Lübnanlı Şii alim Tufeyli: İranlı en küçük diplomat Lübnanlı yetkililere talimat veriyor

Hizbullah'ın kurucuları arasında yer alan ancak ÅŸu an örgüte muhalefetiyle bilinen Åžeyh Subhi Tufeyli, Lübnan'daki ekonomik ve siyasi güncel konular ile bölgesel geliÅŸmeleri AA muhabirine deÄŸerlendirdi.

BaÅŸkent Beyrut'un Et-Tayyuna bölgesinde 14 Ekim'de Åžii Emel Hareketi ve Hizbullah destekçilerinin protestosu sırasında yaÅŸanan silahlı çatışmalara deÄŸinen Tufeyli, "Tayyuna olayları, tehlikeli bir geliÅŸme olmakla birlikte siyasi birtakım amaçlar taşıyan bir plan çerçevesinde büyütülmeye çalışıldı." dedi.

Lübnan'da ekonomik krizin vatandaşı gerçek bir sınamaya tabi tuttuÄŸu ve halkın büyük bölümünün gıda ürünlerindeki aşırı zamlar nedeniyle açlık mücadelesi verdiÄŸini söyleyen Åžeyh Tufeyli, ekonomik çöküÅŸten sorumlu yöneticilerin de sürekli olarak dikkatleri iç savaÅŸ günlerine çeviren giriÅŸimlerde bulunduÄŸunu savundu.

Beyrut'ta 14 Ekim'de yaÅŸanan olaylardan sonra Lübnan'ın tek sorunu olarak Hristiyanlar ile Åžiiler arasında çıkabilecek iç savaÅŸ fitnesinin konuÅŸulmaya baÅŸlandığına dikkati çeken Åžeyh Tufeyli, dolayısıyla Beyrut'taki olaylar üzerinden mezhepsel gerginliklerin, birkaç ay sonra yapılması planlanan genel seçimler öncesi siyasi hedefler için kullanıldığını söyledi.

BEYRUT LÄ°MANINDAN HERKES SORUMLU

Beyrut Limanı'nda 4 AÄŸustos 2020'de meydana gelen büyük patlamaya da deÄŸinen Åžeyh Tufeyli, 2 bin 750 tonluk amonyum nitrat maddesini limanda depolama konusunun basit bir mesele olmadığına, hatta bu hacimdeki maddenin baÅŸka bir ülkeye transferi ve kullanımının da öyle kolay olmadığına iÅŸaret etti.

Yıllar önce Beyrut Limanı'na yanaÅŸan bir gemiden indirilen yüzlerce tonluk amonyum nitratın baÅŸka bir ülkede kullanıldığına dikkati çeken Åžeyh Tufeyli, en basit bir soruÅŸturmayla bile gerçeklere kolayca ulaşılabileceÄŸinden soruÅŸturmanın engellenmeye çalışıldığını savundu.

"Dolayısıyla Lübnan'da yönetimi paylaÅŸanların tümü Beyrut Limanı davasında kusurludur. Çünkü yöneticilerin hepsi bunu biliyordu ve buna kolaylık saÄŸladı. Bu nedenle de Mecliste yer alan siyasi grupların tümü, suçlanan milletvekili ve bakanlara yönelik dokunulmazlıkların kaldırılmasına yanaÅŸmıyor." diyen Åžeyh Tufeyli, Hizbullah'ın da Lübnan'da suçluları saklama ve korumak için korkutmaya kadir taraf olduÄŸunu ifade etti.

Åžeyh Tufeyli, Hizbullah'ın Beyrut Limanı'nda çıkar sahibi olduÄŸuna vurgu yaparak, "Hepimizin duyduÄŸu gibi BeÅŸÅŸar Esed rejimi, yeterli miktarda bombaları kalmayınca Suriye'deki yerleÅŸim yerlerine yönelik varil bombalarını kullanmıştı. Varil bombaları için amonyum nitrat maddesi de uygun görülüyor. Dolayısıyla amonyum nitratın varil bombalarında kullanılmış ihtimali üzerinde durulabilir." dedi.

Beyrut Limanı patlamasının soruÅŸturmasını yürütmesi için hakim Tarık el-Bitar'ın mevcut yöneticiler tarafından atanmasına raÄŸmen onu kabul etmemelerine anlam veremediÄŸini söyleyen Åžeyh Tufeyli, "Beyrut Limanı'ndaki patlamaya iliÅŸkin soruÅŸturma, Hizbullah'ın yanı sıra Esed rejimi ve Ä°ran'ın çıkarına deÄŸildir. Bu nedenle de hakim Bitar'ın çalışmalarına itiraz ediliyor. Yöneticilerin tümü bir ÅŸekilde ortak olduklarından dolayı soruÅŸturmadan kaçmaya çalışıyorlar." diye konuÅŸtu.

''NASRALLAH GAF YAPTI''

Åžeyh Tufeyli, kendilerini "Ä°srail'e karşı savaÅŸan bir direniÅŸ hareketi" olarak nitelendiren Hizbullah lideri Hasan Nasrallah'ın Lübnanlı küçük bir siyasi partiye karşı "100 bin savaÅŸçımız var" ÅŸeklinde konuÅŸmasını gaf olarak deÄŸerlendirdi. Tufeyli, Nasrallah'ın geçen hafta sarf ettiÄŸi sözlerin, Orta DoÄŸu için plan yapan, büyük cephaneliklere ve güce sahip olduÄŸunu iddia eden birinin güçsüz siyasilere karşı kullandığı bir gaftan öteye geçemediÄŸini savundu.

