Toplumsal Değişimin Hızı-1

Toplumdaki hızlı deÄŸiÅŸim sosyolojik bir durum. Hızlı ve baÅŸ döndürücü. Belli yaÅŸ grubundakilerin birbirinin farkında oluÅŸları veya olmayışları böylesi bir ortamda fark edilemeyebiliyor. Zaman onar yıllık dilimlere bölünse her bir zaman kesiti üzerinde deÄŸerlendirmeler yapılabilinse bu daha kolay anlaşılabilir. Ya da böyle bir bakış ile de durum tartılabilir. Bunu anlayabilmek ve üzerinde yoÄŸunlaÅŸmak daha çok sosyologların ve düÅŸünürlerin iÅŸi.

DüÅŸünmek bir başına yetmiyor, düÅŸünenlerin veya düÅŸünürlerin yeni bir çözüm yolu, bir dili ve bakışı saÄŸlamaları gerekiyor. Bazen bunların çözümünde de zorlanılıyor. KuÅŸak dilimleri birbirinden çok kopuk olmalarına karşın geçirgen bir durumları da var. Etki alanı oldukça belirleyici. Büyük anne, büyük baba, çocukları ve torunları bir aile ortamının görünenleri. Fakat bu, bugün çok da belirgin olmayan bir durum. Çünkü yaÅŸ gurupları arasında da çatışmaların etkisi belirgin.
Toplumsal deÄŸiÅŸimin hızı çok fazla. Belli yaÅŸ grubundakilerin uyum sorunu da ister istemez oluÅŸuyor. Bunlar da çatışmalara neden oluyor. Bunlar sadece yaÅŸ gruplarıyla ilgili deÄŸil aile içi çatışmalara neden oluyor. Toplum içindeki deÄŸiÅŸimlerin çatışmaları genele yansıyor.

Kadın, bu olgunun en belirleyici unsuru. Dünya kadının etrafında dönüyor. DiÅŸil yanı doÄŸurgan olmak ilâhî bir oluÅŸun sonucu. Bunu salt kadın üzerinden deÄŸil genel olarak doÄŸurgan olan her varlık için geçerli. Toprak diÅŸildir, insanda olduÄŸu gibi hayvanda da diÅŸillik söz konusu. Üreme ve çoÄŸalma onlar üzerinde oluÅŸuyor. DoÄŸal olarak bizim için insan önemli ve merkezde olanı. DüÅŸünen, akleden, bilinçle hareket eden tek varlık. Sorumluluk da insanda.

Kadın hayatı boyunca çile çeken bir varlık. Bir insanı doÄŸurmanın, meydana getirmenin ve yetiÅŸtirmenin bütün zorlukları kadının üzerinde. Ä°nsan üzerinde kadının daha çok emeÄŸi var. Gerek duygu gerek baÄŸlanış bakımından ister istemez daha çok duyarlı oluyor. Aile içi deÄŸiÅŸimlerden en çok da etkilenen oluyor doÄŸal olarak. Çocuklarla olan duygusal bağın gücü ve etkisinden dolayı. Belli dönemlere kadar kadın daha çok içeride olduÄŸundan etki alanı ve gücü belli bir yere kadarken, ÅŸimdilerde hayatın hemen bütün alanlarında varlık göstermesi, etkileri ve alanları da deÄŸiÅŸtirmiÅŸ bulunuyor. DeÄŸiÅŸimin gücü ve hızı üzerinden etkilenen ve etkileyen kadın olduÄŸundan, bu konuyu daha ayrıntılı olarak ele almaya devam edeceÄŸiz. Åžimdilik daha çok genel bir bakışta bulunuyoruz.

Görünümler daha çok belirgin. Bu, daha çok modernizm ile de ilgilidir. Hızlı bir akışın içinde bulunuyoruz. Hayatın hemen bütün alanlarına yansıyor. EÅŸya, nesneler, davranış biçimleri, giyim kuÅŸam, konuÅŸma, bilgi edinme, dil bunların tamamı psikolojileri belirliyor ve etkiliyor. Zamanla da buna baÄŸlı olarak yaÅŸanıyor. Hayatın belli düzenleri ve yaÅŸanmışlıkları var. Bu deÄŸiÅŸimler hayatın içinde deÄŸiÅŸimlere ve hatta devrimlere neden oluyor. Devrim diyoruz çünkü baÅŸtanbaÅŸa ve hatta hayatın bütününde bir tersyüz olma durumu yaÅŸanıyor. Her dönemin bir dili ve tutumu var. Her dönemi belirleyen etkiler var. Kısa bir iki örnek ile bu konuyu ÅŸimdilik burada bitirelim ama seriye devam edeceÄŸiz. Türkiye Cumhuriyet ideolojisi, BatılılaÅŸma sürecine girdiÄŸi, kılık kıyafet deÄŸiÅŸim olduÄŸu andan itibaren, memurlar, özellikle bürokraside, öÄŸretmenlerde fötr ÅŸapka giymek bir ilke idi. Bu aynı zamanda ‘medeniyet’ tanımı ve kavramıyla tanımlanıyordu. Modernzim ile medeniyet birbirine karıştırılıyordu. Ankara, Cumhuriyet ideolojisinin bir sembolü, fötr ÅŸapka ise görünüm ve göstergesiydi.