Analiz: Katar kendini Batı için vazgeçilmez hale getiriyor

ABD'nin Afganistan'dan çekilmesinden bu yana, dünyadaki en üst seviye diplomatlar, uzun zamandır Taliban'a açılan kapı olan ve ÅŸimdi Batı'nın yeni Kabil hükümetiyle baÅŸa çıkmaya çalışırken temel arabulucu olarak kullandığı Katar'ın yolunu arşınlıyorlar.

Reuters'ta yayınlanan bir analize göre, Katar'ın Afganistan'da bir arabulucu olarak ortaya çıkışı, küçük ama zengin bu devletin uluslararası alanda kendini bir bakıma vazgeçilmez hale getirmek isteme ve kendi güvenliÄŸini saÄŸlama alma stratejisinin özenle iÅŸlenmiÅŸ bir parçası.

Dünyanın en büyük sıvılaÅŸtırılmış doÄŸal gaz üreticisi olan bu küçük çöl yarımadası ülke, kiÅŸi başına düÅŸen gelirde en zengin uluslardan biri.

Popülasyonun yüzde 85'i misafir iÅŸçi vizesi ile ülkede bulunan yabancılardan oluÅŸuyor ve bu ÅŸekilde 3 milyon kiÅŸiye ev sahipliÄŸi yapıyor.

Hem Orta DoÄŸu'nun en büyük ABD hava üssüne hem de en etkili TV kanalına ev sahipliÄŸi yapan Katar, adını uluslararası prestijli spor ve yarış müsabakaları ile uzun süredir duyurmakta.

Arap Baharı'ndaki pozisyonu nedeniyle zora düÅŸtü

2011 Arap Baharı isyanlarının ardından Katar yönetimi bölgedeki demokrasi yanlısı hareketleri ve isyancıları destekleyince bölgesel nüfuzunun önemli bir kısmını kaybetmiÅŸ oldu.

Suudi Arabistan, BirleÅŸik Arap Emirlikleri ve Mısır baÅŸta olmak üzere Orta DoÄŸu'lu komÅŸuları bu pozisyona sıcak bakmadı. Katar'ı ticari yaptırımlar ve diplomatik izolasyonla cezalandırdılar.

Ancak önce ABD'nin ara buluculuk giriÅŸimleri ardından Afganistan'daki geliÅŸmeler ile Katar önemli bir oyuncu olarak geri döndü.

Arap güçlerle olan anlaÅŸmazlıklarının çoÄŸunu bu yıl çözüme kavuÅŸturan ve gelecek yıl futbol dünya kupasına ev sahipliÄŸi yapacak olan Katar, Taliban ile ABD arasındaki barış görüÅŸmelerine de ev sahipliÄŸi yapmış ve bu ÅŸekilde Taliban'ın 2013'te ana uluslararası ofisini açmasına izin vererek diplomasi için kritik bir mekan saÄŸlamıştı. Bu hamle Katar'a beklenmedik bir diplomatik getiri saÄŸladı.

Sabırla oluşturulmuş diplomatik zemin

Washington'daki Arap Körfezi Devletleri Enstitüsü'nün kıdemli asistanı Kristin Diwan, bu 'Sabırla oluÅŸturulmuÅŸ diplomatik zemininin küçük bir devlet için uluslararası düzeyde önem yükseltmek adına uyguladığı klasik yollardan biri olduÄŸunu söylüyor.

"Nüfus büyüklüÄŸü göz önüne alındığında, önemli bir askeri varlığı olamaz. Ancak Katar, özellikle hem Batılı hem de Ä°slami taraflar arasında, özellikle de ABD'nin doÄŸrudan yaklaÅŸmaya isteksiz olduÄŸu iliÅŸkilerde sürdürdüÄŸü rolle vazgeçilmez bir deÄŸer haline gelebilir."

Taliban'ın iktidara gelmesinden bu yana geçen haftalarda, Afganistan'dan hava yoluyla getirilen 124 bin Batılı ve risk altındaki 58 bin Afgan Katar üzerinden uçtu.

Ve ÅŸimdi, ABD'nin ve birkaç Avrupalı müttefikinin Afganistan'daki tahliye edilen büyükelçiliklerinin geçici evi olarak, Batı'nın angajman çabalarında ana ara bulucu olarak hizmet veriyor

ABD: Katar ortağımız olacak

Bu hafta Savunma Bakanı Lloyd Austin ile birlikte ülkeyi ziyaret eden ABD DışiÅŸleri Bakanı Antony Blinken, "Buradaki diplomasi adımlarımızı atarken, Katar'ın ortağımız olacağını biliyoruz, çünkü bunlar Katar'ın Afganistan'a yardım etmek için ilk adımları deÄŸil" ÅŸeklinde konuÅŸtu.

Katarlı bir yetkili de tarafsız bir ara bulucu olarak Katar'ın tüm taraflara hareket özgürlüÄŸü saÄŸlamak istediÄŸini ve "bölgede herhangi bir istikrarsızlığı önlemek için terörle mücadele etmek adına" tüm taraflarla iliÅŸki kurduÄŸunu söyledi.

Katar ÅŸimdi yakın müttefiki Türkiye ile birlikte çalışarak, Taliban'ın Kabil havaalanını yeniden açmasına yardım etmeyi planlıyor. Bu anlamda insani ve iç hat uçuÅŸlarının yeniden baÅŸlaması ve devam etmesi saÄŸlanacak.

Son dört yılda çok ÅŸey deÄŸiÅŸti

DoÄŸal gaz sahalarına göz dikmiÅŸ daha güçlü ordulara sahip rakiplerle çevrili küçük bir devlet olan Katar, uzun süredir kendini diplomasi yoluyla koruma altına almaya çalışıyor.

Dört yıl önce Suudi Arabistan, BAE, Mısır ve müttefikleri, Trump yönetiminin açık zımni onayıyla ticaret yasakları ve diplomatik izolasyon uyguladığında kendisini tehlikeli bir pozisyonda bulmuÅŸtu.

KomÅŸular, Katar'ı bölgedeki Sünni Müslüman Ä°slamcı grupları desteklemekle ve aynı zamanda Åžii Ä°ran'la fazla yakınlaÅŸmakla suçluyordu. Suudi Arabistan ve müttefiklerinin Katar'ı iÅŸgal edebileceÄŸi konuÅŸuluyordu.

Kaynak: Euronews Türkçe