Seçimlere 3 hafta kala anketlerde Biden, Trump'ın 10 puan önünde

ABD'de "tarihi" olarak nitelendirilen 3 Kasım baÅŸkanlık seçimlerine üç hafta kala anketlerdeki son durum Demokrat aday Joe Biden'ın yaklaşık 10 puan önde olduÄŸunu gösterirken, gözler seçimlerin kaderini büyük oranda belirleyecek kritik eyaletlere çevrildi.

Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınının etkisiyle "sıra dışı" bir seçim süreci yaÅŸanan ABD'de, Cumhuriyetçi Donald Trump ile Demokrat Joe Biden'ın yarıştığı ve 3 Kasım Salı günü yapılacak 59. baÅŸkanlık seçimlerinin galibinin kim olacağı merakla bekleniyor.

Seçimler öncesi anketlerdeki son durum yakından takip edilirken, 2016'dan bu yana anketlerin güvenilirliÄŸi de kamuoyunda soru iÅŸareti olarak görülüyor.

ABD'nin önde gelen siyasi analiz sitelerinden Real Clear Politics'in ulusal bazdaki hemen tüm anketlerin ortalamasını derlediÄŸi anket sonuçlarına göre, Biden yarışı Trump'ın 10,6 puan önünde götürüyor.

Trump'ın Kovid-19'a yakalanması anketlere yansıdı

Biden'ın Trump'la arayı çift hanelere kadar açmasında ABD BaÅŸkanı'nın Kovid-19'a yakalanması da etkili oldu.

Trump'ın hastalandıktan ve hastaneden çıktıktan sonra yaptığı "Kovid-19'dan korkmayın" minvalindeki açıklamaları, virüsten dolayı 220 binden fazla can kaybının yaÅŸandığı ABD'de bazı seçmen grupları arasında tepkiye yol açtı.

Trump 1 Temmuz'da Joe Biden ile arasındaki fark 9,4 puan iken ivme kazanmış ve Kovid-19 testinin "pozitif" olduğunu duyurduğu 2 Ekim'e kadar farkı 7,4 puana indirmişti.

Ancak 2 Ekim'den sonra bu fark hızla açılarak, Biden'ın 10,6 puan öne geçmesiyle sonuçlandı.

En çok oyu alan deÄŸil, 270 delegeye ulaÅŸan baÅŸkan oluyor

3 Kasım Salı günü yapılacak baÅŸkanlık seçimlerinde seçmenler esas olarak destekledikleri partinin delegelerine oy veriyor.

ABD'de "Delegeler Kurulu" (Electoral College) adı verilen bu sistemde, her eyalete farklı ağırlıklarla dağıtılmış toplam 538 delege belirleniyor.

Bu sayının yarıdan 1 fazlasına, yani 270 delegeye ulaşan aday başkan olmaya hak kazanıyor.

Burada toplamda daha fazla oy alan deÄŸil, daha fazla delegeye ulaÅŸan kiÅŸinin baÅŸkan olması, eyaletler arasındaki dengenin gözetildiÄŸi Amerikan siyasal sisteminin dikkat çekici özelliklerinden biri olarak biliniyor.

2016 yılındaki son seçimleri kazanan Trump 304 delegeye ulaÅŸmış ancak rakibi Hillary Clinton, Trump'tan yaklaşık 3 milyon daha fazla oy almıştı.

Seçimin kaderini "salıncak eyaletler" belirliyor

Öte yandan her ne kadar ulusal anketlerde Biden arayı açmış görülse de ABD'de seçimin kaderini Cumhuriyetçi ve Demokratlar arasında gidip geldikleri için "swing (salıncak)" olarak adlandırılan eyaletler belirliyor.

ABD'de baÅŸkanlık için ulaşılması gereken toplam 270 delege sayısının 101'ini teÅŸkil eden 6 salıncak eyalette, 2020 seçimlerinde oyun belirleyici en önemli iki eyalet olarak Pennsylvania ve Florida öne çıkıyor.

Demokrat aday Biden, Pennsylvania'da 1 Temmuz'da 7 puan öndeyken, ÅŸu anda da Trump'a karşı aynı orandaki avantajını sürdürüyor.

Florida'da ise 1 Temmuz'da Biden 6,4 puan öndeyken, Trump son dönemde ivme kazanarak farkı 3,7 puan seviyesine indirmeyi baÅŸardı.

