İsrail'de Demir Kubbe değil istihbarat da çöktü

Kudüs'te Mescid-i Aksa üzerinden baÅŸlayan ve kısa sürede hızla yayılan Ä°srail-Filistin gerginliÄŸi son günlerde daha farklı bir boyuta taşındı. Ä°srail'in masum sivilleri ve çocukları hiçe sayan adımlarla kana buladığı bu süreçte adını en çok duyduÄŸumuz sistemlerden biri de Demir Kubbe oldu.

TRT Haber, Demir Kubbe'nin baÅŸarısı ya da baÅŸarısızlığı elbette üzerinde durulması gereken konulardan biri. Ancak biz biraz daha geniÅŸ perspektiften bakmak ve 'dünyanın en iyi istihbarat örgütü' güzellemelerin yapıldığı Mossad'ın nasıl olup da burnunun dibine gelen yüzlerce roketle ilgili karşı bir hamle yapamadığı sorusunun peÅŸine düÅŸtü.

MOSSAD'IN PR ÇALIÅžMALARI ÇOK ETKÄ°N

Mersin Üniversitesi Uluslararası Ä°liÅŸkiler Bölümü ÖÄŸretim Üyesi Kaan Kutlu Ataç, bu konudaki soruları yanıtlarken neden sadece Mossad özelinde bakmamamız gerektiÄŸini anlatmakla kalmıyor, Ä°ran baÅŸta olmak üzere diÄŸer ülkelerin sürece etkisini ve tüm bu yaÅŸananların gelecek dönemde ne tür yansımaları olacağını da detaylandırıyor.

"Mossad madem dünyanın en iyi istihbarat örgütü, Gazze'ye gelen yüzlerce füzeyi nasıl göremedi?" sorusu yöneltilen Ataç'a göre bu duruma iki farklı pencereden bakmak gerek.

Madalyonun ilk yüzünde Mossad'ın baÅŸarıları olduÄŸunu ifade eden Ataç, kurumun bu noktaya ulaÅŸmasında sinema filmlerinden dizilere, kitaplardan son dönemde dijital platformda izleyiciyle buluÅŸan yapımlara kadar oldukça geniÅŸ bir yelpaze olduÄŸu görüÅŸünü paylaşıyor.

Ä°STÄ°HBARATTA 'SÜRPRÄ°Z' ETKÄ°SÄ°

Kaan Kutlu Ataç, madalyonu tersine çeviriyor ve Mossad'ın neden baÅŸarısız sayıldığına dair perdeyi aralıyor... Ataç, süreci anlatmadan önce aslında kurumun geçmiÅŸte bu konuda çok önemli uyarılar yaptığını anlatıyor.

"Mossad, Hamas'ın geçmiÅŸe oranla çok yüksek bir vuruÅŸ gücüne kavuÅŸtuÄŸunu biliyordu" diyen Ataç'a göre 'Neden engellenemedi?' sorusunun yanıtı 'sürpriz etkisi' üzerinden okunmalı:

"Ä°stihbaratta 'sürpriz etkisi' dediÄŸiniz bir yaklaşım var. Siz, düÅŸmanınızın elinde ne olduÄŸunu bilirsiniz ancak niyetini, saldırıyı ne zaman, nerede ve hangi ölçekte kullanacağını kestiremezsiniz. Literatürde sürpriz etkisi olarak geçen bu anlayışta inisiyatif hasmınızdadır. Bu durum özellikle son örneÄŸimizde de görüldüÄŸü üzere terörle ilgili süreçte ön plana çıkar.

Halbuki bir istihbarat örgütünün en temel amaçlarından biri de 'sürprizlere karşı belirsizliÄŸi asgari düzeye indirmek' olarak tanımlanır. Mossad burada teÅŸhisi doÄŸru yapsa da diÄŸer bileÅŸenleri tamamlayamadı ve süreç Gazze tarafından 24 saatte binin üzerinde roketin ateÅŸlenmesine kadar vardı. Burada sürpriz füzelerin ateÅŸlenmesi deÄŸil... Ne zaman ve ne sıklıkta ateÅŸlendiÄŸi konusu.

2019-2020 yıllarında Hamas toplamda 775'in üzerinde füze ateÅŸlemiÅŸti. Åžimdi 24 saatte binin üzerinde füze ateÅŸleyecek seviyeye ulaÅŸtıklarını gösterdiler. GeçmiÅŸ dönemden farklı olarak hedeflere isabet oranlarında da geliÅŸme olduÄŸu görülüyor. Yani hedef gözeterek ateÅŸlediÄŸi füzeler var. Ä°srail için son derece endiÅŸe verici bir geliÅŸme bu."

YAKIN TARÄ°HTEKÄ° OLAYLARI ANIMSAMAKTA FAYDA VAR

Ataç, Mossad'ın 'Hamas güçleniyor' bilgisinden yola çıkarak askeri kanatla birlikte çok sayıda operasyona imza attığını anımsatıyor.

Bu operasyonlarda kimi zaman Hamas'ın üst düzey isimlerinin, kimi zaman bir binanın ya da doÄŸrudan sivil bir ÅŸahsın hedef alındığı bilgisini paylaÅŸan Ataç, ilginç bazı hatırlatmalarda bulunuyor:

"Her ÅŸeyden önce Ä°ran Devrim Muhafızları lideri Kasım Süleymani suikastını aklımızın bir köÅŸesinde tutalım ki bu olay ABD'li yetkillerce 'yapının başını kestik' cümlesiyle yer alıyordu.

