Financial Times: Türkiye ekonomisinin önünde iki seçenek var

Türk Lirası'ndaki rekor deÄŸer kaybı dünya basınının gündeminden düÅŸmüyor. Ä°ngiliz finans gazetesi Financial Times'ın (FT) köÅŸe yazarlarından Robert Armstrong, son geliÅŸmeleri deÄŸerlendirdiÄŸi köÅŸe yazısında 'Türk trajedisi' baÅŸlığını kullanırken, krizin yanlış ekonomi politikalarından kaynaklandığı yorumu yaptı. Armstrong'un görüÅŸ aldığı uzmanlar ise TL'deki deÄŸer kaybını toparlamak için bu noktadaki seçeneklerin 'yumuÅŸak sermaye kontrolleri' veya faiz atışı olduÄŸunu söyledi.

'ERDOÄžAN YANILIYOR'

Armstrong makalenin giriÅŸinde, TL'de 2014'ten bu yana yaÅŸanan deÄŸer kaybının görüldüÄŸü bir grafiÄŸi paylaÅŸarak, "Recep Tayyip ErdoÄŸan, faiz oranlarını düÅŸürmenin Türkiye'nin para birimine istikrar getirmeye ve enflasyonu kontrol etmeye yardımcı olacağını düÅŸünüyor. Yanılıyor" dedi. TL/dolar grafiÄŸine iÅŸaret eden Armstrong, ErdoÄŸan'ın cumhurbaÅŸkanı olduÄŸu 2014'ten bu yana Türk Lirası'nın deÄŸer kaybettiÄŸini yazdı; Merkez Bankası'nın son faiz indiriminden ve ErdoÄŸan'ın salı günü "küresel finansı lanetleyen hırçın konuÅŸmasından" sonra bir döviz krizi yaÅŸandığını belirtti.

'DURUM HALK AÇISINDAN VAHÄ°M, MERKEZ'DE YETERLÄ° REZERV YOK'

FT yazarı, hisse senetlerine dolar ve TL üzerinden yatırım yapanların bu süreçte paralarının sadece yarısını kaybetmesinin dikkat çekici olduÄŸunu belirtse de, "Fakat durum halk açısından vahim ve bir ÅŸeyler yapılması gerekecek. Merkez Bankası'nın salı günü yaptığı açıklamaya göre hükümet lirayı desteklemek için döviz piyasalarına müdahale edebilir ama bunu anlamlı bir ölçekte yapacak rezervlere sahip deÄŸil" ifadelerini kullandı.

Ä°KÄ° SEÇENEK: YUMUÅžAK SERMAYE KONTROLÜ VEYA FAÄ°Z ARTIÅžI

Armstrong makalesinin bu noktasında, iki uzmandan aldığı görüÅŸleri de paylaÅŸtı. Buna göre, yatırım ÅŸirketi Abrdn'de yükselen piyasalar uzmanı bir ekonomist olan Edward Glossop, gelinen noktada Türkiye'nin temel seçeneklerini faiz artırımları ve sermaye kontrolleri olarak gördüÄŸünü söyledi. Ancak Glossop, "ErdoÄŸan'ın kavgacı tavrı" nedeniyle faiz artışının muhtemel olmadığını, dolayısıyla bir sonraki adımın, "döviz mevduatlarının belirli bir çerçeve dahilinde TL'ye çevrilmesini zorunlu kılmak" gibi 'yumuÅŸak dokunuÅŸlu sermaye kontrolleri' olabileceÄŸini belirtti. Yatrımım ÅŸirketi Columbia Threadneedle'den Edward Al-Hussainy ise Glossop'un aksine, "faiz artışlarının her geçen gün daha olası hale geldiÄŸi" yorumunu yaptı.

'BAÅžKA PÄ°YASALARA SIÇRAMAZ, KRÄ°Z TÜRKÄ°YE'DEKÄ° KÖTÜ POLÄ°TÄ°KADAN KAYNAKLANIYOR'

FT yazarı, söz konusu krizin 'kötü politikalar' nedeniyle Türkiye'ye özgü olduÄŸunu ve baÅŸka yükselen piyasa ekonomilerine sıçrama riski görmediÄŸini de belirtti. Armstrong ÅŸu ifadeleri kullandı:

"Türkler dışında herkes için iyi haber ÅŸu ki, bu krizin ana sebebi Türkiye'ye özgü olan kötü politika ve baÅŸka yerlere yayılması için çok az kanal var. Capital Economics'ten Jonas Goltermann'ın özetlediÄŸi gibi, Türkiye'nin ithalatı, çökmesi halinde dışarıda da büyük zarar yaratacak kadar yüksek bir küresel öneme sahip deÄŸil; Türkiye'deki dış yatırım yükselen piyasalara odaklı portföylerin bile küçük bir parçası haline gelecek kadar daraldı; ve Türkiye'deki karmaÅŸanın, yatırımcıların diÄŸer pazarlarda da kriz olasılığından korkmasına yol açmayacak çünkü herkes, Ankara'nın politikalarının ne kadar kendine özgü ÅŸekilde kötü olduÄŸunu ve para biriminin ne kadar savunmasız olduÄŸunu biliyor."

'ABD'DEKÄ° GELÄ°ÅžMELERÄ°N ZAMANLAMASI DA TÜRKÄ°YE Ä°ÇÄ°N KÖTÜ'

Armstrong, makalesinin sonunda dünya çapında artan enflasyondan söz ederek, "Yükselen piyasa ekonomilerindeki Merkez Bankaları enflasyona karşı ABD gibi yumuÅŸak davranamaz. Enflasyonu, büyümeyi öldüren faiz artışlarıyla hızla kontrol altına almaları gerekiyor ve Türkiye dışında birçoÄŸu bunu yaptı. ABD'deki para politikasının sıkılaÅŸtırılması, Türkiye ve genel olarak yükselen piyasa ekonomileri için kötü bir zamanda geliyor" ifadelerini kullandı.