Sosyal Medya

Güncel

10 soruda Sputnik V aşısı

03-05-2021 09:48

Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, geçtiğimiz günlerde Türkiye'de uygulanan aşılara bir yenisinin daha ekleneceğini açıkladı. Rusya'da geliştirilen Spuntik V aşısı için anlaşma imzalandı. Buna göre ilk sevkiyatı Mayıs ayında gerçekleşecek aşıdan, 6 ay içinde Türkiye'ye 50 milyon doz gelmesi bekleniyor. Sputnik V aşısı ile ilgili merak edilen sorular cevap buldu.


Türkiye'de Çinli Sinovac ve ABD/Alman yapımı BioNTech'ten sonra Sputnik-V aşısının da devreye sokulacak olması gözleri Rus aşısına çevirdi. Rusya'da geliÅŸtirilen aşının ortalama etkinlik oranı yüzde 90 olarak açıklandı. Ä°ki dozu 42 günlük arayla uygulanan aşı ÅŸu anda 61 ülkede onaylandı. Ä°ÅŸte Sputnik V aşısı hakkında merak edilenler...
 
1-Nasıl geliştirildi?
 
Hürriyet gazetesinin haberine göre, Sputnik-V aşısını asıl ticari adı, 'Gam-Covid-Vak' Dünya SaÄŸlık Örgütü'nün pandemi baÅŸlangıcı ilan ettiÄŸi 12 Mart 2020'den yaklaşık üç ay sonra geliÅŸtirildiÄŸi açılandı. Buna göre aşı Gamalei AraÅŸtırma Enstitüsü ile Rusya Savunma Bakanlığı'nın 48'inci Biyoloji AraÅŸtırmalar Merkezi'nin ortak ürünü. Aşının geliÅŸtirilmesi Rusya DoÄŸrudan Yatırım Fonu tarafından finanse edildi. Gamalei Enstitüsü'ne göre AR-GE için 1.5 milyar ruble (yaklaşık 1.6 milyon TL) harcandı. 2002'teki Sars virüsüne karşı aşı geliÅŸtiren enstitü bunu yeni virüse adapte etti, böylece maliyet de sınırlı kaldı. 16 Haziran 2020'de 38 gönüllü üzerinde denendi. 11 AÄŸustos'ta ise Rusya lideri Vladimir Putin, ilk koronavirüs aşısının Rusya'da tescil edildiÄŸini duyurdu.
 
 
2-Ne tür bir aşı?
 
Sputnik-V tıpkı Sinovac, AstraZeneca ve Johnson&Johnson aşıları gibi bir adenovirüs vektör aşısı. Yani gerçek koronavirüs içermeyen inaktif taşıyıcı taklit virüs üzerinden insan bünyesine COVID-19 genetik bilgisini ulaÅŸtırarak bağışıklık geliÅŸmesini saÄŸlıyor. Sputnik-V aşısının diÄŸer vektör aşılarından en önemli farkı birinci ve ikinci aşılama fazlarında farklı adenovirüsleri kullanılıyor olması. Gamalei Enstitüsü’ne göre kuvvetli bağışıklık saÄŸlamak için böyle yapılıyor.
 
3-SaÄŸladığı bağışıklık süresi ne kadar?
 
Ä°lk aşılamadan 42 gün sonra ikinci aşı yapılıyor. Koronavirüse karşı en kuvvetli bağışıklık, ikinci dozun yapılmasından iki hafta sonra oluÅŸuyor. Dünya SaÄŸlık Örgütü tarafından teyit edilmemekle birlikte Rus tarafının iddiasına göre Sputnik-V ile aşılanmış kiÅŸi en az bir, en fazla iki yıl koronavirüse karşı bağışıklık kazanmış oluyor.
 
4-Aşının etkinlik oranı ne?
 
Sputnik-V aşısının verimlilik oranı tüm diÄŸer aşılarda olduÄŸu gibi kısa tatbik süresi yüzünden net olarak ortaya çıkartılmış deÄŸil. Gamalei Enstitüsü bu hususta ilk önce yüzde 91, ardından yüzde 93.5 ve son olarak yüzde 95 etkin açıklamalarını yapmıştı. Bağımsız biyoloji uzmanlarının Sputnik-V aşısına verdiÄŸi ortalama etkinlik oranı da yüzde 90 civarında.
 
5-Nasıl depolanıyor?
 
