Macron'un, Cezayir ile Türkiye'nin arasını açma çabasına sert tepki

Fransa'nın Le Monde gazetesinde yer alan habere göre, CumhurbaÅŸkanı Macron, ülkesinin kanlı bir sömürge mazisine sahip olduÄŸu Cezayir'deki resmi tarih yazımına iliÅŸkin eleÅŸtirilerde bulundu.

Cezayir'de "askeri-siyasi bir sistemin" hüküm sürdüÄŸünü ve ülkenin resmi tarihinin tamamıyla yeniden yazılarak "gerçeklere dayalı olmadığını ve Fransa'ya düÅŸmanlık üzerine inÅŸa edildiÄŸini" savunan Macron, ÅŸu görüÅŸleri ileri sürdü:

"Cezayir'in bir ulus olarak inÅŸası, izlenmesi gereken bir fenomendir. Fransız sömürgesinden önce Cezayir ulusu var mıydı? Soru bu. (Cezayir'de) Daha önce sömürgeler vardı. Türkiye'nin Cezayir'de oynadığı rolü ve kurduÄŸu hakimiyeti tamamen unutturabilmesi beni büyüledi ve tek sömürgecinin biz olduÄŸumuzu açıklamak, bu harika. Cezayirliler buna inanıyor." diye konuÅŸtu.

Emmanuel Macron, MaÄŸrip'te "daha çok Türkler tarafından yapılan dezenformasyon ve propaganda" ile "yeniden yazılan tarihe" karşı Arapça ve Berberice yayınlar üretmek istediklerini belirtti.

Macron'un bu açıklamaları Cezayir'de hem resmi hem de sivil kanattan tepki gördü.

Cezayir Cumhurbaşkanlığı'ndan kınama

Macron'un açıklamaları üzerine Cezayir CumhurbaÅŸkanlığı'ndan yapılan yazılı açıklamada, "Macron'un yorumları, (1830-1962 yılları arasında) Fransız sömürgeciliÄŸine karşı yiÄŸit direniÅŸle kendilerini feda eden 5 milyon 630 bin ÅŸehidin anısına kabul edilemez bir hakarettir." ifadesine yer verildi.

Fransa'nın iÅŸlediÄŸi sayısız sömürge suçunun Cezayir halkına karşı yapılmış "soykırım" olduÄŸu ve "sömürge güçlerinin suçlarını hiç kimsenin hiçbir ÅŸekilde affedemeyeceÄŸi" belirtilen açıklamada, Macron'a atfedilen açıklamaların resmi olarak yalanlanmadığına dikkati çekilerek, bu tavrın kınandığı kaydedildi.

Cezayir'in, iç iÅŸlerine müdahale edilmesinin kesinlikle reddedildiÄŸinin vurgulandığı açıklamada, CumhurbaÅŸkanı Abdulmecid Tebbun'un, Cezayir'in Paris Büyükelçisi Muhammed Anter Davud'u istiÅŸare için derhal ülkeye çağırdığı kaydedildi.

"Cezayir'deki Osmanlı varlığında utanılacak bir taraf yok"

Macron'un Fransa'nın Cezayir'deki sömürgeci tarihine karşı 16. Yüzyıldan 19. Yüzyılın baÅŸlarına kadar devam eden Osmanlı hakimiyetine iÅŸaret eden açıklamaları, Cezayir kamuoyu tarafından da kabul edilemez olarak deÄŸerlendirildi.

Cezayirli siyasi aktivist HurÅŸi Nevi, sosyal medya hesabında yaptığı paylaşımda, Cezayir'de "Fransız iÅŸgali öncesindeki Osmanlı varlığının milliyetçi bir maksat taşımadığına ve Ä°slami bir unsur olduÄŸuna" iÅŸaret etti.

