Sosyal Medya

Güncel

Suriye'de rejim kontrolündeki bölgelerde Rusya-İran rekabeti

22-02-2021 08:50

Suriye rejimi kontrolündeki bölgelerde Rusya-İran çatışması ve rekabeti baş gösterdi. Bu, her iki tarafın da kendi kontrolünü ve nüfuzunu dayatma çerçevesinde Şam’ın iki müttefiki, özel ‘güvenlik şirketlerini’ yeni bir yol olarak görülüyor.



Suriye’de 2011 yılının mart ayı ortalarında olayların patlak vermesinden bu yana hükümet kontrolündeki bölgelerde, iki ülke arasındaki çatışma ‘soÄŸuk savaÅŸ’ olarak belirdi. Suriye’deki olaylar, birkaç ay sonra ÅŸiddetli bir savaÅŸa dönüÅŸmüÅŸ, Ä°ran ve Rusya, Åžam yanında müdahalede bulunmuÅŸ ve medya organları aracılığıyla birçok defa Suriye’deki iliÅŸkilerinin ‘iÅŸ birliÄŸi’ olduÄŸunu belirtmiÅŸlerdi. Ülkenin güneyindeki Dera ve Kuneytra vilayetleri, Åžam kırsalındaki alanlar ve Fırat’ın doÄŸusundaki alanlar Ä°ran açısından ‘Ä°ran milislerinin konuÅŸlandığı ve Tahran tarafından orduya alındığı’ bölgeler oldu. DiÄŸer yandan ülkenin batısındaki kıyı bölgeleri, orta bölgelerin büyük bir kısmı (Humus ve Hama vilayetleri), kuzeydeki bazı bölgeler ve Åžam’ın kırsal kesimleri Rusya’nın etki alanına girdi.
 
Gençler
 
Ülkenin merkezindeki yerel kaynaklar, Åžarku’l Avsat’a yaptıkları açıklamada ÅŸunları aktardılar.
 
“Özel güvenlik ÅŸirketlerinin ve temsilcilerinin faaliyetleri önemli ölçüde arttı. Devlet çalışanlarının maaÅŸlarıyla kıyaslandığında cazip olan maaÅŸlarla çok sayıda genç göreve alındı. Åžirketler yıllardır mevcut. Ama birçok insan onların farkında deÄŸil ve tanımıyor. ÇoÄŸunluÄŸu isim olarak Suriyeli. Kime sadık olduklarına, kimden destek aldıklarına ve finansmanlarını kimden saÄŸladıklarına gelince; çalışanlarının çoÄŸu alenen Rusya ya da Ä°ran’dan geldiklerini söylüyor. Aylardır sokaklarda ve sosyal medyada gençleri bu ÅŸirketlerde çalışmaya davet eden reklamlar yayınlanıyor. Aynı ÅŸekilde (ÅŸirketlerde çalışan) gençler de diÄŸerlerini teÅŸvik ediyor.”
 
Kaynaklar, birçok gencin yoksulluk ve açlık nedeniyle bu görevleri üstlenmeye koÅŸtuÄŸunu belirttikleri açıklamayı ÅŸöyle sürdürdüler:
 
“Fabrikalardaki iÅŸçiler ve ticari ÅŸirket çalışanları bile iÅŸlerini bırakıp bu ‘güvenlik ÅŸirketlerinde’ istihdam edildiler. Fabrika maaÅŸları yalnızca ekmek parasına denk geliyor. Bu ÅŸirketler, gençlere aylık bir milyon Suriye lirası (yaklaşık 300 dolar) veriyor.”
 
‘Wagner’ ordusu
 
Monitor adlı internet sitesi birkaç gün önce, Moskova ve Tahran’ın Suriye hükümetinin kontrolündeki tüm vilayetlerde özel güvenlik ÅŸirketleri aracılığıyla nüfuz artırmaya yöneldiÄŸini iddia etti. Siteye göre Suriye hükümetinin kontrolündeki bölgelerde kayıtlı 70’ten fazla özel güvenlik ÅŸirketi, ‘servetlerin korunması, döviz ve bankacılık’ gibi çeÅŸitli sektörlerde faaliyet gösteriyor.
 
Monitor, bazı özel güvenlik ÅŸirketlerinin de Deyrizor kırsalındaki ‘et-Taym, el-Verd ve eÅŸ-Åžola’ sahaları gibi Rusya kontrolündeki alanlarda bulunan petrol kurularını korumak için hizmet verdiÄŸini belirtti. Siteye göre bu ÅŸirketlerin başında yeni ekonomi sisteminin en önemli yüzlerinden olan Hussam el-Katirci’nin sahibi olduÄŸu ‘Koruma ve Özel Güvenlik Görevleri’ ÅŸirketi ve ‘Sanad Koruma ve Güvenlik’ ÅŸirketi geliyor.
 
