Taliban’ın hakimiyet alanı hızla genişliyor

Taliban güçleri adım adım Afganistan'ı kontrol altına almaya baÅŸladı.

Afganistan'da saldırılarını yoÄŸunlaÅŸtıran Taliban'ın alan hakimiyeti hızla geniÅŸlerken hükümet güçleri ilçelerin yaklaşık yüzde 25'inde tam kontrolü elinde tutuyor.

ABD, 11 Eylül saldırılarının ardından Usame Bin Ladin ve diÄŸer El Kaide elebaÅŸlarını sakladığı gerekçesiyle 7 Ekim 2001'de "Sürekli Özgürlük" adını verdiÄŸi Afganistan'ı iÅŸgal harekatını baÅŸlattı. 2001-2014'te 13 yıl süren operasyonda ABD'ye NATO üyesi ve olmayan 20'den fazla ülke destek verdi.

2014'te NATO liderliÄŸinde, ittifak üyesi olan ve olmayan 36 ülkeden oluÅŸan, Afgan ordusunu eÄŸitimine odaklanan yeni bir misyon baÅŸladı.

2014'ten sonra Taliban'ın etkinliÄŸi güneyden baÅŸlayıp diÄŸer bölgelere yayılmak suretiyle hızla arttı.

BM Güvenlik Konseyi Yaptırım Komitesi'nin 12. Raporu'na göre Taliban, 58 bin ila 100 bin arasında silahlı adama sahip. Taliban istikrarlı ÅŸekilde kadrolarını geniÅŸletirken, yılın ilk aylarında 352 bin kiÅŸiye ulaÅŸması hedeflenen Afgan güvenlik güçleri mensuplarının sayısı ise 308 binde kaldı.

ABD'nin Taliban'la 29 Åžubat 2020'de barış anlaÅŸması imzalayarak ülkedeki tüm yabancı güçlerin çıkması için verdiÄŸi söz, ülke için dönüm noktası oldu.

Çekilme sürecine paralel olarak Taliban ile Afganistan Ä°slam Cumhuriyeti tarafları arasında yürütülen geçiÅŸ süreci müzakereleri baÅŸarısızlıkla sonuçlandı.

Sürecin çökmesiyle de Taliban'ın ülke genelindeki baskısı yoÄŸunlaÅŸtı. Doha AnlaÅŸması'yla yabancı güçlere saldırmama güvencesi veren Taliban, Afgan güvenlik güçlerine karşı ÅŸiddetli eylemlere giriÅŸti.
-Taliban lehine bozulan dengeler

ABD'nin 2001 yılında Afganistan'ı iÅŸgali ve Taliban'ı geriletmesinin ardından yeniden yapılandırılan merkezi yönetimin ülke genelindeki nüfuzu gün geçtikçe azalıyor.

Toprak hakimiyeti konusunda hükümetin, Taliban'ın ve BM'nin farklı verileri mevcut.

Ä°çiÅŸleri Bakanlığı Sözcüsü Tarık Aryen, AA muhabirine yaptığı açıklamada, ülke genelinde toprakların yarıdan fazlasını kontrol ettiklerini savunurken, Taliban yüzde 75 alan hakimiyeti kurduÄŸunu iddia ediyor.
BM verilerine göre ise Taliban kent merkezleri dışarıda tutulduÄŸunda dahi ülke topraklarının yüzde 50 ila 70'ini elinde bulunduruyor.

Ä°l merkezleri devlette, ilçeler Taliban'a geçiyor

AA muhabirinin yerel yetkililerden derlediÄŸi bilgilere göre Taliban, ülke genelinde 407 ilçeden 90 ilçeyi merkezleri dahil olmak üzere ele geçirmiÅŸ durumda. Bunlardan 60 kadarında, bazı beldeler halen Afgan güvenlik güçlerinin elinde.

Ülkenin 34 vilayet merkezi de tamamen devlet kontrolünde bulunuyor.

Afganistan topraklarının büyük bölümünde güvenlik güçleri ile Taliban arasında çekiÅŸme sürüyor. 407 ilçenin 250 kadarında çatışmalar devam ediyor.

Kuzeye odaklanan Taliban baÅŸkente de sokuluyor

Taliban, eylemlerini daha önce ülkenin güneyindeki vilayetlerde yoÄŸunlaÅŸtırırken son iki aydır kuzey, kuzeydoÄŸu ve batı bölgelerine baskısı daha da arttı.

Mayıs ayından bu yana kuzeyde Faryab, Cüzcan, Belh, BaÄŸlan, Samangan; kuzeydoÄŸuda BadahÅŸan ve Tahar; batıda Gor ve Badgis vilayetlerinde Taliban ÅŸiddetli saldırılara giriÅŸti.

Taliban, son iki ayda kuzeyde 9 ilçede 20'den fazla karakolu hedef aldı. Bunlardan iki ilçeyi ele geçiren Taliban, 7 ilçede güvenlik güçleri üzerinde baskısını artıyor. Mayıs ayından bu yana toplamda ele geçirdiÄŸi ilçe sayısı 10'u buldu.

Taliban, 12 Mayıs'ta Maydan Vardak vilayetinin Narh ilçesini alarak 30 kilometre mesafedeki baÅŸkent Kabil'in idari sınırlarıyla fiziki temas kurdu.

NATO Zirvesi

ABD BaÅŸkanı Joe Biden'ın 11 Eylül'ün yıl dönümüne kadar Afganistan'daki tüm Amerikan askerlerinin çekileceÄŸini açıklamasının ardından eve dönüÅŸ süreci ilerliyor. Amerikan ordusu çekilmenin yüzde 44'ünü tamamladı.

Taliban'ın hızlı ilerleyiÅŸi nedeniyle ABD'nin diplomatik çabaları da hız kazandı.

ABD'nin Afganistan Özel Temsilcisi Zalmay Halilzad hafta başından itibaren Kabil-Doha hattında görüÅŸmeler yaptı. Kabil yönetimi, Amerikan yönetiminin Afgan güvenlik güçlerine iki yıl için 3,3 milyar dolar tutarında askeri yardım desteÄŸinde bulunacağını duyurdu.

Afganistan'daki durum, NATO'nun 14 Haziran'da Brüksel'de gerçekleÅŸecek liderler zirvesinde de ele alınacak.

kaynak: timeturk.com