HurÅŸi, paylaşımında "Cezayir'deki Osmanlı varlığında utanılacak bir taraf yok. Bilakis bu Batı sırtlanlarının hesaplarını yüzyıllar boyunca durduracak bir duvardı." ifadelerine yer verdi.

Cezayir'in önde gelen gazetecilerinden Hafız Deraci, Twitter'da yaptığı paylaşımda Fransız CumhurbaÅŸkanı Macron'u, "söylediklerinin ağırlığını bilmeyen bilinçsiz bir ergene" benzeterek, Cezayirlilerin "öldüren, yaÄŸmalayan ve suçlar iÅŸleyen Fransa sömürgeciliÄŸine öfkeli olduÄŸunu" vurguladı.

Macron'un Türkiye ve Cezayir arasında gedik açma giriÅŸimini kabul etmeyeceklerini kaydeden Deraci, "Senin Haçlı atalarına karşı durmak için Cezayirliler, Osmanlı Devleti'ni buraya çağırdı." ifadelerini kullandı.

Cezayir basını da sessiz kalmadı

Cezayir'de Arapça yayın yapan ulusal gazete Åžuruk, Macron'un açıklamalarının iki ülke arasındaki "birçok zehirli dosyayla dolu ikili iliÅŸkileri sıfır noktasına çektiÄŸini" yazdı.

Macron'un Fransız sömürgesiyle Osmanlı varlığını karşılaÅŸtırmasını hatalı bulduÄŸunu deÄŸerlendiren gazete, "Fransa'nın Cezayir'deki ilk 7 yılında 500 bin Cezayirliyi öldürdüÄŸü tarih kayıtlarında geçerken Osmanlı varlığında böyle bir ÅŸeye rastlanmadığına" dikkati çekti.

Gazete, Macron'un Cezayir'deki Osmanlı tarihine iliÅŸkin açıklamalarını okurlarına ÅŸu ÅŸekilde aktardı:

"Macron, yitip giden Fransız mirasına karşın geliÅŸen Cezayir-Türk yakınlaÅŸmasını durdurmak için yumuÅŸak bir karın arıyor. Ancak bu iliÅŸkilerin seyrini ancak Cezayirliler belirleyebilir. Bu arayış umutları boÅŸa çıkacaktır. Cezayir kimin dost kimin düÅŸman olduÄŸunu iyi biliyor ve kimsenin de nasihatine ihtiyacı yok."

Cezayir'de Arapça yayın yapan Halk gazetesi, "Fransa CumhurbaÅŸkanı, ülkesinin uluslararası alandaki nüfuzunun gerilemesi ve Cezayir'deki ekonomik pozisyonunu yitirmesiyle, feci bir öfke ve kızgınlık yaşıyor." yorumunu yaptı.

Gazete, Cezayir'de su ve ulaşım gibi stratejik sektörlerde aktif görev alan Fransız ÅŸirketlerinin ayrılması, Cezayir'in tahıl gibi alanlarda ithalat kaynaklarını çeÅŸitlendirmesinin Fransa CumhurbaÅŸkanı'nı hoÅŸnut etmediÄŸini ve "çılgınca" açıklamalar yapmasına yol açtığını yazdı.

"Macron'un açıklamaları karşısında ÅŸaşırmadık"

Cezayir Meclisi'nin en büyük partisi Ulusal KurtuluÅŸ Cephesi'nden yapılan yazılı açıklamada, Macron'un ifadelerinin "Cezayir'e yönelik gizli nefretini ve ÅŸüpheli tarihine karşı cehaletini yansıttığı" belirtilerek, açıklamaların büyük bir memnuniyetsizlikle karşılandığı kaydedildi.

Macron'un Cezayir'e ağır hakaret içeren ciddi suçlamalarda bulunduÄŸu aktarılan açıklamada, "Macron'un açıklamaları Fransa'nın sömürge kompleksinden henüz kurtulmadığını ve hala geçmiÅŸinin tutsağı olduÄŸunu teyit ediyor." ifadeleri kullanıldı.

