Sabunu İslam ülkeleri ticarileştirdi

Türkler'in 11. yüzyıla kadar sabun yerine sulardaki soda, süt kökü, kaşık otu, acı aÄŸaç, tavÅŸankulağı, hint kestanesi gibi maddeleri ve külü kullandıkları yönünde bilgiler bulunmaktadır. Bugün kullanmakta olduÄŸumuz sabunun ilk ÅŸeklinin Araplar tarafından ilk çaÄŸlarda yapıldığı ve OrtaçaÄŸ'da ise Ä°slam ülkelerinde geliÅŸerek ticari meta teÅŸkil ettiÄŸine yönelik rivayetler de mevcut.

Sümerler'den Babil'e sabun

Sabun kelimesi dendiÄŸinde; Avrupa dillerinde "Temizlenmek için kullanılan bir tür yaÄŸ veya macun" anlamı karşımıza çıkıyor. Bunun dışında dökmek ya da damlatmak gibi tanımlara da rastlanmakta. Özellikle Roma döneminde kadınların en gözde temizlik aracı haline gelen sabuna dair ilk yazılı belge, Mezopotamya'da M.Ö. 2000'li yıllardan kalan kil tabletlerdir. Bu tabletlerde, potasyum ve yaÄŸ ile karıştırılarak elde edilen bir maddeden söz edilmiÅŸtir.

Sümerler ve Babil uygulamaları

Ä°lk sabun tariflerinin Sümerler'de daha sonra Babil'de kullanıldığına dair bilgiler yer alıyor. Sözkonusu tariflerde çoÄŸunlukla odun külleri suda kaynatılarak içine yaÄŸ eklenerek bir nevi temizleyici elde edildiÄŸine deÄŸiniliyor.
Bu süreçte odun kömürü kullanılmasının nedeni ise ph deÄŸerinin yüksek olması. Bugün doÄŸa sabun yapımında odun külünün yerine asit bazlı bileÅŸen olan sodyum hidroksit kullanılıyor.

Ä°çeriÄŸine dikkat

Kostik de denen bu madde imalatta kullanılırken sabun ortaya çıktığında kostik deÄŸeri kalmaz. EÄŸere sabunun içinde bu madde tamamen kaybolmadı ise celtte tahriÅŸlere neden olabilir.Endüstriyel sabunlar genellikle katı yaÄŸlarla yapılır ve kimyasal katkı maddeleri içermektedir.DoÄŸal sabun ise su, yaÄŸ ve kosikten oluÅŸuyor.Parfüm katkı maddesi yapay boya içermemektedir.

Cildinizi korumalısınız

Ev ÅŸartlarında kendi sabununusu da yapabilirsiniz. Bu oldukça mümkün ama elinizde doÄŸru bir formülün bulunması lazım. Keza yapım aÅŸamasında kimyasal tepkimelerden kendinizi korumanız gerekmektedir.
Lavanta yağından çörek otu yağına kadar ortaya çıkacak ürünün nitelikleri ve kokusunu kullandığınız yaÄŸlar belirlemektedir.

En çok rastlanan sabun tür ve içerikleri

Zeytinyağlı sabun
Ä°nsanoÄŸlunun 8 bin yıl önce keÅŸfettiÄŸi ve mucizevi kabul ettiÄŸi zeytinyağı ile yapılan sabun bol miktarda E vitamini içerir. Zeytinyağı sabunu dendiÄŸinde yeÅŸil renk akla gelse de kırık beyaz rengi de bulunmaktadır.

Lavanta sabunu
Lavanta çiçeklerinin, açtığı Temmuz aylarında toplanıp kurutulması, kuru çiçeklerin içinden tohumların alınarak bunlardan yaÄŸ elde edilmesi lavanta sabunu yapımının ilk aÅŸamalarını oluÅŸturuyor.

Keçisütü sabunu
Anne sütüne en yakın süt olarak bilinen keçi sütüyle yapılan sabun hem adı, hem muhtevası hem de faydaları ile adından fazlaca söz ettiriyor. Ä°çerdiÄŸi proteinlerin akne ve siyah noktalara neden olan bakterileri öldürdüÄŸü uzmanlar tarafından söylenen sabunu aktarlarda bulmak mümkün.

Gül sabunu
Hamam kültürümüzün tamamlayıcısı, olmazsa olmazı, köpürdükçe köpüren kalıp sabundur. Nostaljik duygular uyandıran kendine özgü kokusuyla bütün sabunların tartışmasız piridir. YumuÅŸatıcı özelliÄŸinden dolayı bebek sabunu olarak da bilinmektedir.

Bıttım sabunu
Siirt'e özgü olan bıttım sabunu, Güney DoÄŸu Anadolu Bölgesi'nde yetiÅŸen menengiç meyvesinin yağından elde ediliyor. Yabani fıstık da denilen meyvenin aşılanmamış halinden yapılan sabun özellikle saç sorunları için öneriliyor.

Defne sabunu
Özellikle Hatay ve Gaziantep taraflarında yetiÅŸen defne aÄŸaçlarının meyvelerinden çıkarılan ve garlı denen yağın zeytinyağı ile birleÅŸtirilmesiyle elde edilen sabun, turistlerin de en çok tercih ettiÄŸi çeÅŸitler arasında. Ä°laç yapımında da kullanılan defne sabunu mikrop öldürücü özelliÄŸi nedeniyle kimi deri hastalıkları için tavsiye edilmekte.

Kükürtlü sabun
Kokusuyla diÄŸer sabunlar gibi ferahlatmasa da saÄŸladığı faydalarla dikkatinizi çekebilir. Medikal sabun olarak da kabul edilen kükürtlü sabunun içinde belli oranda kükürt bulunur. Kuru ciltler için önerilmeyen sabunun ciltteki kaşıntı problemlerine iyi geldiÄŸi bilinmekte.

kaynak: Timeturk