Medya aktivisti Cemil el-Abid de birkaç gün önce yaptığı açıklamada “Åžirket ve Katirci’ye baÄŸlı milisler, baÅŸta Deyrizor olmak üzere genel merkezlerine aleni ÅŸekilde Rus bayrakları çekiyor” dedi.
 
Abid, söz konusu ÅŸirketlerin mensuplarının, ‘yerel gençleri göreve almak için çalışan’ Rus Wagner güçleri gözetiminde eÄŸitim aldığını vurguladı.  Monitor sitesine göre istatistikler, ‘çok sayıda Suriyeli genci cazip maaÅŸlar veren bu ofislerin gözetiminde yerel paralı askerler olarak iÅŸe alındığını’ gösterdi. Ä°statistiklere göre ayrıca ‘söz konusu planın bir parçası olarak da Suriye’deki Rus ve Ä°ran çıkarlarını korumak için’ güvenlik bürolarına bağımlılık arttı. Zira yerel unsurlar, yabancı paralı askerlerden daha az maliyetli. Ayrıca yerel unsurlar, yerel halkın doÄŸası hakkında daha fazla bilgi ve tecrübe sahibi. Bu durum da güvenlik bürolarının görevlerini kolaylaÅŸtırırken onları ülkede daha güçlü kılıyor. Ä°nternet sitesine göre Humus’taki bir güvenlik ÅŸirketi personellerinden biri, “Haseke ve Kamışlı’daki petrol tesislerini, ayda 300 dolara korumak için Rus güçlerle birlikte çalışıyoruz” açıklamasında bulundu.
 
Ön yüz ve örtü
 
Yakın tarihli haberlere göre Ä°ran Devrim Muhafızları, ülkenin farklı bölgelerinde milis faaliyetleri yürütmek üzere Suriye’de kendisi için çok sayıda özel güvenlik ÅŸirketi kurdu. Haberlerde, Ä°ran’a baÄŸlı özel ‘güvenlik ÅŸirketlerinin’ çoÄŸunluÄŸunun Deyrizor (doÄŸu), Halep (batı) ve Åžam bölgelerinde faaliyet gösterdiÄŸi aktarıldı.
 
Deyrizor’dan aktivist Ammar Salih, Devrim Muhafızları tarafından desteklenen ÅŸirketlerin, ‘Deyrizor ve Åžam’daki dini bölgeleri ziyaret eden Ä°ranlı, Iraklı ve Lübnanlı ziyaretçilere güvenlik koruması saÄŸladığını’ söyledi. Salih, ÅŸirketlerin ayrıca petrolün transfer edildiÄŸi yolları koruduÄŸunu vurguladı.
 
 
Haberlere göre Deyrizor kırsalındaki Ebu Kemal ÅŸehrinden medya aktivisti Eyhem el-Ali, Devrim Muhafızları’na baÄŸlı Suriyeli güvenlik ÅŸirketlerinin arasında ‘Kale Koruma ve Güvenlik Hizmetleri’ ÅŸirketinin de bulunduÄŸunu söyledi. Ali, bu ÅŸirketin 2017 yılında Ahmed Ali Tahir ve Usame Hasan Ramadan tarafından kurulduÄŸuna dikkat çekti.
 
Suriye Ä°nsan Hakları Gözlemevi (SOHR)  12 Aralık’ta, Moskova ve Tahran arasında çatışma yaÅŸandığını açıklamıştı. SOHR’un açıklamasında ÅŸu ifadeler kullanıldı:
 
“Bu çatışma genel olarak tüm Suriye topraklarında yaÅŸanıyorsa, Suriye’nin güneyinde ve özellikle Fırat’ın batısında yoÄŸunlaşıyor demektir. Rusya ve Ä°ran, Dera’da mutlak kontrolü ele geçirmek için rekabet ediyorlar. Rusya, ilk olarak desteklediÄŸi BeÅŸinci Kolordu’nun etkisini güçlendirmeyi, onu vilayette büyük bir güç olarak göstermeyi sürdürüyor.”
 
DiÄŸer yandan SOHR’a göre Ä°ran, Dera’nın kuzeyindeki 313. Tugay’daki  ‘Seraya el-Arin’ gibi kendisine ve Hizbullah’a baÄŸlı gruplar aracılığıyla Sayda, Dail ve Ä°zra’dan gençleri kendi saflarına katmaya devam ediyor. SOHR, bu gençlerin Dera’nın doÄŸusundaki Lacat bölgesinde eÄŸitim kurslarına katıldığını bildirdi.
 
