅŸkanı Zeynelabidin Kaje Bey’le sohbetimiz, ufuk açıcıydı. Bana hem Güney Afrika Müslümanlarının ahvaline dair önemli bilgiler aktardı hem de Evkâf Ä°daresi olarak yaptıkları çalışmalardan söz etti. Zeynelabidin Bey, “Müslümanlar olarak Türkiye’ye çok büyük ümit baÄŸlıyoruz. Türkiye, kararlarını kendi başına alabilen, bağımsız bir ülke” derken çok samimiydi. Ayrılırken, “Artık Johannesburg’da bir evin olduÄŸunu unutma!” derken de öyle…

Konukları uÄŸurladıktan sonra, Büyükelçi AyÅŸegül Hanım’la detaylı konuÅŸma fırsatım oldu. Görevine geçtiÄŸimiz yıl baÅŸlayan AyÅŸegül Hanım, diplomatik hareketliliÄŸin üst düzeyde bulunduÄŸu Pretoria’daki yabancı misyonlarla diyalogu çok hızlı tesis etmiÅŸ. Ä°ftar davetine katılımdaki temsil seviyesi de zaten bunu gösteren bir örnekti.

Ramazan ayı vesilesiyle gıda yardımlarını düzenli ÅŸekilde sürdürdüklerini kaydeden Büyükelçi KandaÅŸ, Türkiye’den Güney Afrika’ya gelen yardım kuruluÅŸları ve STK’larla da iÅŸbirliÄŸi içinde olduklarının altını çizdi. “Türkiye Maarif Vakfı, Yunus Emre Enstitüsü, Türk Ä°ÅŸbirliÄŸi ve Koordinasyon Ajansı (TÄ°KA), Anadolu Ajansı, Türk Havayolları gibi millî markalarımız burada. Ülkemizin tanıtımında tüm bu enstrümanları etkili bir ÅŸekilde kullanmamız gerekiyor, kullanacağız da” diyen KandaÅŸ, özellikle Güney Afrikalı turizm ve medya sektörlerinin temsilcileriyle temasları sıklaÅŸtırdığını kaydetti. KandaÅŸ, “Åžahsî diyalogu çok önemsiyorum, bu yöntemle daha kesin sonuçlar alınabildiÄŸini gördüm” diyor.

Johannesburg ve Pretoria’daki programlarımızı tamamladıktan sonra, çarÅŸamba akÅŸamı iki saatlik bir uçuÅŸla Cape Town’a geldik. PerÅŸembe akÅŸamı iftarda Cape Town’daki BaÅŸkonsolosumuz Sinan YeÅŸildaÄŸ ve ailesinin misafiriydik. Sinan Bey, meslek hayatında üç ayrı defa Libya’da görevlendirilmiÅŸ. Muammer Kaddafi’nin iktidarına da devrildiÄŸi zamanlara da ÅŸahitlik etmiÅŸ. Afrika’nın en güney ucunda Sinan Bey’den Libya’ya dair dinlediklerim hem ÅŸaşırtıcı hem de öÄŸreticiydi. Ä°leride belki hatıratını kaleme alırsa, ortaya çok keyifli bir tanıklığın çıkacağına eminim.

Cape Town, elbette bir yazının son paragrafına sıkıştırılacak bir ÅŸehir deÄŸil. Dolayısıyla, Güney Afrika izlenimlerimin devamı, üçüncü ve -ÅŸimdilik- sonuncu yazı için, çarÅŸamba günü bu köÅŸede buluÅŸalım.