Ä°ran, Ä°srail ve Azerbaycan
Follow @dusuncemektebi2
Sevil NURÄ°YEVA Ä°SMAYILOV / Star Gazetesi
Son günlerde, Ä°ran etkisi ile Azerbaycan siyasi hayatında endiÅŸe verici olaylara ÅŸahitlik ediyoruz.
Azerbaycanlı dindar insanların siyasi terim ve tanımlarla Ä°ran eksenli edebiyat kullanarak, Azerbaycan yönetiminin politikalarına itiraz içeren videolar devreye girdi. Dindar kadınların Azerbaycan yönetimine yönelik ithamları ile Ä°ran'ın Azerbaycan'a sınır bölgelere askeri yığınak toplaması ise, üzerinde düÅŸünmemiz gereken ve yıllardır yazdığım detayların iÅŸlek hale getirildiÄŸine iÅŸaret ediyor.
Ä°ran; 44 günlük KarabaÄŸ Savaşı döneminde ve ondan sonra Türkiye eksenli yeni siyasi durumun Azerbaycan'da hakim duruma gelmesinden derin rahatsızlık duyuyordu. Bunu cümlelerle dile getirmesini de, tüm hareket ve davranışlarına bu rahatsızlığın yansımasını da görebildik.
Ä°ran bu bölgede, Türkiye'nin duygusal ve ekonomik sahneden baÅŸka farklı boyutlu Azerbaycan Devlet geleneÄŸine geçmesinden, feryatlar çıkaracak kadar rahatsızdı. Türkiye ve ErdoÄŸan aleyhinde yayınlar, internet kanalları, bağımsız blogger görünümlü paylaşımlar ve tabii sosyal medyada Ä°ran destekli algı operasyonlarını, zaman zaman yazmıştım.
Daha sonra Pakistan-Türkiye-Azerbaycan ortak askeri tatbikat konsepti devreye girdiÄŸinde ise Ä°ran gerçekten kendini ve nefretini açığa vermekten kaçınmadı.
Bu durumda provokasyon içerikli eylemlerin devreye girmesine start verdi.
Azerbaycan'da dini eÄŸilimli bunca dindar kadın profilinin meydana çıkması ise, derinden daha fazla gücün olduÄŸunu da bize izah ediyor!
Ä°ran'ın Azerbaycan içerisindeki gücü, hafife alınacak ölçüde deÄŸil. Ä°tirazlara bakılırsa, hedef Türkiye-Pakistan-Azerbaycan ortaklığı ile tatbikatlar gözükmüyor. Peki, hedef ne gösteriliyor, Ä°srail...
Azerbaycan içinde Ä°srail sevgisi, açığı söylemek gerekirse irrite edici durumdur. Ä°ran, Ä°srail'i bahane ederek sahneye sürdüÄŸü dini eÄŸitimli ve ne söylediklerini iyi bilen hanımların aÄŸzı ile ÅŸimdiki kadar alışık olmadığımız tehdit içerikli cümleler ile Azerbaycan yönetimine parmak sallıyor.
Ä°srail'in Azerbaycan içerisinde bu kadar aktif durumda olması, iç açıcı bir durum deÄŸil. Lakin Ä°ran'ın bunu bahane ederek Azerbaycan Devletini tehdit etmesi, Azerbaycan vatandaÅŸları içerisindeki dindar tabanı, daha doÄŸrusu Ä°ran eksenli dindar taban ile Azerbaycan Devletini karşı karşıya getirmesi ise, Ä°ran'ı nasıl tedirgin olduÄŸundan ve ne kadar Azerbaycan içerisinde güçlü yapıya sahip olmasından haber vermektedir.
Azerbaycan, KarabaÄŸ savaşında Ä°srail'den gelen destekten memnun kaldı. Ä°srail'e nasıl güvenilir, ben mesela güvenmem ama o günlerde bu destek anlamlı idi ve bu durum Azerbaycan kamuoyunda da sempatik yer buldu. Ä°ran'ın buna sinir olması ve kendi etkisindeki yumuÅŸak güç ile Azerbaycan içerisinde provokatif eylemlere kalkışması, bize bölgede halen süren gerilimden haber veriyor.
Ä°ran içerisindeki bazı dindarların, bazı resmi statülü kiÅŸilerin de, Ä°srail üzerinden Azerbaycan'ı hedef alması, Ä°ran'ın esas derdi üzerine yoÄŸunlaÅŸmamızı da gündeme taşıyor.
Azerbaycan'da, Ä°srail gücü hep vardır. Ä°ran da bunu bal gibi biliyordu. Yahudi kökenli vatandaÅŸları var Azerbaycan'ın. Ve Azerbaycan'ın KarabaÄŸ'la baÄŸlı davasında Yahudi lobisi yurtdışında Azerbaycan'a ciddi destek verdi. Bunun karşılığında Azerbaycan'da Ä°srail'e duyulan sempatinin devreye girmesi konusu da, yeni bir konu deÄŸil. Lakin Ä°ran birden bire kendi etki çevresini devreye sokmakla bize esas derdini de göstermiÅŸ oldu.
Mesele Ä°srail deÄŸil! Ä°ran iyi biliyor ki; Ä°srail'e duyulan sevgi, derin sosyolojik deÄŸiÅŸim için yeterli deÄŸil. Lakin Türkiye'nin tek ve sosyolojik yapıyı etkileyebilecek gücü ve hakimiyeti ise, Ä°ran'ı cidden meydandan çıkaracak güçte. Dolayısı ile Ä°srail bahanesi, Türkiye endiÅŸesi için kamufledir.
Pakistan-Türkiye-Azerbaycan ortaklığı ile meydana çıkan yeni strateji ortaklık için Ä°ran ne söylese tutmaz. SöylediÄŸini ve itirazını kimseye izah edemez. Lakin Ä°srail hedef göstererek, Azerbaycan Devleti ile pazarlık masasına oturmak, onun için daha anlamlı içeriktir. Kendi içindeki Türk kökenli vatandaşına Ä°srail ile iliÅŸkilere itiraz edilmesini izah edebilmesi doÄŸaldır. Türkiye-Pakistan-Azerbaycan ortaklığına itiraz edebilmesi ise, ne kendi Türk kökenli vatandaÅŸlarına, ne de Azerbaycan içerisindeki Ä°ran eksenli dindar yapıya, kolay izah edilecek durum deÄŸil.
Ä°srail ve Ä°ran itiÅŸmesinin, Azerbaycan üzerinden rüzgara dönüÅŸmesi ise, Güney Kafkasya'daki istikrar açısından ciddi tehdittir.
Ä°kisi birbirine benzeyen, provokatif eylemleri bol olan Ä°ran ve Ä°srail arasında kalmaktansa, ikisinden de uzak durmak daha aklı selimdir. Azerbaycan için ikisi arasında denge oluÅŸturmak, ÅŸimdiki aÅŸamada zordur ve tehlikelidir. Ä°kisine de mesafe, hayatidir ve gereklidir.
Henüz yorum yapılmamış.