Doğu ve Batı Almanya, 30 yıldır tam olaarak bütünleşemedi

Ä°kinci Dünya Savaşı’nı kaybeden Almanya, iÅŸgal kuvvetleri ABD, Fransa, Ä°ngiltere ve Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler BirliÄŸi (SSCB) tarafından 4'e bölündü.

Daha sonra ABD, Fransa ve Ä°ngiltere'nin kendi yönetim birimlerini birleÅŸtirmesi sonucu 1949'da Federal Almanya Cumhuriyeti (Batı Almanya), doÄŸuda da SSCB’nin etkisi altında bulunan ve sosyalist sisteme sahip Alman Demokratik Cumhuriyeti (DoÄŸu Almanya) kuruldu.

BirleÅŸme döneminde Berlin'de yaÅŸayan Türkler, o dönem de yaÅŸadıklarını AA muhabirine anlattı.

"Ä°ki halk tam anlamıyla hala bütünleÅŸemedi"

47 yıldır Almanya'da yaÅŸayan Resul Bayram, "O yıllarda Ä°slam Toplumu Milli GörüÅŸ'ün gençlik kolları baÅŸkanıydım. Ä°ki Almanya'nın birleÅŸmesi konusu, birleÅŸmeden 6 ay önce baÅŸlamıştı ama ben beklemiyordum. 'DoÄŸu bloku yıkılacak, iki Almanya birleÅŸecek' deselerdi inanmazdık." ifadesini kullandı.

1987'de o dönem Refah Partisi Ä°stanbul Ä°l BaÅŸkanı olan CumhurbaÅŸkanı Recep Tayyip ErdoÄŸan'ı DoÄŸu Berlin'e götürüp gezdirdiklerini anlatan Bayram, "CumhurbaÅŸkanımız ErdoÄŸan da o dönemde DoÄŸu ve Batı Berlin'in durumunu bizzat müÅŸahede edip görenlerden birisidir." dedi.

Bayram, iki Almanya'nın birleÅŸmesinden 30 yıl geçmesine raÄŸmen iki halkın tam anlamıyla hala bütünleÅŸemediÄŸini savunarak, iki toplum arasındaki psikolojik sınırların kalkmasının biraz daha zaman alacağını kaydetti.

"Geldiler bizim düzenimizi bozdular' diye düÅŸünüyorlar"

1982'den bu yana Berlin'de yaÅŸayan ve beyaz eÅŸya ticaretiyle uÄŸraÅŸan Hikmet Uzun, dünya siyasetinde henüz birleÅŸme yaÅŸayamamış ülkeler olduÄŸu görüldüÄŸünde birleÅŸmenin 30.yılını kutlayan Almanya'nın büyük bir baÅŸarı elde ettiÄŸini söyledi.

BirleÅŸmenin üzerinden 30 yıl geçtiÄŸini ancak hala zihinsel birleÅŸmenin tamamlanmadığını dile getiren Uzun, ÅŸöyle devam etti:

"Benim çok fazla DoÄŸulu ve Batılı arkadaÅŸlarım var. Batılı arkadaÅŸlar, DoÄŸulu arkadaÅŸları fazla sevmiyor. Hala zihinsel birleÅŸme tamamlanmadı. 'Geldiler bizim düzenimizi bozdular' diye düÅŸünüyorlar. DoÄŸulu arkadaÅŸlar da Batılı arkadaÅŸlardan ÅŸikayetçi oluyor. Ama biz ÅŸirkette, DoÄŸu ve Batılı arkadaÅŸlar hep beraber çalıştık. DoÄŸuluları anlamaya çalıştık. Onların azından var etmelerini biz de Batılılar olarak onlara destek olmaya çalıştık. Halen bazı sorunlar var; eÅŸitsizlik, para konusu...Emeklilik konusunda eÅŸitsizlik var ama onun haricinde doÄŸuya gittiÄŸim zaman artık bir fark göremiyorum."

30 senenin ardından DoÄŸu Almanya'nın ciddi ÅŸekilde modernleÅŸtiÄŸini ve Batı Almanya seviyesine geldiÄŸini vurgulayan Uzun, DoÄŸu Almanya'da bazı batı ÅŸehirlerine göre daha modern ÅŸehirler bulunduÄŸunu belirtti.

