Rasim Özdenören: Ateşkes ve kancıklık

Kancık kelimesi diÅŸi hayvan, özellikle diÅŸi köpek için kullanılan bir sıfat. Mecaz olarak da dönek ve güvenilmez kiÅŸiler için kullanılıyor. Cadı, cadaloz, şıllık, sevimsiz ÅŸey anlamlarında kullanıldığı da oluyor.

Münafık ise inanmadığı hâlde inanmış gibi görünen kimseye deniyor.

Ä°mdi…

Nereden çıktı bunlar?

Azerbaycan’ın iÅŸgal altındaki KarabaÄŸ topraklarını kurtarmak için Ermenilerle giriÅŸtiÄŸi mücadelede onlar savaşın kurallarına uyarak mücadelelerini sürdürürken Ermeniler savaşın gerektirdiÄŸi kurallara uymamakta direniyor.

Her olayda olduÄŸu gibi savaşın da bir hukuku, bir ahlâkı ve adabı var.

Sivillere dokunmamak, cephe gerisinde duran kadınlara, çocuklara, hatta erkeklere iliÅŸmemek; ekili araziye, ormanlara, aÄŸaçlara zarar vermemek sadece savaÅŸ hukukunun deÄŸil, aynı zamanda savaÅŸ ahlâkının ve adabının da gereÄŸidir. Orman, tarla ve aÄŸaç ürünleri sadece oranın malikinin deÄŸil bütün insanlığın ortak serveti…

Bir hadisi ÅŸerif aktarılır, “savaÅŸ hiledir” mealinde…

Bu hadisi ÅŸerifin anlamını ve kapsamını idrak etmek gerekiyor. Buradaki “hile” savaÅŸ içinde gerçekleÅŸtirilmeye matuf bir anlamı içeriyor. ÖrneÄŸin Türklerin yüzyıllar boyu uyguladığı bir savaÅŸ taktiÄŸi var, hilal taktiÄŸi… Buna kurt kapanı da deniyor.

Ordu sol kanat, merkez ve saÄŸ kanat olarak üç kısma ayrılıyor. Merkez kendi içinde de ön merkez ve arka merkez olarak ikiye ayrılıyor. PadiÅŸah veya baÅŸkomutan arka merkezde yer alıyor. Ön merkez düÅŸman ordusuna doÄŸru ilerliyor. Ancak bir süre sonra düÅŸman kuvvetlerinden kaçıyormuÅŸ gibi yaparak geriye çekiliyor. DüÅŸman kuvvetleri onları yeneceÄŸi kanaatiyle kovalamaya baÅŸlıyor. Bu arada ön merkez içinde atı öne doÄŸru dörtnala koÅŸarken arkaya ok atabilen becerikli okçular da kendilerini kovalayan düÅŸman ordusuna zayiat verdiriyor. Ve neticede düÅŸman ordusu ön merkezi kovalayayım derken kurt kapanına sıkışıyor. SaÄŸ ve sol kanatlar düÅŸman ordusunu iki taraftan ve arkadan kapana sıkıştırıyor. DüÅŸmanın bu pozisyonda kurtulması ancak mucize ile izah edilebiliyor. Ya toptan imha edilecekler veya teslim olacaklar. BaÅŸka çareleri yok…

Ä°ÅŸte bu taktik bir savaÅŸ hilesidir. Ve Türk orduları bu taktiÄŸi yüzyıllar boyu uygulamışlar ve her defasında düÅŸmanı kurt kapanına düÅŸürmeyi baÅŸarmışlardır. Olay tümüyle savaÅŸ içinde gerçekleÅŸtirilmektedir. Bundan siviller asla zarar görmez.

Azerbaycan-Ermenistan arasındaki KarabaÄŸ savaşında ise Ermeni ordusu ÅŸehirleri ve sivil insanları hedef alıyor. Bu, savaÅŸ hilesi deÄŸildir. Bu savaÅŸ adabını hiçe saymaktır, ahlâksızlıktır…

Ayrıca haberlerden öÄŸreniyoruz, Ermeniler ateÅŸ kes istemesine ve talepleri kabul görmesine raÄŸmen her defasında ateÅŸ kes anlaÅŸmasını ihlal eden taraf oluyor. Bu da bir ahlâksızlıktır. Ve daha iÄŸrenci münafıklıktır. VerdiÄŸi sözü tutmayacağını bile bile salt karşı tarafı aldatmak ve gafil avlamak için böyle bir hileye baÅŸvuruyor. Ancak bu, savaÅŸ içindeki hile deÄŸildir. Kelimenin tam anlamıyla münafıklıktır… Ve kuÅŸkusuz tam anlamıyla kancıklıktır da…

Savaşın da barışın da bir adabı ve ahlâkı var bulunmaktadır.

Er meydanını erler dolduramayınca orada kancıklara yer açılıyor…

YeniÅŸafak