Sosyal Medya

Güncel

Türk polisi Kurtuluş Savaşı'nda ne yaptı?

18-10-2021 09:32

Osman Bey Karahisarı ele geçirdiği zaman, kentin yönetimini oğlu Orhan Bey'e vermiş ve onun yanına arkadaşı olan Gündüz Alp'i de Subaşı olarak tayin etmiştir. Bu kişi bugünkü anlamda ilk Polis Amiridir.



Polis tarihi Türk tarihi ile baÅŸlamıştır. Tarih boyunca çeÅŸitli devlet kurmuÅŸ olan Türkler kamu düzeni ve güvenliÄŸini ulusal savunma ile birlikte yürütmüÅŸlerdir.
 
Eski Türkler'de kamu düzen ve güvenliÄŸi iÅŸleri Subaşı'lar tarafından yürütülmüÅŸtür. Kabile halinde yaÅŸadıkları dönemde Türkler, orduyu sevk ve yönetenlere "Subaşı" adını vermiÅŸlerdir. Su, asker, komutan, ordu ve subaşı, baÅŸkomutan anlamında kullanılmıştır.
 
İlk subaşı İnalkağan
 
Emniyet Genel MüdürlüÄŸü'nün resmi sitesindeki bilgiye göre; kabileler birleÅŸip toplum büyüyünce KaÄŸan ortaya çıkmış, Subaşılar savaÅŸta belli birliklere komuta etmeye baÅŸlamış, barışta da bulundukları bölgenin güvenliÄŸini saÄŸlamışlardır. Böylece Subaşıların rolleri küçülmüÅŸ ve belli görevlerin yöneticileri olmuÅŸlardır. Bilinen en eski Subaşı, VIII. Asra ait Tonyukuk Kitabesinde ismi yazılı olan Ä°nalkaÄŸan'dır. Büyük Selçuklu Ä°mparatorluÄŸunun kurucusu Selçuk Bey de bir Subaşıdır. Keza Anadolu Selçuklularında da il merkezlerinde askeri ve mülki iÅŸlere bakan komutanlara subaşı denilmiÅŸtir.
 
Eski Türkler'de kamu düzeni
 
Eski Türklerde kamu düzeni ve güvenliÄŸi belli yasalara uygun olarak yürütülmüÅŸtür. OÄŸuz Han'ın OÄŸuz Türesi, Cengiz Han'ın UluÄŸ Yasası, Timur'un Tüzükkatı o devirlerin belli baÅŸlı hukuk kuralları örnek olarak gösterilebilir.Yeniçeri teÅŸkilatının geliÅŸerek geniÅŸlemesi üzerine Ä°stanbul'un düzen ve güvenliÄŸinin saÄŸlanması iÅŸleri baÅŸta Yeniçeri olmak üzere Bostancı, Cebeci, Topçu gibi askeri ocaklar ile Kaptan-ı Derya askerlerine intikal etmiÅŸ ve Ä°stanbul, Yeniçeri AÄŸası, Bostancıbaşı, Cebecibaşı, Topçubaşı ve KaptanpaÅŸa arasında bölgelere ayrılmıştır.
 
Yeniçeri Ocağı ile teÅŸkilatlaÅŸma
 
Yeniçeri Ocağının 1826 yılında kaldırılmasından sonra, Ä°stanbul'da Asakiri Muntazama-i Hassa (Asakir-i Mansure-i Muhammediye) isimli ve polisiye hizmetleri de yapmak üzere yeni bir Askeri teÅŸkilat kurulmuÅŸ, Serasker denilen bu teÅŸkilatın komutanı, iç güvenliÄŸin saÄŸlanmasına ait Yeniçeri AÄŸası'nın yetkilerine sahip olmuÅŸtur. Böylece Yeniçeriler ve Yeniçeri AÄŸası yerine Asakir-i Mansure-i Muhammediye ve Serasker geçmiÅŸtir.
 
Polis teÅŸkilatının kuruluÅŸu 10 Nisan 1845'te Ä°stanbul'da "Polis" adıyla bir teÅŸkilat kurulmuÅŸ, yeni kurulan polis teÅŸkilatının görevleri yine aynı tarihte yayınlanan Polis Nizamnamesinde belirtilmiÅŸ ve bu durum yabancı elçiliklere de bir yazıyla duyurulmuÅŸtur.1876 yılında Tanzimat ve Islahat hareketleri çerçevesinde Avrupa'daki örneklere göre bir polis teÅŸkilatı kurulmasına birinci meÅŸrutiyetin ilanından sonra oluÅŸan hükümet programında yer verilmiÅŸ ve 1879 da Zaptiye Nezareti kurulmuÅŸtur.Zaptiye Nezareti kaldırılarak, yerine Dahiliye Nezaretine baÄŸlı ve memlekete ÅŸamil polis iÅŸlerinin yürütülmesiyle görevli "Emniyet Umumiye MüdürlüÄŸü" ve Ä°stanbul Vilayetine baÄŸlı bir polis müdüriyeti kurulmuÅŸtur.
 
Kurtuluş savaşında polis
 
Mondros Mütarekesinin yapıldığı 1918 tarihinden, Mili Polis TeÅŸkilatının kurulduÄŸu 24 haziran 1920 tarihine kadar, bütün yurtta Osmanlı Devletinin Polisi olarak hizmet etmiÅŸtir. Bu durum, Ä°stanbul Polis Müdüriyeti Umumiyesi'nin kaldırıldığı 24 Åžubat 1923 tarihine kadar sürmüÅŸtür
 
kaynak: timeturk

Etiketler :

Henüz yorum yapılmamış.

* İşaretli tüm alanları doldurunuz.