Eğitime mütevazı bir katkı

Aralık ayının ilk haftası yedi yıllık bir aradan sonra Millî EÄŸitim Åžûrası Ankara’da toplanacak. Åžuranın bu seneki teması “EÄŸitimde Fırsat EÅŸitliÄŸi”.  Åžura için görüÅŸ bildirip öneride bulunmak isteyenlere tanınan süre dolsa da birkaç noktayı hatırlatmakta fayda var. Madde madde sıralayalım:

• Okula gitmeden de lise mezunu olunabilmeli. Hatta bu teÅŸvik edilmeli. Bu süreç açık lise ile telafi edilmeli. Böylelikle iÅŸ yerlerindeki ara elaman ihtiyacı çözülmüÅŸ olacak, ertelenen iÅŸsizlikle vakitli biçimde mücadele edilme imkânı oluÅŸacaktır.

• ÖÄŸrencilerin lise öÄŸretiminin üniversiteyi kazanma odaklı olmaktan çıkarılması saÄŸlanarak çok daha uzak ve büyük hedeflere yönlendirilmelidir. Zira üniversite sınavlarına hazırlık telaşı lise eÄŸitim ve öÄŸretimini ziyadesiyle sabote etmektedir. Okul baÅŸarısı ve lise süreci içerisindeki öÄŸrencilerin yöneliÅŸ biçimine göre üniversiteye daha yumuÅŸak bir geçiÅŸ yapılabilir.

• EÄŸitimde fırsat eÅŸitliÄŸi dezavantajlı gruplara ve bölgelere ölçülebilir ve izah edilebilir pozitif ayrımcılıkla saÄŸlanabilir. Kazanmanın tek yolunun kâğıt üzerinde sorulan sorulara doÄŸru cevap vermek olmamalı. Yetenekler, birikimler ve maÄŸduriyetler de hesaba katılmalıdır.

• ÖÄŸretmen yetiÅŸtirmenin kıstasları yeniden belirlenmeli. Ücretli öÄŸretmenlik uygulamasına son verilmeli. Proje liselerinin sayısı ÅŸiÅŸirilmemeli. Mevcut proje liselerinin hepsinde yabancı dil hazırlık yer almalı. Bu okullarda görev alacak öÄŸretmenlere bir yabancı dili iyi derecede bilme ÅŸartı getirilmelidir.

• EÄŸitim idareciliÄŸinin ölçütleri yeniden ortaya konulmalı. DönüÅŸümlü idarecilik ile bir okulda idarecilik yapmak isteyen her öÄŸretmen muayyen bir süre bunu tecrübe edebilmeli.

• Okul müdürlerine, müdür muavinlerine ve il ve ilçe milli eÄŸitim müdürlerine öÄŸrenci, öÄŸretmen ve veli memnuniyetine dayalı karne verilmeli.

• ÖÄŸretmen ve öÄŸrencilerin müÅŸterek zaman geçirecekleri ders dışı mekân ve ortamlar oluÅŸturmalı. Sınıfta öÄŸretmen-öÄŸrenci arasında oturmayan diyalog ve iliÅŸkilerin okul içinde ders dışı zamanlarda saÄŸlanması yoluna gidilmelidir.

• Her öÄŸrencinin bir sene boyunca okuması gereken en az 10 edebi eser seçilmeli ve bu eserlerin her biri ile ilgili bir deÄŸerlendirme yazısı yazmaları saÄŸlanmalı. Böylelikle gençlerin kendi dillerini en iyi ÅŸekilde kullanmalarına katkı saÄŸlanmış olacaktır. Bu 10 kitabı okuyup deÄŸerlendirme yazısı yazan öÄŸrencilere her branÅŸtaki öÄŸretmenleri tarafından bütün derslerden +1 ilave not verilecektir.

• Anadolu Lisesi ifadesi ÅŸu an için pratikte bir anlam ifade etmediÄŸinden bu tip okulların isminden “Anadolu” ifadesi kaldırılmalıdır. 28 Åžubat’ta kapatılan kız liseleri yeniden açılmalıdır. Tabelasında firma ya da iÅŸ adamı ismi olan köklü okullara geleneksel isimleri yeniden iade edilmelidir.

• Yıllık ve günlük plan kliÅŸe olmaktan çıkarılmalı her öÄŸretmen bir sene içerisinde görev yaptığı okulda hangi tasarımları gerçekleÅŸtirip hangi hayalleri hayata geçireceÄŸini bir proje dosyası ile hazırlayıp sene başında sunum ÅŸeklinde öÄŸretmenlerin huzurunda anlatmalıdır.

• ÖÄŸretmenlerin sınıflarda öÄŸrencilerin ayağına gitmesi yerine öÄŸrenciler öÄŸretmenin bulunduÄŸu sınıfa gitmeli. Sınıf sistemi bu ÅŸekilde ayarlanmalıdır. Böylece öÄŸretmen öÄŸrenciden önce sınıfta bulunmuÅŸ olacaktır.

• Klasik veli toplantıları kaldırılmalı, bunun yerine her hafta belli sayıda veli ile buluÅŸulmalı ve bu buluÅŸmada gerektiÄŸi durumlarda öÄŸrenci de yer almalıdır. Dönem sonuna kadar bütün verilerle bu ÅŸekilde görüÅŸülebilir. Nasıl olsa veliler ayrıca istedikleri zaman öÄŸretmenin müsait görüÅŸme saatlerinde görüÅŸme yapabilmektedir.

• ÖÄŸretmenlerin amirleri tarafından ödüllendirilme yönetmeliÄŸi yeniden gözden geçirilmeli bu uygulamanın çok az kiÅŸiyi mutlu ettiÄŸi, motive edici bir tarafının bulunmadığı artık fark edilmelidir.

• Zümre toplantılarının zevahiri kurtarmaya yaradığını, bir yaraya merhem olmadığını en çok okul müdürleri bilmektedir. Alınan kararların nereye gittiÄŸini ise ÅŸu ana kadar bilen kiÅŸiye rastlanmamıştır. Bunun yerine her dönem branÅŸların kendi aralarında kapsamlı il eÄŸitim ÅŸurası yapmaları daha yerinde olacaktır. ÖrneÄŸin “Ä°stanbul Edebiyat ÖÄŸretmenleri EÄŸitim ve ÖÄŸretim Åžurası” gibi.

• ÖÄŸretmenlerin nutuklarla deÄŸil davranış ve yaklaşım kalitesiyle deÄŸer gördükleri ya da deÄŸerli olduklarını hissettikleri bir okul atmosferi nasıl oluÅŸturulur, ne yapıp edip bunun üzerinde düÅŸünmek, düÅŸünmekle de kalmayıp eski alışkanlıklardan kurtulup yeni yaklaşımlara taşınmak lazımdır.