Tercüme Haber: Mısır, ABD'nin gözüne girebilmek için Filistin'de rol çalıyor

Mısır hükümeti, HAMAS heyetinin Ekim ayının sonunda Kahire'ye yaptığı ziyaretin olumsuz sonuçlarından duyduÄŸu memnuniyetsizliÄŸin üstesinden geldi. El-Fetih ve HAMAS'ın geçtiÄŸimiz günlerde Katar ve Türkiye'ye baÅŸvurarak müzakerelerdeki arabulucu vazifesini icra etmelerini istemesi, Mısır için Filistin meselesinde etkin konumdan uzaklaÅŸmak anlamına geliyordu.

Bu geliÅŸmeye raÄŸmen Sisi yönetimi, iki Filistinli grubu Mısır’da buluÅŸturarak hem uzlaÅŸma sürecinin dizginlerini ele geçirmeye çalışıyor, hem de Filistin meselesindeki etkin konumunu Türkiye ve Katar’a kaptırmak istemiyor.

Kahire, Doha ve Ankara sahneye çıkmadan önce uzlaÅŸma dosyasında uzun yıllar boyunca ana referans merkezi oldu. Analistler Mısır’ın, yeni bir ABD yönetiminin göreve gelmesiyle birlikte, ‘’uzlaÅŸtırmacı’’ rolünü oynayarak, kendini daha görünür kılma adına Filistin meselesinde konunun kontrolünü geri almak istiyor.

Mısır yönetiminin Filistin dosyasına geri dönmesindeki maksadı, Katar-Türk eksenine büyük bir darbe indirmek ve Gazze'den kendisine yönelen potansiyel tehdidi engellemek olarak görünüyor. Ayrıca daha önce Washington üzerinde bir ÅŸekilde baskı kurabilen Filistin meselesindeki hakimiyetini korumaya da çalışıyor.

Kahire'deki Orta DoÄŸu Stratejik AraÅŸtırmalar Forumu baÅŸkanı Samir GetaÅŸ, The Arab Weekly'ye verdiÄŸi demeçte, Kahire'nin Hamas üzerindeki vidaları sıkmaya ve ABD BaÅŸkanı seçilen Joe Biden'in iki devletli çözüm ilkesine olan baÄŸlılığını istismar etmeyi amaçlayan manevralarını durdurmaya çalıştığını söyledi.

HAMAS, yeni ABD yönetiminin kendisiyle baÅŸa çıkma ÅŸansını ölçmek istediÄŸi için yemin etmesini beklemek bahanesiyle genel seçim sürecine olan baÄŸlılığından kaçmak istiyor. El-Fetih ile geçen Eylül ayında yaptığı Ä°stanbul toplantısında, hareket genel seçimleri kabul etmemiÅŸti.

GetaÅŸ, önümüzdeki dönemde, Hamas'ı 2017'de imzalanan uzlaÅŸma anlaÅŸmasına uymaya ikna etmek ve yeni müzakerelere sıfırdan baÅŸlamaktansa onun üzerine inÅŸa edilmesini HAMAS’a kabul ettirebilmek için Kahire’nin çok daha fazla istiÅŸareye ev sahipliÄŸi yapmasını bekliyor. DiÄŸer bir deyiÅŸle Mısır, Hamas'tan anlaÅŸmalarına saygı göstermesini istiyor.

Arab Weekly, bir tarafta El Fetih ve HAMAS liderleri ile diÄŸer tarafta Mısır istihbarat teÅŸkilatındaki yetkililer arasında CumhurbaÅŸkanlığı ve Meclis seçimlerini düzenlemek, onları güvence altına almak ve Kudüs'te oy kullanılmasına izin vermesi için Ä°srail'e nasıl siyasi baskı uygulanacağı konusunda gereken adımları tartışmak ve danışmak için sık sık toplantılar yapıldığı bilgisine ulaÅŸmıştı.

Filistin seçimlerinin sahada uygulanması için 2005'ten beri Mısır'ı, Filistin bölünmesine son vermesi amacıyla görevlendiren Arap BirliÄŸi'nin de desteÄŸine ihtiyaç var.

Kahire, seçimlerin düzenlenmesi için mekanizmalar konusunda bir anlaÅŸmaya varmak ve Doha ve Ä°stanbul'a gitmeden önce, Kahire tarafından desteklenen önceki toplantılarda kararlaÅŸtırılanları tamamlamak için uzlaÅŸma diyaloÄŸu oturumlarına Mısır’da devam etme konusunda Fetih ve HAMAS ile anlaÅŸtı. .

