Ermenistan'ın savaş suçları rapor halinde dünyaya duyurulacak

Kamu DenetçiliÄŸi Kurumunca (KDK), Azerbaycan'ın DaÄŸlık KarabaÄŸ bölgesinde Ermenistan ordusunun yaptığı insan hakları ihlallerine iliÅŸkin rapor hazırlandı.

Rapora iliÅŸkin açıklamalarda bulunan Malkoç, ombudsmanların iki görevinin bulunduÄŸuna iÅŸaret ederek, bunlardan ilkinin ülkede kamu hizmeti sunan idare ile vatandaÅŸlar arasındaki sorunları ara buluculuk yöntemiyle gidermek, ikincisinin de ulusal ve uluslararası alanda insan haklarının korunması ve geliÅŸtirilmesi için çalışmalar yapmak olduÄŸunu söyledi.

Raporun hazırlanma sürecinde, Azerbaycan'a giderek Ermenistan ordusunun saldırılarında zarar gören sivil yerleÅŸim yerlerinde incelemelerde bulunduklarını anlatan Malkoç, "Azerbaycan'a yaptığımız seyahatte, özellikle savaÅŸ alanları dışındaki sivil yerleÅŸim bölgelerinde, Gence, Terter, Goranboy, AÄŸdam hatta Bakü civarında füzelerle vurulan yerleri dolaÅŸtık. Gence, savaÅŸ alanının kilometrelerce dışında olmasına raÄŸmen Ermenistan'dan atılan füzelerle vuruldu, Terter de aynı ÅŸekilde vuruldu." diye konuÅŸtu.

"Bilerek sivil yerleÅŸim bölgelerini vurmak bir insanlık suçudur"

Malkoç, Ermenistan'ın saldırıları sonucu 94 sivil Azerbaycan vatandaşının hayatını kaybettiÄŸini, 414'ünün de yaralandığını belirterek, ÅŸu deÄŸerlendirmelerde bulundu:

"Savaşın olmamasını hepimiz temenni ederiz ama uluslararası hukuka göre meÅŸru müdafaa ve benzeri nedenlerle savaÅŸ cephede olabiliyor. Ama kasten, bilerek savaÅŸ cephesinin 100-150 kilometre ötesindeki sivil yerleÅŸim bölgelerini vurmak bir insanlık suçudur. Bu, Avrupa Ä°nsan Hakları SözleÅŸmesi'nde belirtilen temel haklara, Cenevre SözleÅŸmesi'ne aykırıdır."

"Yasak silahların, bombaların nasıl kullanıldığını gördük"

Azerbaycan'daki incelemelerinde, saldırıların elim sonuçlarına tanıklık ettiklerini ifade eden Malkoç, "Saldırılar sonucu ölen insanların yakınlarıyla, yaralananlarla konuÅŸtuk. Annesi ve babasını kaybeden çocuklarla konuÅŸtuk. Yıkılan okulları, evleri gördük. Ä°badethanelerin bu saldırılardan dolayı uÄŸradıkları zararı gördük. Çevrenin nasıl tahrip edildiÄŸini, yasak silahların, bombaların nasıl kullanıldığını gördük. Raporda hepsini anlattık." dedi.

"Saldırıların kronolojik sıralamasını yaptık"

Malkoç, 7 bölümden oluÅŸan raporda, "DaÄŸlık KarabaÄŸ sorunu", "Yerinde inceleme neticesinde elde edilen tespitler", "Ä°nsan hakları açısından çatışmaların deÄŸerlendirilmesi" gibi baÅŸlıkların bulunduÄŸunu aktararak, "Bunun dışında raporumuzda, Ermenistan silahlı kuvvetleri tarafından gerçekleÅŸtirilen saldırıların kronolojik sıralamasını yaptık. Ermenistan silahlı kuvvetlerinin saldırıları sonucu hayatını kaybeden sivillerin fotoÄŸraflarını ve nerelerde ÅŸehit edildiklerini ayrı ayrı inceledik." bilgisini paylaÅŸtı.