DiÄŸer salıncak eyaletler arasındaki Wisconsin'de 1 Temmuz'da 6,5 puan önde olan Biden ÅŸu anda 5,5 puan önde görünürken, Michigan'da 1 Temmuz'da 7,5 puan önde olan Demokrat aday ÅŸu anda 6,7 puan önde gidiyor.

Yarışın en baÅŸa baÅŸ gittiÄŸi salıncak eyaletlerin başında ise Kuzey Carolina geliyor. Trump'ın zaman zaman öne geçtiÄŸi eyalette, 1 Temmuz'da 3 puan önde olan Biden ÅŸu anda sadece 1,4 puan ile öne geçmiÅŸ durumda.

Arizona'da ise 1 Temmuz'da Biden 4,2 puan önde görünürken, ÅŸu anda aradaki fark 2,7 puan seviyesine geriledi.

Tüm bu rakamlar göz önüne alındığında seçimlerin kaderini belirleyecek 6 kritik eyaletteki anketlere göre iki rakibin birbirine yakın oranlar yakaladığı gözlemleniyor.

Anketler 2016'da salıncak eyaletlerde yanıldı

12 Ekim 2016 tarihli anketlere bakıldığında salıncak eyaletlerin hepsinde yarışı Clinton önde götürürken, 8 Kasım gecesi 6 eyaletin de kazananı Trump oldu.

Clinton 12 Ekim 2016'da Michigan'da 9 puan, Wisconsin'de 6,7 puan, Pennsylvania'da 8,7 puan, Kuzey Carolina'da 2,6 puan, Arizona'da 1 puan, Florida'da ise 2,7 puanla yarışı önde götürüyordu.

Anketler seçimlere iliÅŸkin ne kadar fikir veriyor?

ABD'de özellikle 2016 seçimlerinin ardından anketlerin güvenilirliÄŸi ve seçimler hakkında ne derece fikir verdiÄŸi de tartışmaya açıldı.

13 Ekim 2016 tarihinde ülke geneli anketlerde Hillary Clinton 7,1 puan önde gidiyordu. Hatta seçimlerin yapıldığı 8 Kasım 2016 günü bile Hillary Clinton'ın 3,2 puanla Trump'ın önde olduÄŸu gözüküyordu.

Ancak 8 Kasım gecesi açıklanan sonuçlarda sandıklardan "sürpriz" bir sonuç çıktı ve Trump kritik eyaletleri elde ederek baÅŸkanlık koltuÄŸuna oturdu.

Özellikle genel duruÅŸu Demokrat olan Michigan'da Trump'ın Clinton'ı 10 bin 704 oy ile geçmesi bu tarz eyaletlerin önemini bir kez daha gözler önüne serdi.

2016'daki tabloya atıf yapan analistler, seçim öncesindeki anketlerde Biden önde olsa da ülkedeki seçim sistemi dolayısıyla 3 Kasım'daki sonucun farklı olabileceÄŸi uyarısında bulunuyor.

Anketlerin yetersiz, taraflı ya da eksik olduÄŸunu savunan bazı uzmanlar, Trump yanlılarının genellikle "toplumsal baskı" nedeniyle anketlerde Trump'ı ya da Cumhuriyetçi Parti'yi desteklediÄŸini söyleyemediÄŸini ileri sürüyor.

Öte yandan, ABD'deki anketlerin önemli bölümü halen ev telefonları üzerinden yapılırken, bu anketlerin doÄŸru sonuçlar vermediÄŸi savunuluyor.

Ä°nternet üzerinden yapılan anketlerin de seçim sonuçlarını ne ölçüde yansıtacağına iliÅŸkin ÅŸüpheler, kamuoyundaki anket tartışmalarının bir diÄŸer boyutunu oluÅŸturuyor.

ABD'de sandığa gitme oranı düÅŸük

255 milyon civarında seçmene sahip olan ABD'de sandığa gitme oranı genellikle yüzde 55 bandında oluyor.

Dolayısıyla halkın yüzde kaçının hangi adayı desteklediÄŸinden ziyade, hangi partinin seçmeninin daha çok sandığa gittiÄŸi de seçim sonuçlarında belirleyici rol oynuyor.