Nasrallah'ın Hristiyan Lübnan Güçleri Partisini 15 yıldır ülkede fitne çıkarma giriÅŸimlerinde bulunmakla suçladığını hatırlatan Åžeyh Tufeyli, "DoÄŸru, bu Hristiyan partinin (1975-1990) iç savaÅŸta rolü vardı. Ancak Ä°rancı grup (Hizbullah) ile bunu karşılaÅŸtırdığımızda, 2005'ten bu yana bu partinin silahlı bir eyleme baÅŸvurduÄŸunu görmüyoruz. Hizbullah'ın ise bu süre zarfında onlarca tehlikeli silahlı eylem yaptığını görebiliyoruz. Bu eylemlerin en barizleri ise 7 Mayıs 2008'de Hizbullah'ın Cebeli Lübnan ve Beyrut'a saldırılarıdır." dedi.

Åžeyh Tufeyli, Hizbullah Genel Sekreteri Nasrallah'ın 18 Ekim'deki televizyon konuÅŸmasıyla, büyük acıya maruz kalan destekçilerini seçimler için etrafında toplamaya çalıştığı yorumunu yaptı.

Ä°RAN'IN ÇIKARI YIKIMDIR

Ä°ran rejiminin Lübnan ve Suriye'ye yönelik projeleri olduÄŸuna dikkati çeken Åžeyh Tufeyli, sözlerini ÅŸöyle sürdürdü:

"Ä°ran'ın Lübnan'da bir projesi var ve Hizbullah da bu projeyi uygulayacak askerden öte deÄŸildir. Genel Sekreter Hasan Nasrallah'tan en küçük üyeye kadar Hizbullah içinde karar yetkisi olan kimse yok. Ä°ran DışiÅŸleri Bakanlığındaki en küçük görevli, Lübnanlı en büyük yetkiliye talimat veriyor.

Ä°ran, Suriye'de yöneten deÄŸil yönetilendir. Irak'ta oyunun temel parçalarından biridir. Ä°ran'ın nüfuz ettiÄŸi ülkelerde karar sahibi bir yönetimin olması kendi çıkarına olmuyor. Çünkü devletin güçlü olmasıyla kendisinin etkisi azalıyor. Dolayısıyla Ä°ran'ın çıkarı, ülkelerin yıkımında ve yönetimlerin yolsuzluÄŸa bulaÅŸmasındadır. Lübnan'daki siyasi geliÅŸmeleri 2005'ten bu yana göz önünde bulunduracak olursak, Ä°ran politikasının yıkımdan yana olduÄŸu ve yolsuzluk yapanlarla iÅŸ birliÄŸinden oluÅŸtuÄŸunu görebiliyoruz."

Ä°RAN'IN KARABAÄž SÄ°YASETÄ°

Ermenistan'ın 1990'lı yıllarda KarabaÄŸ bölgesini iÅŸgal ettiÄŸi sırada Ä°ran'da bulunduÄŸunu anımsatan Åžeyh Tufeyli, "O zaman Ä°ran basını ve politikacıları Ermenistan'ın iÅŸgalini destekliyordu. Daha dün Ermenistan BaÅŸbakanı 'Ä°ran desteÄŸi olmasaydı 1990'lı yılların başında Ermenistan ordusu yenilirdi' dedi. Hatta Azerbaycan topraklarının iÅŸgali için Ermenistan'a askeri ve lojistik destek saÄŸlanıyordu." diye konuÅŸtu.

ERMENİSTAN'A İRAN DESTEĞİ

Lübnanlı Åžii alim Tufeyli, Ä°ran'ın eskiden beri Azerbaycan'a karşı Ermenistan'a destek verdiÄŸini ÅŸu sözlerle anlattı:

"O dönem (1990'lı yılların başında) Ä°ran DışiÅŸleri Bakanı Ali Ekber Velayeti ile konuÅŸtum. 'Sizler neden Hristiyan Ermenileri ÅŸu gariban Müslümanlara karşı destekliyorsunuz?' diye sordum. Bana harfiyen verdiÄŸi cevap ÅŸu oldu: Ermenistan, Sovyetler BirliÄŸi'nden ayrılan Azerbaycan, Türkmenistan ve diÄŸer Türki cumhuriyetler ile Türkiye arasında bir engel oluÅŸturuyor. Dolayısıyla Ermenistan'a destek vererek güçlendireceÄŸiz ki Türkiye'nin önünü kapatmış olsun. O dönem Azerbaycan daha yeni devlet oluyordu ve orada Ä°srail diye bir ÅŸey yoktu."

Ä°ran'ın 1996'da Ä°srail'le bir anlaÅŸma imzalayarak iÅŸgal altındaki Filistin topraklarında hiçbir Ä°srail askerine zarar vermeyecekleri taahhüdünde bulunduÄŸunu öne süren Åžeyh Tufeyli, Ä°ranlıların bugüne kadar söz konusu anlaÅŸmaya baÄŸlı kaldığını söyledi. Lübnanlı alim, "Bugün kalkıp siyonistlerden dolayı Azerbaycan'la sorun yaÅŸadığını söylüyorsan yalancısın sen. Ä°ran'ın siyaseti dürüst deÄŸildir, yıkım siyasetidir. Bu nedenle Ä°ran'ın politikalarının çoÄŸunun kendisine dahi faydası olmadığını görebiliyoruz." dedi.

ÅžEYH TUFEYLÄ° KÄ°MDÄ°R?

Lübnan merkezli Hizbullah örgütünün kurucularından ve ilk genel sekreteri Åžii din alimi Åžeyh Tufeyli, 1988'de Ä°srail ve ABD'nin düzenlediÄŸinden ÅŸüphelenilen bir suikast giriÅŸiminden kurtuldu.

Åžeyh Tufeyli, 1992'de Hizbullah'ın genel seçimde yer almasıyla ilgili bir tartışma sonucu örgütle yollarını ayırma kararı aldı.