Türkiye, Rusya ve İran’la aynı safta mi duruyor?

30 yıla yakın bir zamandır Ermenistan iÅŸgali altında tutulan DaÄŸlık KarabaÄŸ’ın Azerbaycan ordusu tarafından özgürleÅŸtirilmesi yolunda atılan askeri ve diplomatik adımların ne kadar baÅŸarılı olacağını hep birlikte göreceÄŸiz. Bununla birlikte iÅŸgalin bitirilmesi ve KarabaÄŸ’ın özgürleÅŸtirilmesi sürecinde kimlerin hangi cephede durduÄŸu, nasıl bir politik-diplomatik duruÅŸ sergilediÄŸi de test edilecek. Ancak gerek komÅŸu gerekse bölgesel devletlerin iÅŸgal, katliam ve tehcirle zapt edilen DaÄŸlık KarabaÄŸ meselesinde ÅŸimdiye kadar hangi cephede mevzilendiÄŸini görmeden bu dönemdeki rollerini yerli yerince tespit edemeyiz.

Ä°ÅŸi amigoluk olanları, ikbal kapısı adına propaganda ve taraftarlığı meslek edinenleri bir tarafa bırakarak geçmiÅŸten bugüne, bugünden geleceÄŸe projeksiyon tutmaktan baÅŸka makul ve faydalı bir seçeneÄŸimiz olmadığını da hemen cümlenin başına not edelim. Åžimdi adım adım ilerleyelim: Ermenistan’ın son saldırılarına Azerbaycan’ın büyük çaplı ve moral düzeyi yüksek baÅŸarılı bir misillemeyle karşılık verebileceÄŸini hemen hiçbir devlet hesaba katmamıştı. Ä°ÅŸgal ettiÄŸi topraklardaki güçlü askeri tahkimatları, hava savunma sistemleri ve zırhlı mekanize birlikleri nokta atışlarıyla birer birer imha edilen Ermenistan sadece moral açıdan deÄŸil siyasi ve ekonomik açıdan da hızlı bir çöküÅŸe girdi. Ermenistan devleti bir yandan Rusya ve Ä°ran cephesinden diÄŸer taraftan da Amerika ve Fransa cephesinden acil yardım temin etmek üzere açık-gizli temaslar baÅŸlattı.

Pasif Çünkü Risk Çok Yüksek

Rusya’nın bu süreçteki rolü epeyce tartışma meydana getirdi. Öyle ki BaÅŸbakan PaÅŸinyan’ın Rusya’nın mutemet adamı Sarkisyan’ı sokak hareketleriyle devirip iktidarı ele aldıktan sonra ordu, istihbarat, emniyet ve bürokrasinin diÄŸer kritik birimlerinde tasfiyeye giriÅŸmesinin neden olduÄŸu belirgin bir soÄŸukluk hissedilmeyecek gibi deÄŸildi. Bu soÄŸukluktan hareketle BaÅŸbakan PaÅŸinyan, Rusya’ya karşı Amerika ve Fransa’nın konuÅŸlandırdığı bir vekil olarak iÅŸaretlendi. Benzeri geliÅŸmelerden hareketle PaÅŸinyan hükümetinin Rusya’ya raÄŸmen ve doÄŸrudan Amerika-Fransa’nın kışkırtmasıyla Azerbaycan’a yönelik provokatif saldırılar baÅŸlattığı sonucuna varıldı. Peki, PaÅŸinyan veya baÅŸka bir baÅŸbakanın Ermenistan’ı Rusya’ya raÄŸmen bir savaÅŸa veya barışa taraf yapabilmesi mümkün mü? ÇökmüÅŸ ekonomisi, hiçbir altyapısı olmayan ÅŸehirleri, bağımlı ordusu ve istihbarat teÅŸkilatı, yolsuzluÄŸa gömülmüÅŸ bürokrasisi, deÄŸil sanayi ve teknoloji tarım ve hayvancılık faaliyetlerini bile geliÅŸtiremeyecek kadar verimsiz gelenekleriyle Ermenistan nasıl olur da Rusya’yı devre dışı bırakacak bir yol haritası çizebilir? Ä°ÅŸsizlik ve hayat pahalılığıyla yarışan umutsuzluk neticesinde sürekli olarak genç nüfus göçüyle eriyen Ermenistan portresinde aşırı milliyetçi siyasal çizgi kadar Sovyet dönemi baÅŸta olmak üzere Rusya’nın payı çok belirleyicidir.