Suriye’nin iÅŸgal altındaki Golan Tepeleri sınırına yakın bir bölgede Lübnanlılar (Hizbullah), sorunlu ve yedek hizmetleri hususunda rejimin güvenlik organlarından kaçan gençleri kendisine çekerek Kuneytra’daki etkisini güçlendirmeyi planlıyor. Gençler, iÅŸ imkanlarının olmamasıyla kötüleÅŸen yaÅŸam koÅŸulları nedeniyle dış taraflara daha fazla kayıyor.
 
SOHR, Fırat Nehri’nin batısıyla ilgili olarak ise Deyrizor’un doÄŸu kırsalındaki Meyadin’den Ebu Kemal’e kadar uzanan bölgede Ä°ran lehine göreve alma faaliyetinin devam ettiÄŸini bildirdi. SOHR’a göre Rusya, Ä°ran’ın bölgedeki rolünü doÄŸrudan ve dolaylı olarak sınırlandırmaya çalışıyor. Rusya, kendisine ve Suriye rejimine sadık milislerin de katılımıyla sürekli güvenlik kampanyaları ve Ä°ran’ın etkili olduÄŸu bölgelere de periyodik ziyaretler gerçekleÅŸtiriyor.
 
SOHR, Rus güçlerin ilk karargahlarını Irak ile sınırda, Deyrizor’un doÄŸu kırsalındaki Ebu Kemal ÅŸehrinde açtığını aktardı. Açıklamada güçlerin, Ebu Kemal ÅŸehrindeki bir turistik otelin binasına yerleÅŸtirildiÄŸi ifade edildi.
 
SOH’a göre Suriye’nin güneyinde Ä°ranlıların safında savaÅŸan gönüllülerin ve Tahran yanlısı milislerin sayısı 8 bin 600’ü geçti. Aynı ÅŸekilde Ä°ran güçleri ve milislerinin saflarına yeni katılan, farklı yaÅŸlardaki Suriyeli gençlerin sayısı da son zamanlarda 7 bin 450’ye ulaÅŸtı.
 
Eski yasak
 
1970’li yılların başından 2000’li yıllara kadar Suriye’nin eski Devlet BaÅŸkanı Hafız Esed’in iktidarı sırasındaki hükümetin güvenlik ÅŸirketlerinin izinlerini engellemesi dikkat çekici bir durum olarak deÄŸerlendiriliyor. Güvenlik makamları devlet güvenliÄŸinin saÄŸlanmasından sorumlu organ olarak faaliyet gösterirken Ä°çiÅŸleri Bakanlığı da devlet kurumlarının korunmasından sorumlu organ olarak kaldı.
 
2000 yılında BeÅŸÅŸar Esed’in iktidara gelmesi, özel sanayi ve ticaret kuruluÅŸlarının ortaya çıkması, yabancı yatırımların baÅŸlaması ve Suriye pazarının açılmasıyla birlikte bu ÅŸirketlere olan ihtiyaç da arttı. Güvenlik görevlilerine, büyükelçiliklere ve uluslararası kuruluÅŸlara olan talep arttıkça çok ÅŸirket büyüyen sektörlere yatırım yapmaya teÅŸvik edildi. Ancak Suriye’deki özel güvenlik ÅŸirketleri için bir izin yasası ve kurulmalarına izin veren açık bir kanunun olmadığından söz konusu ÅŸirketler, valilik ve Ticaret Bakanlığı’ndan ticari kuruluÅŸ olarak ruhsat alıyordu. Bu ÅŸirketler ayrıca Ä°çiÅŸleri Bakanlığı’na baÄŸlı Siyasi Güvenlik Daire BaÅŸkanlığı’nın da onayına sahipti.
 
Ä°çiÅŸleri Bakanlığı’na baÄŸlı Koruma Dairesi BaÅŸkanı Tümgeneral Assam Ebu Fahr, Esed’in AÄŸustos 2013’te çıkardığı ‘özel koruma ve güvenlik hizmetleri ÅŸirketlerine ruhsat verilmesi’ kararnamesi uyarınca 2017 yılında özel güvenlik ÅŸirketi sayısının 11’e ulaÅŸtığını açıkladı. 2018’de de artan ruhsatlı özel güvenlik ÅŸirketi sayısı 2019’da 75’e ulaÅŸtı.

Etiketler :

Henüz yorum yapılmamış.

* İşaretli tüm alanları doldurunuz.