Sosyal Medya

Kripto paralar tehlike mi saçıyor?

23-04-2021 19:35

İşlevleri çok yeni ve çok hızlı gelişimleri nedeniyle henüz ulus devletler tarafından bir regülasyona tabi olmamalarının da etkisiyle kör-topal ilerlediğini söylemek yanlış olmayacaktır.



Günlük hayatımızda kullandığımız paranın üç temel iÅŸlevi bulunmaktadır. Bunlar; deÄŸer ölçütü olması, mübadele aracı olması ve tasarruf yani deÄŸer biriktirme aracı olmasıdır. Kripto paraların bunca hikâyesine raÄŸmen halen ne iÅŸe yarayacağı konusunda bir netlik yoktur. Vurgun yapmaya hem spekülasyon hem de manipülasyon olarak da çok müsait yapıları vardır.
 
Dünyada 210 civarı ülke bulunmaktayken bu ülkelere ait 200 civarı para birimi bulunmaktadır. Son dönemde artan arzlar ile beraber ise 5.500 civarında kripto para birimi olduÄŸu tahmin edilmektedir.
 
 
https://www.statista.com/stati... 2021 Åžubat itibariyle
 
Paranın üç iÅŸlevi nedir? Kriptolar ÅŸu an hangi iÅŸlevi görüyor?
 
DeÄŸer ölçütü olması; mal ve hizmet fiyatlarının belirlenmesinde, muhtelif deÄŸerlerin kayıt altına alınması,
 
Mübadele/deÄŸiÅŸim aracı olması; mal ve hizmetlerin alımında ve satımında aracılık iÅŸlevi görmesi,
 
DeÄŸer saklama aracı; ekonomik faaliyetler sonucu üretilen deÄŸerin kullanılmak üzere tasarruf olarak biriktirilmesi iÅŸlevlerini görmektedir.
 
Kripto paraların bu haliyle kaydî paraların gördüÄŸü iÅŸlevin bir bölümünde; varlık transferi ve deÄŸer saklama aracı olarak dünya piyasalarında iÅŸlev görmeye çalıştığını söyleyebiliriz. Ancak bu iÅŸlevleri çok yeni ve çok hızlı geliÅŸimleri nedeniyle henüz ulus devletler tarafından bir regülasyona tabi olmamalarının da etkisiyle kör-topal ilerlediÄŸini söylemek yanlış olmayacaktır. Zira son dönemde deÄŸer biriktirme aracı olarak kullanılma yolunda ilerleyen kripto paraların yeni regülasyonların da ortaya çıkmasıyla beraber küçük yatırımcının canını çok fazla yakma ihtimali de büyük bir olasılıktır.
 
Ä°ÅŸin daha da önemlisi bu kadar fazla sayıda arz edilen (2021 Åžubat ayı itibariyle 4.500 iken bugünlerde resmi olmayan kaynaklara göre 5.500) kripto paranın çoÄŸunun kapısına kilit vurması çok olaÄŸan olacaktır. Dolayısıyla yatırılmış paraların buhar olması da muhtemeldir.
 
Elbette kripto paraların tamamıyla ortadan kaybolacağını söylemek de imkânsızdır. Ancak devletler eliyle iÅŸleyen yeni türleri geldikçe amip gibi hızla çoÄŸalan adı-sanı belli olmayan türlerin de kapılarına kilit vurması olasıdır.
 
Åžu an itibariyle en önemlisi; kripto para çılgınlığının hane halkımıza verebilmesi muhtemel zararı ekonomistler olarak duyurmak ve alınan riski bildirmek iken devlet otoritesinin ise acilen para piyasası otoritesince regülasyona tabi tutma gereÄŸidir.
 
Türkiye’de kripto para vurgunları baÅŸladı bile…
 
Acilen diyorum zira, dün itibariyle Thodex isimli kripto para platformunun topladığı paralar ile sitesini kapatıp yurtdışına kaçtığına dair haber tüm mecralarda dönmektedir. MaÄŸdurların avukatı OÄŸuz Evren KılÄ±ç “Thodex kapanmadan önce 400 bin kullanıcıya sahipti. Bunların 391 bini aktif olarak iÅŸlem yapıyordu. Aylık olarak 8-13 milyar dolar arasında iÅŸlem hacmine sahipti. Türkiye’nin en büyük 3’üncü kripto para borsasıydı” diyerek durumun vahametini ortaya koymaktadır.
 
DiÄŸer bir vurgun bilgi ise ABD’den…
 
BaÅŸsavcı James, sanal para alım satım platformu Bitfinex’in New York’taki yasa dışı faaliyetlerini sonlandırdı. Buna göre stable coin yani deÄŸeri birebir usd’ye baÄŸlanmış haliyle piyasaya sürülen para birimi Tether’in topladığı paraları kullandığı ve sürüdüÄŸü her bir para adedince tutması gereken parayı tutmadığı iki ÅŸirket aracılığı ile parayı sistem dışına çıkardığı tespit edilmiÅŸ. BaÅŸsavcılık Ofisi (OAG) tarafından yapılan bir araÅŸtırma, Bitfinex operatörü iFinex ve Tether’in “tether” stablecoin’in desteklenmesi ve bunlar arasındaki yüz milyonlarca dolarlık hareket hakkında yanlış beyanlarda bulunduÄŸunu ortaya çıkardı. Bu nedenle iÅŸlem yasağı getirilirken parasını yatıran yine on binlerce maÄŸdur oluÅŸmasına ise engel olunamamıştır.
 
CumhurbaÅŸkanlığı Finans Ofisi'nin acilen bu konuyu gündeme alıp ivedilikle regülasyon getirilmesi gereÄŸince bakanlık ve SPK ile çalışması gereklidir. Zira bürokrasi hantallığı ile yıllara uzayan bir süreçten on milyarlarca liralık kaynağımızın vurgun yapılarak yurtdışına çıkarılması an meselesidir. Bizim bu iÅŸte bir kabahatimiz yok demekle siyasi faturanın tekrar CumhurbaÅŸkanlığı'na çıkarılmasının önüne geçilmesi pek zordur. Bir adım önde olmak devletin görevidir. Yasaksa yasak, kuralsa kural ama mutlaka bir çerçeve ile iÅŸlemler ve platformlar kontrol altına alınmalıdır. Vaktinde alınmayan kararların seçime olası etkileri yine teÅŸkilatlara fatura edilmemelidir. Yarın kripto maÄŸdurları olaylarının siyasi faturası ağır olabilir. Bizden söylemesi…
 
Müellif: Mehmet Akif Soysal / YeniÅŸafak

Etiketler :

Henüz yorum yapılmamış.

* İşaretli tüm alanları doldurunuz.