Uzun, birleÅŸmenin ardından ekonomik bakımdan çok büyük bir ilerleme olduÄŸuna iÅŸaret ederek, "Ä°ki halk senelerce ayrı kalmışlardı. Almanya birdenbire doÄŸu tarafına doÄŸru açıldı. Büyük ÅŸirketler açıldı, yatırım yapıldı. O bakımdan bence çok iyi zaman geçirdik ve bizim için de ticari bakımdan çok pozitif oldu. SavaÅŸtan sonra ayrılmışlar, ayrı kalanlar vardı. BirleÅŸtiler, aÄŸlayanlar, hasret giderenler... Bazıları gitti öbür tarafa kendi dedelerini, nenelerine gördü, onların yerlerine sahip çıktı." diye konuÅŸtu.

Türkler olarak zorluk çektiklerini de hatırlatan Uzun, iki ülke birleÅŸtiÄŸi zaman ekonominin tam tamına deÄŸiÅŸtiÄŸini ifade etti.

Uzun, "Fabrikalar kapandı, fabrikalar açıldı. Servis sektörü çok arttı. Bir de Almanların dediÄŸi gibi yeni bir ÅŸeyler ortaya çıktı. Yeni düzenlemeler, sektörler oldu. Bu bakımdan bazı Türk arkadaÅŸlar bazı Türk iÅŸçiler zorluk çekti. Çünkü Berlin kapalı. Bir duvarda rahat bir ÅŸekilde yaşıyorduk. Duvar açıldı. Ondan sonra dünya deÄŸiÅŸti. Buna ayak uydurmaları biraz zor oldu." deÄŸerlendirmesinde bulundu.

Batı'yı hazmedemeyenler hala var

1981'den bu yana Berlin'de yaÅŸayan Atilla Aydın ise iki Almanya'nın birleÅŸmesini, "farklı bir dünyadan baÅŸka bir dünyaya geçmek" olarak niteledi.

DoÄŸu Almanya'dan gelenlerin refah seviyelerinin düÅŸük olması nedeniyle Batı Almanya'nın refahından hemen faydalanmak istediklerini belirten Aydın, gelenlerin adeta "alışveriÅŸ için saldırdıklarını" ifade etti.

Aydın, DoÄŸu Almanya'da yaÅŸayanların sistem olarak Batı sistemine o zamanlar hiç uyum saÄŸlayamadığına deÄŸinerek, ÅŸunları kaydetti:

"Ben o zaman inÅŸaatçılık yapıyordum. Ä°nÅŸaatçılıktaki sistemi bir kere bilmiyorlardı. Ä°ÅŸ sahasına alışamıyorlardı. Buraya geldiler. Sabah 07.00'da hemen iÅŸbaşı yapmaları gerekiyor. Alışamadılar uzun zaman. Ondan sonra teknoloji sistemine uzun zaman ayak uyduramadılar ama zamanla tabii ki uydurmak zorunda kaldılar. Biz nasıl uyduysak onlar da uymak zorunda kaldılar."

Aradan geçen 30 yılda çok ÅŸeyin deÄŸiÅŸtiÄŸini vurgulayan Aydın, "Artık DoÄŸu-Batı Alman konusunun konuÅŸulması azaldı. Yani içerisinde böyle hala daha Batı'yı hazmedemeyenler var." dedi.

İki Almanya'nın birleşmesi sanki mucize

Berlin'de 40 yıldır seyahat acentesi iÅŸleten Abdullah Keskin de iki Almanya'nın birleÅŸmesini hiç beklemediklerini, bunun sanki bir mucize olduÄŸunu belirtti.

O dönemin yolcular için sınırlardan giriÅŸ çıkışların ayrı bir zorluk olduÄŸunu ifade eden Keskin, "Havalimanı DoÄŸu tarafındaydı. Türkiye'ye gidecekler önce Batı Almanya polisinden çıkış yapar, DoÄŸu Almanya'ya girerdi. Oradan havalimanında tekrar pasaport kontrolü yapıp, Türkiye'ye giderlerdi." ifadesini kullandı.

İki Almanya'nın birleşmesi

SSCB Devlet BaÅŸkanı Mihail Gorbaçov’un 1980'lı yıllarda açıklık ve yeniden yapılanma politikasıyla DoÄŸu Almanya, Macaristan ve Polonya gibi ülkelerin yer aldığı DoÄŸu Bloku ülkelerinde reform süreci baÅŸladı.

DoÄŸu Almanya'da halkın rejime karşı sokaÄŸa çıkması sonucunda 1989'da "Utanç Duvarı" yıkıldı ve iki Almanya 3 Ekim 1990'da resmen birleÅŸti.