ABD'yi sarsan Afganistan makalesi: Gerçeği söylemediler

ABD'de, son 20 yılda gelen hükümetlerin Amerikan askerinin Afganistan'daki operasyonlarda elde ettiÄŸi sonuçlar hakkında halkı doÄŸru bilgilendirmediÄŸi iddia edildi.

Washington Post gazetesinde "Afganistan Belgeleri" isimli kitabın tanıtımının yapıldığı makalede, bölgedeki savaşın "gizli tarihine" ışık tutulurken, Amerikan'ın askeri baÅŸarısının abartılmasına ve Washington'daki yönetimlerin sürekli deÄŸiÅŸen politikasının yanlışlığına dikkat çekildi.

Ä°ki bölüm halinde kaleme alınan makalede, Eski ABD BaÅŸkanı George W. Bush döneminden baÅŸlayarak, askeri operasyonlarda bölgenin istikrarı için gerekli sonuçların alınamamasına raÄŸmen bu durumun kamuoyundan saklandığı, Demokratların bir önceki BaÅŸkanı Barack Obama'nın ise Afganistan'daki askerleri çekeceÄŸini söylediÄŸi halde deÄŸiÅŸken uygulamalarda bulunmasının faturasının ağır olduÄŸu yönünde tespitler paylaşıldı.

Makalede, Bush yönetiminde baÅŸkan yardımcılığı yapan Dick Cheney'in 2007'de Afganistan'daki ABD askerlerini ziyareti sırasında, gizli olduÄŸu Bagram bölgesinde bulunduÄŸu bilgisinin sızdırıldığı ve Taliban'ın hedefi olmaktan zor kurtulduÄŸu gibi detay bilgiler de yer aldı.

Konuyla ilgili olarak, "Ağır tahkim edilmiÅŸ Bagram üssünde baÅŸkan yardımcısını hedef alan Taliban, güney ve doÄŸu Afganistan'daki kalelerinden uzakta bile yüksek profilli saldırılar düzenleme yeteneÄŸini gösterdi. ABD ordusu ise isyancıların Cheney'e zarar vermeye ne kadar yaklaÅŸtığı konusunda yalan söyleyerek, bireysel olaylardan büyük resme kadar bu savaÅŸ hakkında halkı aldatmayı benimsedi." ifadelerine yer verildi.

- ESKÄ° BAÅžKANLARA VE JOE BÄ°DEN'A DOÄžRUDAN SUÇLAMA

Makalede, ABD'nin Afganistan'daki yanlış politikalarını, savaÅŸta doÄŸrudan rol oynayan 1000'den fazla kiÅŸiyle yapılan röportajların yanı sıra Bilgi Edinme ÖzgürlüÄŸü Yasası kapsamında elde edilen binlerce sayfa belgenin yer aldığı kitaba dayanarak, ABD'nin eski baÅŸkanları George Bush, Barack Obama ve Donald Trump'a "gerçeÄŸi 20 yıl boyunca sakladıkları" gerekçesiyle eleÅŸtiriler yönlendirildi.

Konuyla ilgili olarak, "Siyasi ve askeri liderler hatalarını gömmeyi ve savaşın sürüklenmesine izin vermeyi seçtiler. BaÅŸkan Biden'in bu yıl Afganistan'dan çekilme kararıyla bu doruÄŸa ulaÅŸtı ve Taliban 2001 iÅŸgalinden bu yana en güçlü dönemini yaşıyor." deÄŸerlendirmesinde bulunuldu.

Bush yönetiminin Irak'taki baÅŸarısızlığını örtmek için Afganistan'da "iyimser" bir algı oluÅŸturma çabası, "Afganistan'daki Amerikalı komutanlar kamuoyunda o kadar yersiz ve temelsiz iyimserlikler dile getirdiler ki açıklamaları bir dezenformasyon kampanyasına dönüÅŸtü." ÅŸeklinde ifade edildi.

Yazı dizisinde, Afgan güvenlik güçlerini eÄŸitmekten sorumlu Tümgeneral Robert Durbin'in 9 Ocak 2007'de gazetecilere verdiÄŸi demeçte, "Biz galip geldik." dediÄŸi hatırlatılırken, generalin ifadesinin bugün gelinen nokta ile ne kadar ters düÅŸtüÄŸüne ve aslında Afganistan'da 2005'ten beri "iÅŸlerin ters gittiÄŸine" dikkat çekildi.

Ayrıca 2006'da, Emekli General Barry McCaffrey'e yaptırılan bağımsız araÅŸtırmada generalin, "Taliban hiçbir yerde yenilmedi ve savaÅŸ kötüleÅŸiyor. Afgan güçlerinin ABD yardımı olmadan faaliyet gösterebilmesi için 2020'ye kadar desteklenmesi gerekiyor." ÅŸeklindeki raporunun ise dönemin Savunma Bakanı Donald Rumsfeld tarafından dillendirilmediÄŸine deÄŸinildi.