DiÄŸer tarafta Beyrut Limanı'ndaki patlamayı anımsayalım... Orada bulunan amonyum nitratın da bir ÅŸekilde Hamas ile bağının olduÄŸuna dair yayınlar yapılmıştı. Tüm bunların yanına Suriye'deki kritik noktaların Ä°srail güçlerince vurulması, kimi önemli isimlerin üçüncü ülkelerde öldürülmesi gibi halkaları da ekleyelim. Aslında bu fotoÄŸraf bize Mossad'ın tehdit ve hedefe odaklanma konusunda mesafe kattettiÄŸini, karşı tedbir olarak bir dizi hamle yaptığını ancak yine de bugün yaÅŸananların önüne geçemediÄŸini gösteriyor."

FÄ°LÄ°STÄ°N'DE MÜHENDÄ°SLÄ°K BÄ°LGÄ°SÄ° VAR

Burada deÄŸerli bir hatırlatmada daha bulunuyor Kaan Kutlu Ataç ve bu füzelerin nasıl temin edildiÄŸinden de bahsediyor... Ä°ki farklı yöntem öne çıkıyor. Ä°lki füzelerin Hamas tarafından imalatı, diÄŸeri ise küçük parçalar halinde uzun soluklu bir çalışma neticesinde füze materyallerinin bir ÅŸekilde Gazze'ye sokulması.

DoÄŸal olarak 'Hangi güzergah üzerinden getiriliyor?' sorusu da anlam kazanıyor. Ataç, ilk akla gelenin abluka altında olmasına raÄŸmen Gazze'nin bir ÅŸekilde deniz yoluna eriÅŸiminin halen devam etmesi olduÄŸunu belirtiyor. DiÄŸer yanda ise Ä°ran ve Ä°ran'ın güçlü olduÄŸu bölgelerden bir ÅŸekilde Gazze tarafına taşınan yükler anlam kazanıyor.

Filistinlilerin her ne kadar eÄŸitimden yoksun halde olsalar da özellikle gençlerin mühendislik alanında kendilerini çok geliÅŸtirdiÄŸini kaydeden Ataç, yurt dışında eÄŸitim alıp yeniden bölgeye dönenlerin ya da 'nasıl yapılır?' kısmında diÄŸer ülkelerden know-how anlamında çok faydalı bilgiler edinenlerin bu tür iÅŸlerde baÅŸrol oynadığı bilgisini veriyor.

Ä°LGÄ°NÇ BÄ°R KIRILMA DÖNEMÄ°NE ÅžAHÄ°TLÄ°K EDÄ°YORUZ

Son yıllarda hepimizin en çok duyduÄŸu kavramlardan biri vekalet savaÅŸları... Suriye'de, Libya'da, Irak'ta ya da Yemen'de hep bu yapı üzerinden okumalar yapıldı ve geleceÄŸe yönelik beklentiler de 'vekiller ve sahipleri' iliÅŸkisiyle ÅŸekillendirildi.

Mersin Üniversitesi Uluslararası Ä°liÅŸkiler Bölümü ÖÄŸretim Üyesi Kaan Kutlu Ataç, Ä°srail ile Hamas arasında yaÅŸananların vekalet savaÅŸları bakımından da çok ilginç bir kırılma anını beraberinde getirdiÄŸi uyarısında bulunuyor.

"Ä°srail bir devlet. Hamas için bunu söyleyemeyiz" diyen Ataç, "Ancak Hamas öyle bir karşılık verdi ki sanki Ä°srail'in karşısında devlet varmış da iki devlet güç mücadelesine girmiÅŸ gibi bir fotoÄŸraf çıktı ortaya. Bu durum vekalet savaÅŸlarının geldiÄŸi noktayı göstermesi açısından kilometre taşı" görüÅŸünü paylaÅŸtı.

NETANYAHU YAÅžANANLARI 'ÇIKIÅž BÄ°LETÄ°' OLARAK GÖRÜYOR

Kaan Kutlu Ataç, son olarak tüm bu yaÅŸananların Ä°srail'e ve bölgeye muhtemel yansımaları üzerine de deÄŸerlendirmelerde bulunuyor:

"Netanyahu, iki yıldır hükümet kuramayan, hakkında çok ciddi yolsuzluk iddiaları bulunan bir lider. Ä°ÅŸler onun istediÄŸi gibi gitmiyor. Åžimdi hem seçmenlerini konsolide edecek, hem de 'ortak tehdit' varlığını hem siyasilerin hem de vatandaÅŸlarının iliklerine kadar yaÅŸamasını saÄŸlayacak.

Gelecek günlerde Ä°srail'in orantısız bir güç kullanması oldukça muhtemel. Zaten varlığını bu yaklaşım tarzına borçlu bir ülkeden bahsediyoruz. Ancak tüm bunlara raÄŸmen Ä°srail vatandaşı olan Arapların ve Filistinlilerin ilk kez bu denli baÅŸkaldırması, kimi ÅŸehirlerde kontrolün kaybedilip OHAL ilan edilmesi, daha da ileri gidip Ä°srail askerlerini taşıyan bir aracın doÄŸrudan hedef alınması üzerinde durulması gereken konular. YaÅŸananlar, gelecek dönemde Demir Kubbe dışında da bizleri büyük sürprizlerin beklediÄŸinin bir göstergesi olabilir."

Kaynak:Star