Açıklamada, Macron'un söz konusu açıklamaları, "Fransa'da yaklaÅŸan cumhurbaÅŸkanlığı seçimleri için yürüttüÄŸü kampanyanın bir parçası, ülkesindeki aşırı saÄŸcı seçmene yaranmak için kendini lekeledi." ÅŸeklinde deÄŸerlendirildi.

Cezayir'deki en büyük Ä°slami eÄŸilimli parti Barış Toplumu Hareketi'nin yöneticilerinden Nasır HamdaduÅŸ, AA muhabirine yaptığı açıklamada, "Parti olarak Macron'un açıklamaları karşısında ÅŸaşırmadık, bu Fransa'nın resmi tutumu ve Cezayir'e yönelik sömürgeci bakış açısı." dedi.

HamdaduÅŸ, "Bu açıklamalar sahte dostluk iliÅŸkisini gün yüzüne çıkarıyor. Fransa ne dün ne de bugün deÄŸiÅŸti; yarın da deÄŸiÅŸmeyecek. Tarihin tahrif edilmesi, devletin egemenliÄŸine açık bir saldırı ve iç iÅŸlerine müdahale anlamı taşır." ÅŸeklinde konuÅŸtu

Cezayirli siyasetçi, eski CumhurbaÅŸkanı Abdulaziz Buteflika döneminde (1999-2019) askıya alınan "Fransız sömürgesini suç sayan" yasa tasarısının yeniden önünün açılması ve iki ülke arasındaki ekonomik ve ticari iliÅŸkilerin gözden geçirilmesi çaÄŸrısında bulundu.

Cezayir CumhurbaÅŸkanı, Türkiye ile iliÅŸkileri vurgulamıştı

Cezayir CumhurbaÅŸkanı Abdulmecid Tebbun, herhangi bir siyasi beklenti içine girmeden ülkede yaklaşık 5 milyar dolarlık yatırım yapan Türklerle mükemmel iliÅŸkileri olduÄŸunu belirtmiÅŸti.

Fransız haftalık dergisi Le Point’a haziranda verdiÄŸi röportajda Tebbun, Fransa’nın Cezayir’i sömürdüÄŸü yıllar boyunca halkın acı çektiÄŸini, kabilelerin yok edildiÄŸini ve köylerin toptan yakıldığını söylemiÅŸti.

Tebbun, 1945’te 45 bin kiÅŸinin hayatını kaybettiÄŸini hatırlatarak, "Cezayir, (Fransa’dan) tüm suçların eksiksiz tanınmasını bekliyor." ifadesini kullanmıştı.

CumhurbaÅŸkanı Tebbun, sömürgeciliÄŸin Cezayir'e medeniyet getirdiÄŸi masalından artık vazgeçilmesi gerektiÄŸini kaydetmiÅŸti.

Türkiye’nin MaÄŸrib bölgesindeki varlığını Cezayir’in nasıl deÄŸerlendirdiÄŸi sorusuna, "Bizi rahatsız etmiyor." ÅŸeklinde cevap veren CumhurbaÅŸkanı Tebbun, iki ülke iliÅŸkilerinin mükemmel olduÄŸunun altını çizmiÅŸti.

Cezayir CumhurbaÅŸkanı, "Türkler, siyasi karşılık beklemeden Cezayir’de 5 milyar dolar yatırım yaptı. Bu iliÅŸkiden rahatsız olanlar, onlar da gelsin ve burada yatırım yapsınlar." ifadelerini kullanmıştı.

Cezayir Yatırım ve Kalkınma Ajansı, 2018 sonunda Türkiye'nin Fransa'yı geride bırakarak Cezayir'deki en büyük yatırımcı olduÄŸunu ve 800'den fazla Türk ÅŸirketinin farklı sektörlerde ülkede faaliyet gösterdiÄŸini duyurmuÅŸtu.