Cezayir'de anayasa deÄŸiÅŸikliÄŸi kabul edildi

Cezayir Yüksek Seçim Kurulu BaÅŸkanı Muhammed Åžurfi, bugün düzenlediÄŸi basın toplantısında, anayasa deÄŸiÅŸikliÄŸi referandumunda seçmenlerin yüzde 66,8'inin yeni Anayasayı onayladığını söyledi.

Åžurfi, açıklanan rakamların ilk sonuçları temsil ettiÄŸini, 10 gün içinde itirazların deÄŸerlendirileceÄŸini ve nihai sonuçların kabul edileceÄŸini ifade etti.

BaÅŸkan Åžurfi, "Bu sonuçların ardından Cezayir yeni bir döneme girdi." ifadelerini kullandı.

Cezayir'de dün gerçekleÅŸtirilen anayasa deÄŸiÅŸiklik referandumuna 23 milyon kayıtlı seçmenin sadece yüzde 23,7'si katılmıştı.

Yeni anayasanın öncüsü konumundaki CumhurbaÅŸkanı Abdulmecid Tebbun, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) hastalığı nedeniyle Almanya'da tedavi gördüÄŸü için oylamaya katılamamıştı.

Cezayir'de anayasa deÄŸiÅŸikliÄŸi süreci

Cezayir'de ordunun çaÄŸrılarıyla gidilen Aralık 2019'daki seçimlerle görev başına gelen CumhurbaÅŸkanı Abdulmecid Tebbun'un seçim kampanyasında öne çıkan vaatleri arasında "sistemdeki aksaklıkları giderecek" yeni bir anayasa yer almıştı.

Tebbun, halefi Abdulaziz Buteflika'yı koltuÄŸundan eden ülke içinde "Hirak" ÅŸeklinde isimlendirilen protesto hareketinin taleplerinin bu anayasa ile karşılanacağını savunmuÅŸtu.

ÇiçeÄŸi burnunda CumhurbaÅŸkanı, henüz seçildiÄŸi ayda yeni anayasa taslağını hazırlamak üzere 15 hukuk uzmanından oluÅŸan bir komiteyi görevlendirdi. Ancak dünyayı etkisi altına alan salgın Cezayir'i de vurdu. Anayasa çalışmaları tamamlansa da referandum yıl sonuna sarktı.

Taslakta dikkati çeken deÄŸiÅŸiklikler

Yeni anayasa taslağı, CumhurbaÅŸkanlığı ve milletvekilliÄŸi için art arda veya ayrı zamanlarda iki dönemden fazla aday olunmasına müsaade etmiyor. Yeni anayasaya göre Cezayir'de CumhurbaÅŸkanı'nın hükümeti kurmak için görev verdiÄŸi BaÅŸbakan'ın, Meclisin üçte ikisinin onayını alması gerekiyor.

Ancak CumhurbaÅŸkanı'nın BaÅŸbakan'ı görevden alma hakkının yanı sıra yargı konseyine baÅŸkanlık etmesi, yüksek bürokrasi, güvenlik otoriteleri ve yerel yöneticileri atamasına iliÅŸkin maddeler "kuvvetler ayrılığı ilkesine aykırı" olmakla eleÅŸtiriliyor.

Ordu ve yargıda önemli düzenlemeler

Yeni taslak Cezayir ordusuna önceki anayasanın aksine, BirleÅŸmiÅŸ Milletler, Afrika BirliÄŸi ve Arap BirliÄŸi gibi uluslararası kuruluÅŸların barış misyonlarına katılma, yani sınır dışına çıkma imkanı tanıyor.

Cezayir askerinin ülke dışına çıkabilmesi için ise Meclisin üçte ikisinin onayı gerekiyor. Uzmanlar, bu adımda Cezayir'in sınır komÅŸusu Libya'daki çatışma ortamının etkili olduÄŸunu savunuyor.

Uluslararası anlaÅŸmaların incelenmesi, seçim sonuçlarının teyidi ve çıkartılan yasaların anayasaya uygunluÄŸunun tespiti gibi görevleri üstlenecek Anayasa Mahkemesinin kurulması da yeni taslakta yer buldu.

Yönetim savunuyor, muhalefetten itirazlar var

Seçilmesinin ardından orduda ve bürokrasideki kritik görevlerde hızla deÄŸiÅŸime giden CumhurbaÅŸkanı Tebbun ve yönetim kadrosu, anayasa deÄŸiÅŸikliÄŸini "yeni dönemin anahtarı" olarak tanımladı. Referandum kampanyasının sloganı olarak, "Kasım 1954: Bağımsızlık; Kasım 2020: DeÄŸiÅŸim" ifadeleri öne çıktı.

Buna karşın, Cezayir'de 22 Åžubat 2019'da baÅŸlayan toplumsal protesto hareketi ve diÄŸer muhalefet partileri anayasa taslağına farklı argümanlarla karşı çıktı.

Protesto hareketi, salgın döneminde son verdikleri gösterilerdeki öncü isimlere yönelik tutuklama ve baskı dalgası nedeniyle Tebbun yönetimine tepkili.

Bazı muhalefet partileri anayasa taslağının "uzlaşı olmaksızın tepeden inme" biçimde hazırlandığını savunurken, toplumsal protesto dalgasını temsil eden kesimse yeni anayasanın deÄŸiÅŸim getirmeksizin rejimde bir "vitrin deÄŸiÅŸikliÄŸi" yapacağı argümanıyla referandumu boykot etti.