Sosyal Medya

Rasim Özdenören: Camdan oda

12-04-2021 17:25

Cam oda tasarısı sadece bir metafor… Gözünü veya kulağını dış dünyaya kapalı tutan kimse, kendini bu odalardan birine kapamış demektir.



Duvarları camdan yapılmış, altı yüzeyi de dışarıya kapalı fakat saydam bir oda tasarlıyorum.
 
Bu, Platon’un maÄŸara metaforundan farklı…
 
Platon’un maÄŸara metaforunda insanlar sırtları maÄŸaranın kapısına dönük, elleri birbirine kelepçeli, dışarıyı görmeleri engellenmiÅŸ, sadece dışarıdan gelen ışıkla karşı duvara düÅŸmüÅŸ kendi gölgelerini görebiliyorlar. Ve hakikati de duvarda kımıldayan gölgelerden ibaret sanıyorlar.
 
Benim tasarladığım camdan odanın altı yüzeyinden de dışarısı görünüyor. Ancak dışarıdan içeriye, içeriden dışarıya ses iletilemiyor. Odada kapalı kalmış kiÅŸi sadece dışarıdaki görüntüleri görüyor.
 
Sesleri iÅŸitmediÄŸi için salt gördüklerini biliyor. Telefonda konuÅŸan birini görüyor ama ne konuÅŸtuÄŸunu bilmiyor.
 
Bir de bu kapalı odanın camlarının dışarıyı göstermeyenini tasarlayalım. Dışarının sadece sesleri duyuluyor fakat görüntü görünmüyor. Bu defa da konuÅŸulanlar salt lafız olarak algılanıyor fakat lafızların anlamına ulaşılamıyor. “Görürsün” diye duyulan ses bir tehdidi mi, bir muÅŸtuyu mu, yoksa sadece bir haberi mi kastediyor, bilinmiyor.
 
Ä°nsan kendini bu iki odadan birinde hapis tuttuÄŸunda dış gerçeklikle iliÅŸkisini koparmış olur.
 
Cam oda tasarısı sadece bir metafor… Gözünü veya kulağını dış dünyaya kapalı tutan kimse, kendini bu odalardan birine kapamış demektir.
 
Onlar için sadece dünyada gerçek gezintinin deÄŸil, zihinsel gezintinin yolu da tıkanmış olur.
 
Zahiren dışarıda gezer ama gördüÄŸü veya duyduÄŸu görüntünün, sesin anlamını ve amacını kavrayamaz.
 
Sorum şu: Acaba ben kendimi bu odalardan birine veya ikisine birden kapamış mıyım?
 
Muhatabımın ne söylediÄŸini duyuyorum ama onu anlıyor muyum?
 
Veya muhatabımı görüyorum, onun jestlerini, mimiklerini izliyorum fakat onların anlamını idrak edebiliyor muyum?
 
Odada kapalıyken dış dünya hakkında görüp iÅŸitilen zandır (doxa). Zan bilgi deÄŸildir…
 
GerçeÄŸin kendisiyle temas için odadan dışarıya çıkmak gerekiyor. Odalardayken kiÅŸinin görüp iÅŸittiklerine yüklediÄŸi anlam, onun önyargısı veya sabit fikri hükmündedir. Onlarla gerçeÄŸe temas imkânı kısıtlıdır veya yanlış algıyla temas demektir.
 
Günümüz medya dünyasında veya televizyon ekranlarında veya gündelik tartışmalarda birbirini anlama yerine suçlamayı tercih edenlerin tartışmaları tam da böyle bir tabloyu resmediyor. Günümüz insanının tipik tutumu: Muhatabını anlama yerine kendini öne çıkarma çabası…
 
Dış dünyayı ve baÅŸka insanları tam anlayabilmek ve algılayabilmek, kendini hapsettiÄŸi camdan odanın dışına çıkmakla imkân dahilinde... DeÄŸilse, dışarının sesleri ve görüntüleri iÅŸitilip görülebilir ama anlamına nüfuz edilemez.
 
Bu nedenle:
 
Slogan: Zihinsel prangalarınızı parçalayın!
 
 
YeniÅŸafak

Etiketler :

Henüz yorum yapılmamış.

* İşaretli tüm alanları doldurunuz.