D. Mehmet Doğan: Aşıya ümit bağlamalı mıyız?

Dünyanın birçok ülkesinde, bu arada Türkiye’de de bu menhus salgınla ilgili aşı araÅŸtırmaları, çalışmaları yapılıyor. Son olarak saÄŸlık bakanı, ülkemizdeki bir terkibin hayvanlar üzerinde denemelerin tamamlandığını, insanlar üzerinde denenme safhasına geçileceÄŸini açıkladı. Bunun birkaç aylık bir zaman alacağı tahmin edilebilir. Yani önümüzdeki sene başında aşı uygulanmaya baÅŸlanabilir…

Bunu doktorlar söylüyor, onların iÅŸi; elbette doÄŸru söylüyorlardır!

Bir de bizim hemÅŸehrimiz (bilmeyenler için açıklayalım, doÄŸduÄŸu köy, eski Ankara vilayeti sınırları içindedir) Nasreddin Hoca’nın bir lâtifesine bakalım. Özü: Hekim kim, başından geçen!

MeÄŸer kim Hoca Nasreddin bir gün

Evinin damına çıkmış bir iÅŸ için

Ayağı sürçüp anın yere düÅŸmüÅŸ

Ahibbası gelip başına üÅŸmüÅŸ

Demişler kim ne yatarsın nedir hal

Cevabında demiş o dahi filhal (şimdi)

Ne sorarsın benim halimi görürsün

EÄŸer sen dahi düÅŸtünse bilirsin!

Ne demiÅŸ hazret: Sen de düÅŸmüÅŸsen, bilirsin. Bana damdan düÅŸmüÅŸ birini bulun!

Åžu sıralar Türkiye’de bu konu ile ilgili çok sayıda damdan düÅŸen olduÄŸunu tahmin etmekte güçlük çekmiyorum. Çünkü bunu bizzat damdan düÅŸen biri olarak biliyorum!

SaÄŸlık bakanı bir taraftan, televizyonlarda sık görülen tabipler diÄŸer taraftan, aÄŸustos ayından itibaren uyarmaya baÅŸladı: “Ä°leri yaÅŸtakiler, müzmin hastalıkları olanlar, zatürre aşısı olsunlar. EÄŸer bir de taçkıran illetine maruz kalırlarsa iÅŸleri daha fazla güçleÅŸmesin.”

Tabiî bu uyarının boÅŸuna yapılmamış olması lâzım. Yani, elde yeterli miktarda zatürree aşısı var, bakanlık halk hekimlikleri vasıtasıyla ihtiyacı olanlara aşıyı uygulayacak. EÄŸer böyle bir ÅŸey sözkonusu deÄŸilse, böyle çaÄŸrıların yapılması da abes.

Kendimizden örnekliyoruz, dedik ya, bu konuda doktor biziz!

Bu uyarıları, çaÄŸrıları duyduktan sonra, aile hekimliÄŸine defalarca müracaat ettik, gittik geldik; bazı günler hekimliÄŸin kalabalık olduÄŸunu gördük, geri döndük. Ekseriya da bomboÅŸ olduÄŸunu müÅŸahede ettik ve araÅŸtırdık, soruÅŸturduk. “Aşı iÅŸinde bir düzen yok mu? Sıra usül, takip edilmiyor mu?” “Hayır, aşının geldiÄŸi zaman burada olursanız, olursunuz” cevabını aldık. “Hangi günler geliyor”, sorusunun cevabı da net: Belli deÄŸil!

Ä°ÅŸte Hoca Nasreddin’in dediÄŸi bu: Teori baÅŸka, uygulama baÅŸka! Teorik olarak Türkiye’de zatürre aşısı var ve bu ihtiyaç sahiplerine halk hekimlikleri eliyle yapılıyor. Peki uygulama?

Uygulama bize bunun doÄŸru olmadığını gösteriyor. Ya devletin elinde yeterli aşı yok, ya da dağıtımda ve tatbikinde sıkıntı var. Ä°yi kötü yol yordam bilen bir vatandaÅŸ olarak zatürre aşısı yaptırmaya çalıştık, hatta tanıdık eczanelere haber verdik, geldik ekim ortalarına, iki aylık çaba sonuç vermedi.

Bunu neden yazıyoruz? Bu sütunların ÅŸahsî meselelerimiz için kullanılmayacak kadar önemli olduÄŸunu biliyoruz. Hepimizi ilgilendiren konular, meseleler üzerinde durmayı esas alıyoruz. Fakat ÅŸimdi âfakî olarak “zatürree aşısı gerçekte yapılmıyor, yok böyle bir ÅŸey” dese idik, tepkisi belli idi: Bunu nereden biliyorsun?

Nasreddin Hoca gibi damdan düÅŸtüm ki biliyorum!

Elbette aşı konusu zatürree ile sınırlı deÄŸil. EÄŸer taçkıran aşısı uygulamaya geçilirse, karşılaşılacak problemler, zatürre aşısının kimbilir kaç katı olacak.

Zatürree aşısındaki çözümsüzlüÄŸün sebeplerini ne olabilir?

Birincisi: Elde aşı yok! O zaman o halk tarafından da bilinmeli. Millet boÅŸ yere ümitlendirilmemeli.

İkincisi: Elde aşı var, uygulamada sıkıntılar yaşanıyor.

Bu tür sıkıntılar bütün bürokratik yapılarda görülebilir. Ä°yi yönetilemeyen bürokrasi her zaman ayak sürçer ve yöneticilerini yalancı çıkarır.

Burada Türk Tabipler BirliÄŸi’nin, daha doÄŸrusu o birliÄŸe yuvalanmış zihniyetin tesirini de hesaba katmak lâzım. Türkiye’nin tek parti döneminden devralınmış sivil görünümlü bürokratik kurumlarından biri de TTB’dir. Onların saÄŸlık konusunda krizi fırsata çevirmek temayülünde olduÄŸundan ÅŸüphe yok.

Bu ahvalde dahi, sorumluluÄŸun siyasî iradede, SaÄŸlık Bakanlığı’nda olduÄŸunu akıldan çıkarmamak gerekiyor.

Karar