KDK olarak hazırladıkları raporla tarihe not düÅŸmek istediklerini dile getiren Malkoç, ÅŸunları kaydetti:

"SavaÅŸ suçu iÅŸleyenlerin, sivilleri katledenlerin, çevreyi tahrip edenlerin, gecenin 01.00'inde 1 yaşındaki çocukları veya yaÅŸlıları, savaÅŸla ilgili olmayanları öldürenlerin tespitini yaparak, bunların uluslararası mahkemede yargılanması için çaba göstermeye çalıştık. Raporu, bu haftadan itibaren Türkiye'deki ilgili kurum ve kuruluÅŸlar ile dünyadaki bütün insan hakları kurumlarına, ombudsmanlara ve insan hakları savunucularına göndereceÄŸiz. Avrupa BirliÄŸi ülkelerinin parlamentolarının insan hakları komisyonlarına göndereceÄŸiz. Ayrıca tabii Azerbaycan'a da göndereceÄŸiz. Ä°nsanlık ve insan hakları adına sorumluluÄŸumuzu yerine getirmeye çalıştık. Bundan sonrası uluslararası diÄŸer kurumların iÅŸi. Bu suçları iÅŸleyenleri, sivilleri katledenleri, Cenevre SözleÅŸmesi'ne, Avrupa Ä°nsan Hakları SözleÅŸmesi ve Ä°nsan Hakları Evrensel Bildirgesi'ne aykırı davrananları yargılamak için savcıların, mahkemelerin önüne çıkarmak, elbette baÅŸkalarının da sorumluluÄŸundadır. Bize düÅŸen görev bunları kayıt altına almaktır."

"Rapor, uluslararası yargılamada delil olacak"

Ermenistan'ın savaÅŸ suçu iÅŸlemesine raÄŸmen kendisinden hesap sorulmayacağını düÅŸündüÄŸüne dikkati çeken Malkoç, "Unuttukları bir ÅŸey var, artık dünya eski dünya deÄŸil, Azerbaycan eski Azerbaycan deÄŸil, Türkiye eski Türkiye deÄŸil. Dolayısıyla kendilerini bugüne kadar şımartanların koruyacağını zannediyorlar. Ama bu rapor, Ermenistan'ın insan hakları ihlalleri karşısında uluslararası yargılamada delil olacak." diye konuÅŸtu.

"Camileri domuz ahırına çevirmiÅŸler"

Malkoç, Ermenistan'ın 10 Kasım'da yürürlüÄŸe giren ateÅŸkesin ardından geri çekilmesiyle iÅŸgal ettiÄŸi bölgelerdeki tahribatın ortaya çıktığını belirterek, "ÅžuÅŸa, AÄŸdam, Terter ve Kelbecer'de, tarihe karşı iÅŸledikleri suçlar var. Camileri domuz ahırına çevirmiÅŸler, Müslümanların mezarlarını tahrip etmiÅŸler. Bu olacak ÅŸey mi? Hocalı'daki katliamın veya benzeri katliamların, bunların hesabı mutlaka sorulacak ki bundan sonra kimse böyle yanlışlara cesaret edemesin." ifadelerini kullandı.

Rapordan

Ermenistan tarafından çatışma bölgelerinden oldukça uzaktaki sivil yerleÅŸim yerlerinin hedef alındığının vurgulandığı raporda, "Ermenistan Silahlı Kuvvetleri, sivil yerleÅŸim merkezlerine saldırarak, misket bombası gibi ayrım gözetmeyen ve bu nedenle kullanımı yasaklanmış silahları kullanarak hem sivillerin yaÅŸam hakkını ihlal etmiÅŸ hem de Uluslararası Ä°nsancıl Hukuku kapsamında savaÅŸ suçu iÅŸlemiÅŸtir." ifadeleri kullanılıyor.

Rapordaki, füzelerle vurulan sivil yerleÅŸim yerlerinin fotoÄŸrafları yaÅŸanan yıkımı gözler önüne sererken, saldırılarda 3 bin 410 müstakil ev, 120 çok daireli konut binası ve 512 sivil tesisin ağır hasar aldığı belirtiliyor.

Saldırılar sonucu yakınlarını kaybedenlerle yapılan görüÅŸmelerin de anlatıldığı raporda, Gence'deki bir ev ziyaretine iliÅŸkin "Saldırıda anne ve babası ile büyükannesini kaybeden 2 yaşındaki Nilay'ın teyzesi ile tanışılmıştır. Teyzesi, Nilay'ın annesinin hamile olduÄŸunu, doÄŸmamış kardeÅŸini de kaybeden Nilay'ın sürekli aÄŸladığını ve annesini sorduÄŸunu belirtmiÅŸtir." bilgisi aktarılıyor.