''Su kıtlığı protestoları İran'ı karıştıracak''

Ä°sfehanlı çiftçilerin protestosu, sonbaharda buÄŸday ekimi için su payı ayırılmaması üzerine baÅŸladı.

Isfahan Bölgesel Su Åžirketi ile Ä°l Radyo ve Televizyon Kurumunun önünde çiftçilerin toplanmasıyla baÅŸlayan protestolar, 9 Kasım’da Zayende Nehri’nin kuruyan yatağında çadır kurulmasıyla oturma eylemine dönüÅŸtü.

Ä°sfahanlı çiftçiler, yaklaşık dört seneden beri Zayende Nehri suyunun iyi yönetilememesi, su kesintileri nedeniyle tarım ürünlerinin kuruması ve kendi hakları olan suyun baÅŸka illere transfer edilmesinden ÅŸikayet ederek protesto gösterisine baÅŸladılar.

Protestocular, Zayende Nehri’nden Yezd iline su transferi projesini baÅŸlatan eski CumhurbaÅŸkanı Muhammed Hatemi aleyhine sloganlar atarak yaÅŸadıkları sorunun nedenlerinden birinin, bu projeden kaynaklandığını açıkladılar.

Yezd Milletvekili Muhammed Salih Cokar, Yezd’in adının geçmesine tepki göstererek doÄŸal bir kaynak olan sudan tüm insanların yararlanma hakkının bulunduÄŸunu ve bazı kesimlerin Ä°sfahan’daki su sıkıntısından Yezd’i sorumlu tutmasının yanlış olduÄŸunu ifade etti.

Cokar, açıklamalarında “Her ne kadar Isfahan’daki çiftçilerin taleplerinin ciddiye alınması gerektiÄŸini vurgulasak da Yezd halkının payı olan içme suyu hakkı göz ardı edilmemelidir. Zayende Nehri’nden transfer edilen suyu kullanmak bizim de hakkımızdır ve kimsenin hakkımızı görmezden gelmesine izin vermeyeceÄŸiz.” dedi.

Ä°RAM’ın ‘’Ä°sfahan’daki Su Krizi DerinleÅŸiyor’’ baÅŸlıklı haber analizine göre:  

Ä°sfahan Bölge Su Müdürü; su temininin ÅŸu anda mümkün olmadığını, yağışlar ve Zayende Nehri Barajı rezervuarının yükselmesine baÄŸlı olarak bu konuda bir karar vermeyi umduklarını belirtti. DiÄŸer taraftan Isfahan milletvekilleri su sorununun giderilmesi ve daha kalıcı çözüm tedbirleri alınması için 11 Kasım PerÅŸembe günü CumhurbaÅŸkanı Ä°brahim Reisi ile görüÅŸtü. GörüÅŸmeye katılan Isfahan milletvekillerinden Mehdi TuÄŸyani; Reisi ile görüÅŸmelerinde su sorununun yanı sıra kültürel mirasın korunması, hava kirliliÄŸine çözümler getirilmesi ve toprak kaymalarına önleyici tedbirler alınmasıyla ilgili konuları gündeme getirdiklerini belirtti. TuÄŸyani, su sorununun çözümü ile ilgili öneriler sunduklarını ancak CumhurbaÅŸkanı Reisi’nin bilimsel araÅŸtırmaları dikkate alarak CumhurbaÅŸkanlığı Stratejik AraÅŸtırmalar Merkezine, bu konuyu öncelikli olarak gündeme alması ve daha hızlı çözüm önerileri sunması talimatı verdiÄŸini ifade etti. Reisi, Isfahan milletvekilleriyle görüÅŸmesinde CumhurbaÅŸkanlığı Stratejik AraÅŸtırmalar Merkezinin ilk görevinin, baÅŸta merkez iller olmak üzere ülkedeki su sıkıntısına ve bundan kaynaklanacak sorunlara çözüm bulmak olduÄŸunu söyledi. Reisi, suyun adil bir ÅŸekilde dağıtılması ve tüm illerin su hakkını adil bir ÅŸekilde alabilmesi için Enerji Bakanı’na bu konuyu bir an önce takip etmesi talimatını verdiklerini de vurguladı. Bu açıklamalar da çiftçileri tatmin etmedi ve 13 Kasım Cumartesi günü, Isfahan halkının da çiftçilere destek vermesiyle daha kalabalık bir protesto gerçekleÅŸtirildi. Çiftçilerin protestolara devam etmesi ve bu protestolara daha fazla vatandaşın katılmasından endiÅŸelenen Reisi hükûmeti, Enerji Bakanı Ali Ekber Mihrabiyan’ı Isfahan’a gönderdi. Çiftçilerle görüÅŸen Bakan, Isfahan’daki su sorunlarının on yıllardan beri devam eden yanlış su yönetiminden kaynaklandığını ifade ederek bu sorunları kısa vadede çözmenin mümkün olmadığının altını çizdi. Bakan’ın ziyareti sonrasında; bölge su temsilcileri, vali ve çiftçilerin katılımıyla bir komite oluÅŸturulmasına ve çiftçilerin sorununa çözüm aranmasına karar verildi.

Son yıllarda Ä°ran’da su ve çevresel sorunlar nedeniyle ülkenin birçok bölgesinde protesto ve eylemler düzenlenmektedir. Temmuz 2021’de 50 derecenin de üstüne çıkan sıcaklıkların kaydedildiÄŸi Huzistan’da baÅŸlayan su sıkıntısı, geniÅŸ protestolara neden olmuÅŸtu. Orta Doğu’nun yarı kurak ikliminin etkisi altında olan Ä°ran, dünyadaki iklim deÄŸiÅŸikliÄŸiyle birlikte su kıtlığını ve çevre sorunlarını giderek daha ÅŸiddetli yaÅŸamaya baÅŸlamıştır. Dünya DoÄŸal Kaynaklar Enstitüsü (WRI) verilerine göre Ä°ran; Katar, Ä°srail, Lübnan ve Ürdün ile birlikte “dünyanın en çok tatlı su sorunu yaÅŸayan 5 ülkesi” arasında yer almaktadır.

Ä°ran’ın su sorunu artık halının altına süpürülemeyecek derecede ciddi bir aÅŸamaya varmış bulunmaktadır. Öte yandan mevcut hükûmet de öncekiler gibi sorunun radikal bir çözümünü bulmak yerine enerjisini ve önceliÄŸini, protestoların kitleselleÅŸmesini ve yayılmasını engelleme yolunda harcamaktadır. Ä°ran hükûmeti, diÄŸer birçok benzer meselede olduÄŸu gibi çevre ve su sorununa da öncelikli olarak güvenlikçi bir perspektiften yaklaÅŸmakta ve saÄŸlıklı çevre projeleri üretmek yerine bu sorundan doÄŸabilecek muhalefeti engellemeye odaklanmaktadır. Ä°ran’daki su sorununun; iklim deÄŸiÅŸikliÄŸi kadar suyun yanlış yönetiminden, genel hesap verilebilirlik, ÅŸeffaflık, liyakat ve uzmanlaÅŸma eksikliÄŸinden kaynaklandığını kabul etmeye yanaÅŸmamaktadır. Sorunların çözümü yerine sadece dile getirilmesini engellemeye dönük bu çabalar, su sorununun yakın vadede kalıcı bir çözüme kavuÅŸmayacağını düÅŸündürmektedir.

kaynak: ortadoÄŸuhaber.com