Tercüme Haber: Kafkasya'da gerilim tırmanırken Erdoğan'la ters düşmek Putin'i zorluyor

Rusya lideri Vladimir Putin'in sözcüsü, Pazartesi günü her iki tarafı da ÅŸiddeti "derhal durdurmaya" ve tartışmalı DaÄŸlık KarabaÄŸ topraklarında görüÅŸmeleri sürdürmeye çağırırken, Türkiye CumhurbaÅŸkanı Recep Tayyip ErdoÄŸan müttefiki Azerbaycan'ın askeri operasyonunu ‘’kayıtsız ÅŸartsız’’ desteklediklerini bildirdi.

CumhurbaÅŸkanı ErdoÄŸan Ä°stanbul'da yaptığı konuÅŸmada, "DaÄŸlık KarabaÄŸ'ın iÅŸgaliyle baÅŸlayan krizin sona ermesinin zamanı geldi" dedi. ErdoÄŸan, "Uluslararası müzakereler 30 yıldır bu sorunu çözemedi" ifadelerini kullandı.

Türkiye sınırındaki Kafkasya bölgesindeki çatışmaların yanı sıra Suriye ve Libya'daki vekâlet çatışmaları, Rusya ile Türkiye arasındaki gerilimi artırıyor. Çatışmayı çözmek için on yıllardır ABD, Rusya ve Fransa'nın arabuluculuÄŸuna raÄŸmen, Ermenilerin 1991'de Sovyetler BirliÄŸi'nin dağılmasının ardından Azerbaycan'dan DaÄŸlık KarabaÄŸ ve çevre yedi ilçenin kontrolünü 'iÅŸgal etmesi'nden bu yana zaman zaman çatışmalar cereyan etti.

Rusya, Ermenistan ile karşılıklı savunma anlaÅŸması ve Ermeni topraklarında bir ordu üssüne sahipken, Azerbaycan geçtiÄŸimiz ay Türk kuvvetleriyle büyük ölçekli ortak askeri tatbikatlara ev sahipliÄŸi yapmıştı. Türkiye, DaÄŸlık KarabaÄŸ konusunda Azerbaycan'ı desteklemek için 1993 yılından beri Ermenistan ile sınırını kapalı tutuyor.

1994 yılındaki Ermenistan iÅŸgali sonucu yaÅŸanan 30 bin insanın ölümü ve bir milyondan fazla insanın yerinden ve yurdundan edilmesi ile baÅŸlayan bu sorun neticesinde iki ülke arasında zaman zaman meydana gelen çatışmalar, birkaç günle sınırlı kalıyordu. Fakat bu defaki durum, tanklar, uçaklar ve top gibi ağır mühimmatları içeren mevcut çatışmanın ölçeÄŸi, ÅŸimdiye dek yaÅŸanan en büyük ölçekli çatışma olduÄŸu görünüyor. 1994’teki Ermeni iÅŸgali sonrası yaÅŸanan çatışmayı, Rusya araya girerek yaptığı ateÅŸkes anlaÅŸmasıyla durdurmuÅŸtu.

Mevcut çatışma ayrıca iki büyük devleti de ekonomik yönden etkileme potansiyeline sahip. Ä°ki gücün çatışmaya çekilebileceÄŸi endiÅŸelerinin tırmandırdığı ekonomik kaygılar Türk Lirası ve Rus rublesi üzerinde yeni bir baskı oluÅŸturdu. Lira rekor seviyeye düÅŸtü ve ruble, altı ay önce koronavirüs pandemisinden bu yana en zayıf noktasına yakın iÅŸlem görüyordu.

Kafkasya Bölgesi, jeo-stratejik olarak Rusya'yı ve Orta Asya'yı Avrupa'ya baÄŸlayan önemli enerji ve ulaşım projeleri içermekte. Bunlar arasında ABD destekli Güney Gaz Koridoru baÄŸlantısı ve BP’nin iÅŸletmesinde olan, çatışma bölgesine 50 kilometre yakınlığından geçen Bakü-Ceyhan Boru Hattı’ndan günde 1,2 milyon varil petrol taşınıyor

Daha önceki çatışmalarda hedef alınmasa da, boru hattı Ermeni ve Azerbaycan güçleri arasındaki çatışmada herhangi potansiyel saldırıya açık durumda.

Ankara Ekonomi Politikaları AraÅŸtırma Vakfı'nda stratejist olan Nihat Ali Özcan, Pazartesi yaptığı açıklamada, "Türkiye'nin Azerbaycan ile dayanışmasının gayet doÄŸal. Fakat, gerilimin tırmanmasının Türkiye’nin de ekonomik menfaatlerine zarar verebileceÄŸi tehlikesini de unutmamak gerekir’’ dedi.

Moskova merkezli Rus-Türk iliÅŸkileri uzmanı Elena Suponina, Türkiye ve Rusya'nın askeri müdahalede bulunmayacağını, ancak savaşı dizginlenmede önemli bir rol oynayacağını düÅŸünüyorum. Ayrıca "ErdoÄŸan ve Putin mevcut krizi tüm yönleriyle ele alıp tartışacak ve nihayetinde bir anlaÅŸmaya varacaklardır" diye sözlerini sürdürdü.

Kaynak: Bloomberg Haber Ajansı

Mütercim: Hasan Nurhan Çelik / DüÅŸünce Mektebi