Sputnik-V aşısına ince ayarlamalar yapılıyor. Geçen yıl aÄŸustos ayında aşının yapılacağı yere eksi 18 derecede nakledilmesi gerektiÄŸi kuralı kondu. Aradan üç ay geçmeden aşıda yeni rötuÅŸlar yapılarak nakil ısısının +2 ile +8 derece arasında olabileceÄŸi ilan edildi. Böylece lojistikte klasik soÄŸutucu sistemlerine uygun hale getirilmiÅŸ oldu.
 
 
6-Güvenilir mi?
 
Rusya’nın Sputnik-V aşısı hakkında sadece kendisi tarafından ilan edilen verileri bilim dünyasıyla paylaÅŸması ÅŸüpheleri de beraberinde getirdi. 2 Åžubat 2021 tarihinde Ä°ngiltere merkezli “The Lancet” tıp dergisinin Rus tarafının verilerini paylaÅŸması, aşıya itibar kazandırdı. Ancak dergideki Sputnik-V makalesini Moskova’nın parayla yazdırdığı söylentileri de çıktı. Sonuç olarak ikinci bir yazıda tüm soru iÅŸaretlerine yanıtlar bulunmaya çalışılarak Rus aşısının verimli olduÄŸu ve baÅŸarı oranını yüzde 91.6 olarak kayda geçti. Ağır hastalıktan yüzde 100 koruduÄŸu ilan edildi.
 
7-Fiyatı ne kadar?
 
Sputnik-V aşısı ticari ürün hali aldığı 2020 Kasım ayından bu yana fiyatı da iki kez deÄŸiÅŸti. Rusya SaÄŸlık Bakanlığı aşının ülke içinde halka parasız yapılacağını ilan ederken, piyasalara sürümünde maksimum fiyatın 1.942 ruble (yaklaşık 215 TL) olacağını ilan etti. Åžubat ayında üretimin artmasına baÄŸlı olarak fiyat bir parça düÅŸürülerek aşı için yeni bedelin azami 866 ruble (yaklaşık 82 TL) olacağı karara baÄŸlandı. Aşıyı Rusya dışına pazarlayan DoÄŸrudan Yatırımlar Fonu’na pazarlık yetkisi de tanındı.
 
8-Avrupa'nın yaklaşımı nasıl?
 
Rus aşısının uluslararası piyasaya çıkışı Avrupa BirliÄŸi’ni de böldü. AB aşılamada geç kalırken, Macaristan, Slovakya ve Avusturya gibi AB ülkeleri ve Sırbistan Sputnik-V’ye talip oldu. Bunun üzerine Avrupa Ä°laç Ajansı (EMA) onay süreci için aşıyı incelemeye aldı. Ancak yıl sonundan önce bir karar çıkması beklenmiyor. Belirsizlik sürerken Almanya, 50 milyon Rus aşısını rezerve ettirmeye çalışıyor.
 
 
9-Rusya'da kaç kiÅŸi Sputnik-V ile aşılandı?
 
Son rakamlara göre 145 milyon insanın yaÅŸadığı Rusya’da aşıyı yaptıran kiÅŸi sayısı 12 milyon civarında (toplam nüfusa göre yüzde 8.) Aşılamanın iki evresini de tamamlayan kiÅŸi sayısı ise 7 milyon 372 bin (yaklaşık yüzde 5). Bu gidiÅŸle Rusya’daki aşılamanın yıl sonuna kadar kritik yüzde 70 oranını yakalaması imkansız görünüyor.
 
10-Kaç ülke onayladı? Kimler üretecek?
 
Rusya DoÄŸrudan Yatırım Fonu’nun 13 Nisan açıklamasına göre Sputnik-V aşısının kullanımına onay veren ülke sayısı 61 olarak kayda geçti. Türkiye de Rus aşısına kullanım onayını 30 Nisan 2021 tarihinde verdi. Rus aşısına onay verenlerin çoÄŸu ABD ve AB’den bağımsız hareket eden Güney Amerika, Arap ülkeleri ile UzakdoÄŸu gibi üçüncü dünya ülkelerinden oluÅŸuyor. Türkiye’de Rus aşısının Viscoran ÅŸirketi tarafından üretileceÄŸi açıklandı.

Etiketler :

Henüz yorum yapılmamış.

* İşaretli tüm alanları doldurunuz.