Filistinli kaynaklar The Arab Weekly'ye verdikleri demeçlerde, Mısır'ın Filistinli aktörlerle örtüÅŸen ve bilhassa HAMAS’ın Gazze Åžeridi yönetimini altüst edebilecek güçte roller oynamasına olanak tanıyan bir siyasi coÄŸrafyaya sahip olması nedeniyle, Filistin uzlaÅŸma dosyasında Mısır'ı atlamanın zorluÄŸunun fark edilmesi gerektiÄŸini söylüyorlar.

Fetih ve HAMAS’ın Ä°stanbul'da ulaÅŸtıkları genel anlayışların içeriÄŸini dikkate alması, Mısır istihbarat servislerinin tüm fraksiyonlarla iletiÅŸim kurması ÅŸartıyla muhtemeldir. Daha önce Kahire'de baÅŸarılmıştı, özellikle mevcut görüÅŸmelerde Ä°slami Cihad Hareketi'nin de müzakerelere katılımı görülebilir.

Ä°ki hareketin delegasyonlarının küçük farklılıkları görmezden gelme ve seçimlerin kabul edilen mekanizmalara göre ülke içinde yapılmasını saÄŸlayacak temel noktalara odaklanmayı kabul etmelerinin ardından, Filistin KurtuluÅŸ Örgütü (FKÖ) mütevelli heyetinin onayını takiben, tüm gruplar arasında nihai uzlaÅŸma anlaÅŸmasının Kahire'de yapılması yönünde genel bir istek var.

Yeni ABD yaklaşımı üzerine bahis

El Fetih ve HAMAS, Filistin uzlaÅŸmasını kendi iç ve dış gündemlerine baÄŸlarken ve her iki tarafın da uzun yıllar süren erteleme ve manevraları göz önüne alındığında, dosyada bir atılım gerçekleÅŸtirme olasılığı konusundaki iyimserlik azalmaya baÅŸladı.

GeçtiÄŸimiz iki ay içinde Kahire, Ä°stanbul'daki görüÅŸmelerinden sonra El Fetih'ten ve ardından HAMAS’tan bir heyet ile ayrı ayrı görüÅŸtü. Ancak görüÅŸmelerde somut bir ilerleme saÄŸlanamadı.

HAMAS heyetinin görüÅŸmeden ayrılmasının ardından Mısır medyasınını bir kesimi harekete karşı sert bir kampanya baÅŸlattı. Haberlerin kamuoyunda pekiÅŸtirdiÄŸi görüÅŸ, HAMAS’ın uzlaÅŸma dosyasını Katar'a ve Türkiye'ye gerekçelerini bahane üretmek ÅŸeklindeydi.

Mısır hükümetine yakın medya, farklı ülkelerde aşırılık ve terörizmin yayılmasındaki Ä°slamcı grupların rolüne karşı yürütülen ÅŸiddetli bir Avrupa kampanyasının ortasında, Mısır'da terörist grup olarak sınıflandırılan Müslüman KardeÅŸler ile HAMAS arasındaki iliÅŸki dosyasını yeniden açtı.

Gözlemciler, bıçak kemiÄŸe dayanırsa, Kahire'nin HAMAS liderleri ile Gazze içinde ve dışındaki militan örgütler arasındaki iliÅŸkinin kanıtlarını belgelediÄŸini, bu da harekete büyük bir itibar zedelenmesine yol açabileceÄŸini ve dünyanın geri kalanıyla baÅŸa çıkma ÅŸansını azaltabileceÄŸini söylüyor.

HAMAS da dâhil olmak üzere Ä°slamcı örgütler, Biden yönetiminin onlara hakkaniyetsiz bir anlaÅŸma yapmayacağına inanıyorlar. Bu beklenti de onları eski ABD BaÅŸkanı Barack Obama'nın yönetiminin Ä°slamcıların güç kazanma ÅŸansını artıran dönemindeki senaryoları tasavvur etmelerine yol açıyor.

HAMAS’ın bu defa Kahire'de uzlaÅŸma dosyasıyla ilgili görüÅŸmelere rıza göstermesi, Mısır'ın yeni ABD yönetimi ile baÅŸa çıkmak için bölgesel kartlarını hazırlama ve Filistin meselelerindeki geleneksel ve merkezi rolünü teyit etme arzusundan kaynaklanıyor.

Kaynak: The Arab Weekly Haber Ajansı

Mütercim: Hasan Nurhan Çelik / DüÅŸünce Mektebi