Hem Okudum Hem Yazdım

Yazmak okumaya âşıktır. OkuduÄŸu kitaplar insana ekili alanların bereketini sunar. Her sayfa ekili bir arazi gibidir. Bu manzarayı seyretmenin güzelliÄŸi kadar mahsul devÅŸirmenin mutluluÄŸu da vardır. Fakat bunlardan da önemli bir ÅŸey vardır ki o da mahsulün ekicisi olmaktır. Ekmek, insana kendi hâsılasını görüp mahsulünü toplama avantajı saÄŸlar. Kitabın sayfaları toprağın ekili alanları ise bu mahsulden herkes istifade edecektir.

Durup dururken niye yazar insan? Zihnin boÅŸluk kabul etmemesi ile ilgili bir durumdur bu. Zira zihin bir mecra üzere akmak ister. Bir tankerin sürekli dolması mümkün deÄŸildir. Dolma sınırı kapasitesi ve hacmi kadardır. Dolmanın bir adım ötesi taÅŸmaktır. Okumanın insandan taÅŸan tarafı da yazmaktır. Okuduklarınızın hepsini hayata katamazsınız. Siz isteseniz bile hayat buna müsaade etmez. Okuduklarınızdan artan kısımları baÅŸkalarının dikkat ve rikkatine sunmak suretiyle okunaklı kılarsınız.
Tabiatı baÅŸtan sona bir kitap kabul edersek, insanın ilk eyleminin okumak olduÄŸunu anlamakta zorlanmayız. Ä°nsanın bakışı dışarıya dönüktür. Kulak ve göz verici deÄŸil alıcıdır. Ä°ÅŸitsel ve görsel malzeme ve unsurlar yeryüzünde insanın temel müfredatını oluÅŸturur. Ä°nsan her okuduÄŸu ÅŸeyde insanlığa dair yazılacak bir ÅŸeyler bulur. Kendinden baÅŸkalarına varırken baÅŸkalarından da kendine ulaşır. Nasıl insan biraz bir baÅŸkası ise bir baÅŸkası da biraz kendisidir. Fransız yazar Marguerite Duras’ın deyiÅŸiyle “insan içinde bir yabancı barındırır; yazmak iÅŸte o yabancıya ulaÅŸmaktır”. (Yazmak, Marguerite Duras, s. 47)
Yazmak bir söyleme biçimidir. Onu diÄŸer söyleme ve deme biçimlerinden ayıran ÅŸey zamanın kayıtlarına ve tutanaklarına geçmiÅŸ olmasıdır. Sözün uçuculuÄŸuna karşı yazının kalıcılığı hep vurgulanan bir ÅŸeydir. Bu bir yere kadar doÄŸrudur. Fakat yazının da sözlü kültürle benzeÅŸtiÄŸi dijital zamanlarda bu genellemeye ÅŸerh düÅŸmek gerekiyor. Çünkü her yazılı metin aynı derecede kalıcı deÄŸildir artık. Monitör üzerine yazılanların kuma yazılan yazılardan pek farkı kalmamıştır. Yazılı metnin kalıcılığı niteliÄŸi ile doÄŸru orantılıdır.

Bir memleketin geliÅŸmiÅŸliÄŸi o ülke insanının aktif okur-yazar oluÅŸuyla yakından ilgilidir. Okumayı sökmek bir insanı “okur” kategorisine dâhil etmemize yeter mi? Hiçbir metinle muhatap olmamış insanın okumayı bilmesi sadece istatistikî bir durumdur. Aynı ÅŸeyi aktif yazarlık için de söylemek mümkün. Bir toplum okumadığı gibi yazmıyorsa veya okuduÄŸu halde yazmıyorsa bir ÅŸeyler eksik demektir. Yazmak toplumsal bir eylemdir. Ä°lla yazar olmayı hedeflemek ÅŸart deÄŸildir yazmak için. Toplumda insan niteliÄŸi açısından kalem-kâğıt iliÅŸkisi geçiÅŸtirilemez.

Yazının olmadığı yerde kültürün saÄŸlıklı biçimde taşıyıcılığından bahsetmek de pek mümkün deÄŸildir. Bir yaÅŸanmışlığı kuÅŸaktan kuÅŸaÄŸa ancak yazılı kültürle ulaÅŸtırabilirsiniz. Åžifahi (sözlü) kültür bir yokuÅŸtan yuvarlanarak aÅŸağıya doÄŸru iner. Ä°nerken de kendi özelliÄŸinden çok ÅŸeyi düÅŸürür. Bir kaynaÄŸa dayanmadığı için tevatür olarak algılanmaya müsaittir. Ä°nsan yazarak hayatı temize geçer. YaÅŸanan hayattan daha orijinali yazılan hayattır.

Yalnızlık yazmanın en verimli iklimidir. Kimseyle bir meseleyi doÄŸru düzgün paylaÅŸacağınıza dair inancınızı ve ümidinizi yitirdiÄŸinizde geriye bir tek kendi öz nefsiniz kalmaktadır. Ä°nsan kendinden kaçamaz ve kendine karşı yalan söyleyemez. Yazarken samimiyet sınavında kendine karşı hep tam not alır insan. Bu anlamda bir terapi özelliÄŸine de sahiptir yazma eylemi. Ä°nsan kendisine anlatabildiÄŸi oranda baÅŸkasından anlayış bekler. Kendisine anlatabilen aynı zamanda kendini anlayabilendir.

Yazmak eril mi yoksa diÅŸil bir eylem midir? Bu son derece gereksiz bir sorudur. Yazmak insani bir reflekstir. Kimi harflerle kimi renklerle kimisi taÅŸla tunçla mermerle yazar içindekini. Sadece yazmanın malzemeleri deÄŸiÅŸir. Ä°yi yazmak, yazdıktan sonra gelen ikinci safhadır. KiÅŸi nasıl yazdığını ancak makul bir yazma sürecinden sonra anlayabilir. Yazdığı metin kiÅŸiye belli bir süre sonra nasıl yazıldığını, iyi mi kötü mü, zayıf mı saÄŸlam mı olduÄŸunu haber verecektir.
Kaleminiz ve kelamınız daim olsun!