Peki, Putin neden PaÅŸinyan’ın telefonlarına çıkmıyor ve ekranlar önünde Ermenistan baÅŸbakanını aÅŸağılıyor? Birkaç beyanat dışında Amerika ve Fransa’dan ses çıkmıyor, AB ve NATO pratikte hiçbir getirisi olmayan beyanlar veriyorken Rusya’nın daha çok ve daha hızlı bir rol üstlenmesi bekleniyor. Ama Rusya iÅŸi ağırdan alıyor, Azerbaycan ve Ermenistan’a karşı ortak sorumluluklar taşındığına dair açıklamalardan ileriye geçilmiyor. Neden böyle, Rusya hukukun tecellisi için mi yoksa Türkiye’ye karşı beslediÄŸi dostane duygular için mi ezici-yıkıcı gücünü sahaya sürmüyor? Bir kısım yeni yetme Avrasyacılara, sonradan görme anti-emperyalistlere, Maocu-Kemalist ÅŸebekenin propagandalarını muhafazakâr-dindar camiaya pazarlayan kifayetsiz muhterislere bakacak olursak, “Rusya-Ä°ran ve Türkiye Cephesi birer ikiÅŸer en zor sınavları aÅŸarak bölgesel barışı kuruyor”du. Güya Amerika ve Ä°srail’in tuzakları Putin-Ruhani ve ErdoÄŸan dostluÄŸu sayesinde adım adım bozguna uÄŸratılıyormuÅŸ!

Öncelikli Tehdit Hesabı Yanlış Olmasın

Oysa hakikatte olup bitenlerle bize anlatılan bu masalların hiç ama hiç alakası yok. Öncelikle Rusya sadece Suriye ve Libya’da deÄŸil Ukrayna ve Belarus’ta, Gürcistan ve Kırgızistan’da da ciddi sıkıntılar yaşıyor. Hemen bütün bu bölgelerde Türkiye ile karşıt kamplarda bulunuyor. Böylesi bir dönemde Rusya, Türkiye ile stratejik düzeyde iÅŸbirliÄŸi yaparak askeri ve iktisadi kapasitesini hızla yükselten Azerbaycan’ı tümden dışlayacak bir rolü oynayacak güçte deÄŸil. 10 gün içerisinde Ermenistan’ın askeri ve ekonomik kaybı 2 milyar dolara yaklaÅŸmışken Rusya’nın destek vermek bir tarafa askeri darbe yoluyla veya sokak hareketleriyle PaÅŸinyan’ı devirmek üzere hesaplar yapmaktan baÅŸka planları bulunmuyor.

Ä°ran meselesine gelince bu cepheden riyakarlık ve Ä°slam dünyasına ihanet dışında bir tavır tecelli etmiyor ne yazık ki. Bakın Devrim’den bu yana dış politikanın koordinatlarını belirleyen, Rehber Hamaney adına konuÅŸan Ali Ekber Velayeti Türkiye’yi savaÅŸ konusunda inat etmekle suçluyor mesela. Aynı vakitte CumhurbaÅŸkanı Ruhani ise Türkiye’yi Suriye’den toplayıp silahlandırdığı cihatçıları Azerbaycan-Ermenistan ve Ä°ran sınırlarına yığmakla itham ediyor. Rusya’nın Hazar Denizi üzerinden yüklediÄŸi askeri teçhizatlarla dolu gemiler önce Ä°ran limanlarına yanaşıyor ve oradan da Ermenistan sınırına sevk ediliyor. Bu sevkıyatlar ancak halkın yoÄŸun protestoları sonucu durdurulabiliyor. Ä°ran’ın Afganistan ve Irak iÅŸgalleri sırasında Amerika ile Çeçenistan ve Azerbaycan’dan sonra Suriye’de de Rusya ile iÅŸ tuttuÄŸu bu denli aÅŸikarken birkaç beyanata ve tebessüme tav olmamızı bekleyen kimi eblehleri ve müsamerecileri tabii ki tereddütsüzce çiÄŸneyip geçeceÄŸiz.

Evet, Amerika-Ä°srail çizgisi önemli bir tehdittir Ä°slam dünyası için. Ancak bu tehdidin bir benzeri Rusya-Çin ve Ä°ran cephesinden neÅŸet etmektedir. DoÄŸu Türkistan’da Amerika düÅŸmanlığı saçmadır çünkü iÅŸgal ve iÅŸkencelerin müsebbibi birinci dereceden Çin’dir. Çeçenistan’da Amerika düÅŸmanlığı üretmeye yeltenmek ahmakçadır çünkü yıkım ve katliamların birinci dereceden sorumlusu Rusya’dır. Afganistan ve Irak’ta Çin ve Rusya karşıtı söylemler dillendirmek tümden zarardır çünkü iÅŸgal ve yıkımın sahibi Amerika’dır. Türkiye ve Ä°slam dünyası çok cephesi ve düÅŸmanı olan ÅŸerefli bir direniÅŸi yükseltmek mecburiyetindedir.

Sahte bir Amerika-Ä°srail düÅŸmanlığı ile maskelenmiÅŸ ve paçalarından riyakarlık akan Rusya-Çin ve Ä°ran Muhipleri Cemiyetini rezil rüsva edip tarihe gömmemiz elzemdir. Rusya-Çin-Ä°ran cephesinin despotik karakterlerini nazara verip, Amerika ve Ä°srail’le normalleÅŸmeyi salık veren pragmatizmi de semtimize uÄŸradığına uÄŸrayacağına piÅŸman etmek üzerimize vaciptir. Biri diÄŸerinden asla daha evla deÄŸil ancak birini dengelemek maksadıyla geçici ve kontrollü olmak kaydıyla diÄŸerini devreye sokmak tercih edilebilir.

Kenan Alpay / Yeniakit Gazetesi