Amerikan halkından gizlenen Afganistan gerçeklerinin anlatıldığı yazı dizisinin ikinci bölümünde eski ABD BaÅŸkanı Barack Obama'ya yönelik olarak, "Ä°ÅŸlerin yürümesi için Obama bir illüzyon yarattı. O ve yönetimi, Amerikalıların Afganistan'daki birliklerin savaşın dışında kalacağını düÅŸünmelerini saÄŸlamak için bir mesajlaÅŸma kampanyası baÅŸlattı." ifadesi kullanıldı.

Obama'nın savaşı sona erdirme sözünü yerine getirmiÅŸ görünmek için 28 Aralık 2014'te ABD ve NATO yetkilileriyle Kabil'deki karargahlarında bir kutlama töreni düzenlediÄŸine de vurgu yapılan yazıda eski baÅŸkanın, "ABD'nin 13 yıllık savaşın ardından daha güvenli ve emniyetli olduÄŸu" ÅŸeklindeki ifadesi de ön plana çıkarıldı.

Obama'nın bu ifadelerinin sadece zaman kazanmaya yönelik bir politikanın sonucu olduÄŸuna deÄŸinilen yazıda, 2015'te Afgan birliklerinin Kunduz ÅŸehrinde kontrolü kaybetmesi üzerine, Obama'nın ABD birliklerinin görevlerini süresiz uzatma kararı aldığı hatırlatıldı.

- OBAMA YÖNETÄ°MÄ°NÄ°N TALÄ°BAN HAKKINDA YAÅžADIÄžI KAFA KARIÅžIKLIÄžI

Makalenin devamında Obama yönetiminin Taliban'la mücadeleyle ilgili yaÅŸadığı belirsizliÄŸe de vurgu yapılırken, Afganistan'da esas düÅŸmanını El-Kaide olarak belirleyen Pentagon'un Taliban'ı "düÅŸman bir güç" olarak görürken "mutlak bir düÅŸman" olarak tanımlamamasının tam bir kafa karışıklığına neden olduÄŸu ifade edildi.

Obama yönetiminin, önce Afganistan'ı istikrara kavuÅŸturmanın tek yolunun Taliban'la Afgan hükümetini barıştırmaktan geçtiÄŸine kendini inandırdığı, sonrasında ise Pentagon'un Taliban'a saldırabileceÄŸi yeni angajman kuralları koyduÄŸu, bunun ise meÅŸru müdafaa ÅŸartına baÄŸlandığı gibi karmaşık politikalara boÄŸulduÄŸu kaydedildi.

Bu çeliÅŸkili kararların ABD milletvekillerinin bile aklını karıştırdığı, bugün Afganistan'da gelinen sonuca da temel teÅŸkil eden etkenler arasında yer aldığına vurgu yapıldı.

Åžubat 2016'daki bir Senato Silahlı Hizmetler Komitesi duruÅŸmasında, Cumhuriyetçi Senatör Lindsey O. Graham, ABD'nin Afganistan'da destek misyonunun komutanı olan Genelral John F. Campbell'e, "Taliban bu ülkenin düÅŸmanı mı?" diye sormuÅŸ, Campbell bu soruya net bir cevap verememiÅŸti.

Graham'ın, ABD ordusunun saldırıya geçmesine ve Taliban güçlerine saldırmasına veya üst düzey liderlerini öldürmesine izin verilip verilmediÄŸi sorusunu ise Amerikalı general, "Size söyleyeceÄŸim ÅŸey, ülkemizin Taliban ile savaÅŸta olmadığımız kararını verdiÄŸidir." ÅŸeklinde cevaplamıştı.

- TALÄ°BAN VÄ°LAYET MERKEZLERÄ°NÄ° ELE GEÇÄ°RMEYE YÖNELDÄ°

ABD'nin Afganistan'dan çekilme kararı alması ve Afgan yönetiminin Taliban ile barış görüÅŸmelerinin baÅŸarısızlıkla sonuçlanmasının ardından Taliban saldırıları hız kazandı.

Taliban, hazirandan itibaren onlarca ilçeyi ele geçirdikten sonra kuÅŸatmaya aldığı vilayet merkezlerine yöneldi.

Afganistan-Ä°ran sınırındaki Nimroz vilayet merkezi Zaranc, Taliban'ın ele geçirdiÄŸi ilk vilayet merkezi oldu. Ardından çoÄŸu kuzeyde olmak üzere 11 vilayet merkezinde Afgan güvenlik güçleri Taliban'a karşı kontrolü kaybetti. Kabil yönetimi halen 24 vilayet merkezinde hakim durumda.

Çatışmaların son aylarda yoÄŸunlaÅŸması sivil kayıplarını ve göçleri artırdı.

BM'ye göre 2021'in ilk yarısında 1659, son bir ayda ise 1000'den fazla sivil hayatını kaybetti.

Afganistan Bağımsız Ä°nsan Hakları Komisyonu, mayıs ayı başından aÄŸustosa kadar yaklaşık 1 milyon sivilin evlerinden olduÄŸunu açıkladı.

BM, 18 milyon Afgan'ın insani yardıma ihtiyaç duyduÄŸunu belirtiyor.

kaynak: Star Gazetesi