Taha Kılınç / Terör sarmalı

GeçtiÄŸimiz yüzyılın ikinci yarısında, Filistin’in El Halil ÅŸehrindeki en lüks ve temiz konaklama tesisi, eÅŸraftan Kavâsmî ailesine aitti: Park Hotel. Arapların yanı sıra Batılı turistlerin de tercih ettiÄŸi otelde, özellikle yaz mevsimlerinde Ürdünlü zenginlere çok sık tesadüf edilirdi. El Halil’in kuru ve temiz havası, yazın sıcağından ve neminden kaçmak isteyenlere sığınak olurdu. Bazı Ürdünlüler, bütün yazı bölgede geçirir ve bu süre boyunca Park Hotel’de konaklardı.

1967’deki Altı Gün Savaşı’yla birlikte bütün Batı Åžeria’nın -ve bu arada El Halil’in de- Ä°srail tarafından iÅŸgal edilmesi, Park Hotel’e ziyaretçi akınını bıçak gibi kesmiÅŸti. Otelin sahibi Fahd Kavâsmî ve ailesi, bir anda büyük bir ekonomik darboÄŸaza sürüklenmiÅŸti. Otele yaptıkları harcamalar ve rezervasyon iptalleri sebebiyle borç yükü altındaydılar.

Ä°ÅŸgalden yaklaşık 10 ay sonra, 12 Nisan 1968 günü, Ä°sviçreli kalabalık bir turist kafilesi otelin lobisine giriÅŸ yaptığında, resepsiyonda umutsuzca vakit öldüren görevliler gözlerine inanamamıştı. Kadın-erkek, çoluk-çocuk, sayıları 60 civarındaydı. Valizleri, kocaman sandıkları, hatta merdaneli çamaşır makineleriyle lobiye güçlükle sığmışlardı. Vaziyette bir gariplik olduÄŸu kesindi, ama uzun ve ayrıntılı bir soruÅŸturma için Park Hotel’in sahiplerinin ne isteÄŸi, ne de vakti vardı.

Otelde tüm bu insanların hepsini alacak yeterli oda bulunmuyordu. Kadın ve çocuklar odaları paylaÅŸtılar, erkeklerse lobiye ve koridorlara serdikleri yataklarda uyumaya hazırlandılar. Kavâsmî’lerin gözleri dehÅŸet ve merakla açılmıştı. Nitekim gerçek kısa bir süre sonra anlaşıldı: Kendilerine “Ä°sviçreli turist” süsü veren bu kalabalık, aslında MoÅŸe Levinger isimli hahamın önderliÄŸindeki bir Yahudi grubuydu. Kudüs ve El Halil bölgesinden sorumlu Ä°srailli General Uzi Narkiss’ten, Hamursuz Bayramı’nı El Halil’de geçirmek üzere izin almışlardı. General Narkiss’in izni, ÅŸehirde sadece bir gün kalmakla sınırlıydı. Ancak yanlarında getirdikleri eÅŸyalar, bu ikametin oldukça uzun süreceÄŸini gösteriyordu.

13 Nisan günü bir açıklama yapan Haham MoÅŸe Levinger, ÅŸehirden ayrılmaya niyetlerinin olmadığını, bundan sonra burada yaÅŸayacaklarını duyurdu. Yahudileri otelinden çıkarmayı baÅŸaramayan Fahd Kavâsmî, durumu Belediye BaÅŸkanı Muhammed Câbirî’ye bildirdi. Ä°srail BaÅŸbakanı Levi EÅŸkol’e mektup yazarak ÅŸehirdeki gerginliÄŸi aktaran Câbirî’nin çabaları herhangi bir sonuç vermedi. Ä°srail hükümeti, El Halil’de yaÅŸananlara gözünü yumuyor, MoÅŸe Levinger’e el altından destek veriyordu.

Haftalarca süren gerilim ve tartışmaların ardından, Levinger ve beraberindekiler, El Halil ÅŸehir merkezine yakın bir askerî tesise yerleÅŸtirildiler. El Halil’de kalıcı bir Yahudi yerleÅŸimine giden yol böylece açılıyordu. MoÅŸe Levinger’in ordudan kopardığı bu izin, 1970’de El Halil’deki ilk Yahudi yerleÅŸkesi Kiryat Arba’nın doÄŸuÅŸuyla neticelenecekti. Ertesi yıl 250 konutun inÅŸasıyla beraber, Kiryat Arba’daki yerleÅŸimci sayısı da hızla artacaktı.

MoÅŸe Levinger’in New York doÄŸumlu eÅŸi Miriam, beraberinde bir grup fanatik Siyonist kadınla birlikte, 1979’da El Halil’in merkezindeki bir binayı iÅŸgal ederek oraya yerleÅŸecek, bu durum ÅŸehirdeki gerilimin tırmanmasına yol açacaktı. 2 Mayıs 1980’de altı Yahudi öÄŸrencinin Filistin KurtuluÅŸ Örgütü tarafından öldürülmesi ise, Miriam Levinger’in el koyduÄŸu binanın iÅŸgalcilerin mülkiyetine geçmesine ve bu oldubittinin Ä°srail tarafından tanınmasına neden olacaktı.

MoÅŸe Levinger 2015’te, karısı Miriam da 2020’de El Halil’de öldüler. Ancak baÅŸlattıkları ve sonraki Siyonist kuÅŸaklara miras olarak bıraktıkları terör sarmalı, bugün sadece Filistin’i ve Filistinlileri deÄŸil, aynı zamanda Ä°srail’i de tehdit ediyor.

Batı Åžeria’da ÅŸu anda 500 bin dolayında Yahudi yerleÅŸimci yaşıyor. Eldeki resmî istatistikler, 2010’dan bu yana sadece Batı Åžeria’daki yerleÅŸimci nüfusun yüzde 42 artış gösterdiÄŸini ortaya koyuyor. Adeta kanser hücreleri gibi adım adım yayılan ve iÅŸgali yaygınlaÅŸtıran yerleÅŸim politikası, Ä°srail’in yakın gelecekteki en büyük baÅŸ belalarından biri olmaya doÄŸru ilerliyor. Dizginlenemeyen, memnun edilemeyen, kontrol altına alınamayan azgın bir kitle, her yere saldırarak ve öfke saçarak, Ä°srail’in sosyal bünyesindeki çürümeyi derinleÅŸtiriyor. Uluslararası camiada herkesin gördüÄŸü, ama açıkça dile getirmekten çekindiÄŸi bir hakikat bu.

Ä°srail’in serüvenini yazacak olan geleceÄŸin tarihçileri, çöküÅŸü hızlandıran etkenler listesinin ilk sırasına Yahudi yerleÅŸimcileri yerleÅŸtirecek.