Cihat Yaycı: İngilizler, Rusların kararlılığını test ediyor

Rusya ve İngiltere Karadeniz'de savaşın eşiğine gelmişti. Olaya ilişkin telsiz konuşmaları Rus medyasında yayınlanmıştı. Mavi Vatan'ın mimarlarından olan BAU DEGS Başkanı ve Emekli Tümamiral Doç. Dr. Cihat Yaycı, Karadeniz'de yaşanan bu gelişmeleri milligazete.com.tr'ye değerlendirdi. Yaycı, "Karadeniz'de gerginliği artırmak bölgedeki hiçbir devletin yararına olmadığı gibi Karadenizdeki barış güvenlik ve istikrarına büyük zarar verebilecektir." dedi.

Rus ve İngiliz donanmaları arasında yaşanan bu gerilimin Türkiye açısından da değerlendiren Yaycı, "Türkiye her zaman olduğu gibi bölgesel sahiplik ilkesi çerçevesinde Karadeniz’e kıyısı olmayan devletlerin bölgede barış istikrar ve güvenliği bozmasından endişe duymakta ve bu tür davranışlardan kaçınılmasını prensip olarak yıllardır savunmaktadır." ifadelerini kullandı.

BAU DEGS Başkanı ve Emekli Tümamiral Doç. Dr. Yaycı'nın değerlendirmeleri şu şekilde:

"Rusya ve İngiltere deniz kuvvetlerine ait gemiler arasında meydana gelen olaya ilişkin telsiz haberleşmesi bugün Rus medyasında yayınlanmıştır.

Senelik her sene yapılan mutat tatbikatlardan birine katılmak üzere Karadeniz’e intikal eden İngiltere’ye ait muhrip Karadeniz’de seyir esnasında iken Rus karasularını ihlal ettiği gerekçesiyle sahil güvenlik gemisi tarafından uyarılmıştır. Daha önce de Rus savaş uçakları tarafından aynı gemiye yine Rus karasularını ihlal ettiği gerekçesiyle Rus savaş uçakları tarafından uyarı ateşi yapıldığı ve İngiliz savaş gemisinin 300 metre ötesine yapılan atışların mermilerin düştüğü Rus medyası tarafından öne sürülmüştür. Ancak İngiliz basını ve İngiltere Savunma bakanlığı Rus savaş uçaklarının yaptığı atışları reddetmiş ve yalanlamıştır. Bugün ise Rus sahil güvenlik gemisinin yaptığı uyarı atışlarının videosu bizzat Rus makamlarınca Rus meclisine verilmiş ve yayınlanmıştır.

"İngiliz gemisinin hareketi akıllarda soru işareti doğurmaktadır''

Esasen yapılan telsiz konuşmalarından şu anlaşılmaktadır; Ruslar İngiliz Muhribinin Rusya federasyonu karasularının ihlal ettiği ve zararsız geçiş kurallarına aykırı hareket ettiği gerekçesiyle Rus sahil güvenlik gemisi tarafından İngiliz muhribi uyarılmıştır. Bununla birlikte İngiliz muhribi ise uluslararası sularda seyrettiğini ve uluslararası deniz hukuku ihlal etmediğini belirtmiştir, Ruslar ise radar ekran görüntüleri ile İngiliz muhribinin Rus karasularını ihlal ettiğini medyada iddia etmiştir. İki tarafın ısrarlı iddiaları neticesinde Rus sahil güvenlik gemisi İngiliz savaş gemisini topla ikaz atışı yapmıştır. Bunun da görüntülerini yine medyaya vermiştir ancak top atışları görüntüleri olmakla birlikte mermilerin İngiliz gemisinin neresine düştüğü belli değildir. Esasen bu durum her iki tarafın da provokasyona meyilli olduğu intibası vermektedir. İngiliz gemisini Rus karasularını ihlal etmese dahi bu kadar yakın geçmesi hakikaten akıllarda soru işareti doğurmaktadır.

Bu durum Rusların kararlılığını test etme amacı gütmektedir. Her iki devletin de gerginliği artırmaktan uzak durması Karadeniz'in barış ve istikrar için çok önemlidir. Montrö Sözleşmesi açısından bakacak olursak esasen bir savaş durumu olmadığı için ve Rusya’nın da imzacı devletlerden biri olduğu dikkate alındığında geçiş konusunda ve Karadeniz'de kalış konusunda şu anda bir aykırılık gözükmemektedir . Zira Rusya Federasyonu’nun herhangi bir Montrö’ye aykırılık deklarasyonu uluslararası kamuoyuna intikal etmemiştir.

"Karadeniz'de gerginliği artırma hiçbir devletin yararına değil''

Diğer yandan Rusya’nın gayrimeşru şekilde Kırım’ı ilhak etmesi neticesinde Rusya Kırım karasularını Rusya karasuları olarak kabul etmekte ve kabul edilmesini istemektedir. Bununla birlikte Ukrayna Kırım’ın kendisine ait olduğunu ve buraların Ukrayna karasuları olduğunu ifade etmektedir. Tatbikat Ukrayna ile birlikte icra edildiği göz önüne alındığında bu tür gerginliklerin gelecekte de yaşanmasının muhtemel olduğu görülmektedir. Karadeniz' de gerginliği artırmak bölgedeki hiçbir devletin yararına olmadığı gibi Karadeniz'deki barış güvenlik ve istikrarına büyük zarar verebilecektir. Türkiye her zaman olduğu gibi bölgesel sahiplik ilkesi çerçevesinde Karadeniz’e kıyısı olmayan devletlerin bölgede barış istikrar ve güvenliği bozmasından endişe duymakta ve bu tür davranışlardan kaçınılmasını prensip olarak yıllardır savunmaktadır."