Ali Haydar Haksal / Hayatın İlkeleri

Ä°nsanların karakter dalgalanmaları en çok da bu yüzyılın bir yüzü ve tanımlanışı. Ä°nsanı yoldan çıkaran sonsuz tutku ve tüketim hırsı. Lüks ve gösteriÅŸ. Bunlar insanda kiÅŸilik ve karakter bırakmadı. Zaaflar çok çabuk belirdi ve kaymalar alabildiÄŸine hızlandı. Ä°nsanların hızlı deÄŸiÅŸimi koÅŸullara göre oldu. Ä°nsanı manevî olarak ayakta tutan inançlardır. Ä°nançların ve düÅŸüncenin giderek hayat dışı kalmasının nedeni dünyevî olanın baskın olmasıdır. Öyle ki insanlar çok rahat yer ve konum deÄŸiÅŸtirebiliyorlar.

Bir düÅŸünceye ve ona baÄŸlı davaya baÄŸlananlar onun ilkeleri içinde var olurlar. KiÅŸiliklerini edinirler. Bulundukları toplumlarda saygınlık kazanırlar. Ä°slâm bir inanç ve bir davadır. Bir bütündür. Bütün parçalara bölündüÄŸünde o asıl özünü yitirir. Bundandır insanlar kimi kuralları, ibadetleri ya da ritüelleri yaÅŸarlar. Ä°ÅŸine gelmediÄŸinde ise baÅŸkalaşırlar.
Ä°nsanlar yaptıklarıyla anılırlar. Güzellikler kalıcı olur. Kötülükler de olumsuz anlamda iz bırakır. Zalimler zulümleriyle anılırlar, erdemli insanlar eserleriyle...
Ä°nsanın bu denli hızla savrulduÄŸu zamanlar elbette olmuÅŸtur. Kötülüklerin çekici olduÄŸu zamanlar insanların aklını başından alan hâller artar. Onlar özellikle öncelenir. Kötülük dünyasının kışkırtıcılığı hayata baskın olur.

Ä°nsanın modern zamanda, insanın kendilerine göre medenileÅŸtiÄŸi bir zamanda sokaklar korkutucu ve ürkütücü. Güven duygusunun azalması, hayatı tedirgin etmeye neden. Yaptıklarının meÅŸruiyetini zamana ve koÅŸullara baÄŸlamak iÅŸin kaçamağı ve bahanesi. Pragmatizm bu hayatın baÅŸ ilkesi. Zamanın koÅŸullarına göre yönelme ve yönlendirilme. Bir Müslüman’ın temel inanç ilkeleri var. Zorunlu olan hâller ve davranışlar bunlar hayatın bütünlüÄŸü içinde olursa asıl karşılığını bulur. DeÄŸilse iÅŸine geleni yerine getirme iÅŸine gelmeyene nedenler uydurma hem kaçamakları hem de bahaneleri.

Öncülerimizin çıkardığı edebiyat ve düÅŸünce dergilerinde kesinlikle banka ilanları yer alınmazdı. Büyük DoÄŸu her dönem yayın hayatına Cuma günleri baÅŸlardı. DiriliÅŸ, Edebiyat, Mavera, YöneliÅŸler dergileri çok zor koÅŸullarda yayınlarını sürdürdü. Hiçbir zaman faizli kuruluÅŸların tek kuruÅŸuna bile tenezzül edilmedi. Günümüz medyası, gazeteleri, grupları banka ve faizli kurumların reklâmını almaktan, reklâmını yapmaktan haz alıyorlar. Para söz konusu olunca haramlar rafa kalkıyor. Üstelik Ä°slâm adına konuÅŸuluyor, canhıraÅŸ kavgalar veriliyor. Ä°slam adına kavga veriyor gibi görünüyorlar. Oysa Ä°slâm’ın haram kıldıklarından da yararlanıyorlar. Ä°slâm düÅŸünce ve inanışının dışında bambaÅŸka inanışlar merkeze oturuyor. Ä°slâm adına insanları kendi kiÅŸiliklerinden Ä°slâm’a düÅŸman ediliyor. Ä°slâm’ı temsil ettiklerini söyleyerek kapitalizmin azgınlığı doyasıya yaÅŸanıyor.

Övgüye layık bir insanı överken onun gibi olmak yerine kendi gibi olmak ve övüleni de kendi bakış açılarına uydurmak bir huy, bir alışkanlık. Ä°nsanlığın örneÄŸi Peygamber Efendimiz. Kimse onun yaÅŸadıklarını yaÅŸama gibi bir çaba içinde olmuyor. Her yönüyle. Namaz kılmak, oruç tutmak farz ibadetleri yerine getirmek elbette zorunluluk, olması gerekenler. Ama onun sünnetini yaÅŸamak çok da akıllara gelmiyor. Onun yaÅŸadıklarını yaÅŸamak da zorunluluk. Ä°lkemiz Peygamberin kiÅŸiliÄŸidir.

Kapitalizmin, faizin, banka kredilerinin, doyumsuzluÄŸun, aşırı lüksün, tüketim girdabındaki kapital Müslümanları Ä°slâm’ı savunmaları bir çarpıklık. Kendi çarpıklıkları, kiÅŸiliksizlikleri.
Emperyalizmin güdümünde, etkisinde birbirine düÅŸman kesilenler Ä°slâm’ı temsilden yoksundurlar. Grupların, kesimlerin, insanların eksik ve yanlışları olabilir, bu insanların imanları onların kiÅŸiliÄŸidir. Farklı yorum ve düÅŸünüÅŸler toplumun zenginlikleridir. Bunlarla saÄŸlıklı düÅŸünme ortamları saÄŸlanır. Irkçılık, insanı nefret ettirici ayırıcılık insanı Allah’tan uzaklaÅŸtırır. Adil olan da zalim olan da insan. Bunların her biri bulundukları yeri ve konumu temsil ederler. Müslüman olan ve Müslüman’ca yaÅŸayan ancak Ä°slâm’ı temsil konumundadır.