Sosyal Medya

Turan Kışlakçı: Sina yarımadası, Süveyş Kanalı ve Akdeniz

13-05-2021 18:17

Süveyş Kanalı’nın öneminde dolayı, İsrail’in de yıllardır Sina Yarımadası’nın doğusunda yeni bir kanal açmak istediği dile getiriliyordu. Süveyş Kanalı kapatan gemi olayıyla birlikte Sina Yarımadası, Akdeniz ve Kızıldeniz’deki gelişmeleri birlikte okumak gerekiyor.



Dünya medyası 6 gün boyunca SüveyÅŸ Kanalı’nı kapatan gemiyi konuÅŸtu. 24 Mart’ta dünyanın en önemli ulaşım ticaret kanalını ulaşıma kapatan Evergreen ÅŸirketine ait “The Ever Given” adlı konteyner gemisi, uzun uÄŸraÅŸlar sonrası 29 Mart’ta hareket ettirilerek kanal tekrar gemi ulaşımına açıldı. SüveyÅŸ Kanalı’nda enlemesine karaya oturan ve deniz ticaretinin durmasına neden olan geminin, dünya ekonomisine her gün 10 milyar dolar zarar verdiÄŸi kaydedildi. 
 
Akdeniz’i Kızıldeniz’e baÄŸlayan SüveyÅŸ Kanalı, Mısır’ın Osmanlı idaresinde olduÄŸu bir dönemde Fransızlar tarafından açıldı. Ä°ngilizler, kanalın açılmasına karşıydı. Bundan dolayı Ä°ngilizler, 1882’de Mısır’ı iÅŸgal ederek Kanal’ın kontrolünü ele geçirdi. Tarihi kaynaklarda, SüveyÅŸ Kanalı’nın ilk kez Mısır Firavun’u II. Ramses zamanında açıldığı ancak daha sonra buranın kumla dolduÄŸu ve kullanılmaz hale geldiÄŸi ifade ediliyor. Abbasi halifelerinden Harun ReÅŸid döneminde de Kanal’ın açılması konusu gündeme geldiÄŸi fakat Ä°spanyol, Portekiz ve Frenklerin bu Kanal üzerinden Müslüman toprakları iÅŸgal giriÅŸiminde bulunabilecekleri dile getirilerek red ediliyor. 
 
Sina Yarımadası’nın batısında yer alan SüveyÅŸ Kanalı, 193,3 kilometre uzunluÄŸunda ve en dar yeri ise 313 metre geniÅŸliÄŸindedir. Kanal, Afrika çevresinde dolaÅŸmaya gerek kalmadan Asya ile Avrupa arasında deniz taşımacılığı yapılmasını saÄŸlıyor. SüveyÅŸ Kanalı, dünyanın en uzun ve en önemli su yolları arasında yer alıyor. Dünya ticaretinin yaklaşık yüzde 12’sine ev sahipliÄŸi yapan Kanal’dan her yıl yaklaşık 18 bin gemi geçiyor. Kanal, bugüne deÄŸin birçok gemi kazasına tanıklık etti. 
 
SüveyÅŸ Kanalı’nın öneminde dolayı, Ä°srail’in de yıllardır Sina Yarımadası’nın doÄŸusunda yeni bir kanal açmak istediÄŸi dile getiriliyordu. Ä°srail, Akabe Körfezi ile Akdeniz’i birleÅŸtirerek yeni bir Kanal açmak istiyordu. Akabe Körfezi’nin Kızıldeniz’e giriÅŸindeki Tiran BoÄŸazı’nda bulunan Tiran ve Sanafir adalarının 2016 yılında Mısır tarafından Suudi Arabistan’a verilmesinin bunun ilk giriÅŸimi olduÄŸu iddia ediliyor. Akabe Körfezi daha önce Mısır su yolu sayılırken, iki adanın satışı ile birlikte Akabe Körfezi uluslararası bir su yolu haline geldiÄŸi vurgulanıyor. 
 
Öte yandan, Ä°srail’in Suudi Arabistanla birlikte Kızıldeniz’in kıyısında hedefledikleri “Neom” adlı bir mega kent inÅŸa projesinin de amacının yine bu yeni Kanal olduÄŸu vurgulanıyor. Böylece Ä°srail, yeni Kanal ile birlikte her yıl SüveyÅŸ Kanalı’ndan milyar dolarlarca para kazanan Mısır’ın kazancının önüne geçmiÅŸ olacak. Son gemi kazasının dünya ekonomisine verdiÄŸi zarardan dolayı, yeni bir Kanal projesinin Ä°srail baÅŸta olmak üzere birçok devletin yeniden gündemine girdiÄŸi belirtiliyor. 
 
Ä°srail, yeni bir Kanal’ın yanı sıra Neom projesi ile birlikte hem Sina Yarımadası’na sahip olacak hem de Akdeniz’deki doÄŸalgaz ve petrole daha rahat ulaÅŸmış olacak. Kuzey ve Güney olmak üzere iki bölgeden oluÅŸan Sina Yarımadası, petrol, doÄŸalgaz, altın, demir, kömür, kireç, manganez ve çinko gibi birçok yer altı zenginleri baÄŸrında barındırıyor. Dünyanın en iyi sofralık tuzu ve cam için kullanılan kum buradan çıkarılıyor. Bütün Mısır’a yetecek tarım alanına da sahip olan Sina Yarımadası 1978’deki Camp David SözleÅŸmesi ile birlikte adım adım Mısır’ın elinden çıkarılmaya çalışıldı. 
 
BM kayıtlarına göre Akdeniz’deki önemli doÄŸalgaz ve petrol alanlarından biri de Gazze ve Kuzey Sina’nın baÅŸkenti el-AriÅŸ ÅŸehrinin karşısında bulunuyor. Gazze’nin ve Mısır’ın gayri hukuki olarak bugün el koyan Ä°srail, yeni Kanal ile birlikte Akdeniz’de kendine hukuki zemin oluÅŸturmaya çalışacaktır. Hasılı kelam, SüveyÅŸ Kanalı kapatan gemi olayıyla birlikte Sina Yarımadası, Akdeniz ve Kızıldeniz’deki geliÅŸmeleri birlikte okumak gerekiyor. Ä°srail yıllardan beri göz diktiÄŸi Sina Yarımadası’daki olayları da bu gözle ayrıca incelemeli. Sonuç olarak Ä°srail, bir kanal ile birlikte birçok kuÅŸu birden vurmuÅŸ olacak.
 
 
Kaynak: Ä°stiklal Gazetesi

Etiketler :

Henüz yorum yapılmamış.

* İşaretli tüm alanları doldurunuz.