Japonya'da başbakanlık için 3 isim öne çıkıyor

Japonya’da BaÅŸbakan Abe Åžinzo’nun istifa etmesi sonrası iktidardaki Liberal Demokrasi Partisi (LDP) içinden seçilecek yeni baÅŸbakan için yarışta 3 isim öne çıkarken, ipi kimin göÄŸüsleyeceÄŸi merak ediliyor.

Abe'nin görevden çekilirken "halef sinyali" vermeyerek tercihi partisi LDP'ye bırakması, gözleri mevcut ve eski kabine üyelerini karşı karşıya getiren yarışa çevirdi.

Yarışta LDP içi fraksiyonların kararı, adayın bürokrasi tecrübesi, halk nezdinde tanınırlığı, popülerliÄŸi ve uluslararası konulara hakimiyeti etkisini gösterebilir.

Japonya'nın yeni baÅŸbakanının eylülün 3. haftasında belirlenmesi bekleniyor.

Adaylar arasında BaÅŸbakanlık Ofisini Aralık 2012'den beri yöneten ve "Abe'nin saÄŸ kolu" olarak bilinen Kabine BaÅŸ Sekreteri Suga YoÅŸihide, LDP Siyasi Ä°ÅŸleri BaÅŸkanı ve önceki Abe kabinelerinin DışiÅŸleri Bakanı KiÅŸida Fumio ile eski Savunma Bakanı Ä°ÅŸiba Åžigeru öne çıkıyor.

Kuvvetli ihtimal ¨Reiwa Amca¨

En güçlü adaylardan Suga, 2007’de saÄŸlığını gerekçe göstererek aniden koltuÄŸundan ayrılan Abe’yi, ikinci dönemine teÅŸvik ederek 2012’de geri dönmesini saÄŸlayan ekip arasında yer almıştı.

"Liderlik konusunu daha önce düÅŸünmediÄŸi" kaydedilen 71 yaşındaki Suga, temmuz başından beri çeÅŸitli medya kuruluÅŸlarında birçok defa boy gösterdi.

Babası Akihito'nun yerine Mayıs 2019’da tahta oturan Ä°mparator Naruhito’ya ait ¨Reiwa¨ (Düzenin Uyumu) döneminin baÅŸlangıcında Suga halk nezdinde tanınırlığını artırmıştı.

O süreçte yeni dönem ¨Reiwa¨yı düzenlediÄŸi basın toplantısıyla tüm ülkeye duyuran Suga, o günden beri Japon toplumunda ¨Reiwa Amca¨ olarak hatırlanıyor.

Parti içi herhangi bir fraksiyona yakın olmamasına raÄŸmen, her grubun destekleyebileceÄŸi bir siyasi geçmiÅŸe sahip olan Suga'nın yarışın ¨en güçlü adayı¨ olacağı belirtiliyor.

LDP’de 98 milletvekilinden oluÅŸan eski Genel Sekreter Hosoda Hiroyuki grubu ile 54 milletvekilinden oluÅŸan Maliye Bakanı Aso grubu, yarışta Suga’yı desteklemeye karar verdi.

Kyodo ajansına göre, LDP Genel Sekreteri Nikai ToÅŸihiro'nun liderliÄŸini yürüttüÄŸü 47 milletvekilinin yer aldığı fraksiyon da Suga’yı destekleyecek.

Abe'nin tercihi

Hafta sonu LDP'nin ağır toplarından Seko Hiroshige, katıldığı bir programda yeni baÅŸbakanda parti içi tecrübenin yanı sıra ve diplomasi yetkinliÄŸi de aranacağına dikkati çekti.

Ulusal basına göre, Seko'nun iÅŸaret ettiÄŸi isim, 2017'de LDP Siyasi Ä°ÅŸleri BaÅŸkanlığına ¨potansiyel baÅŸbakan¨ vizyonuyla getirilen eski DışiÅŸleri Bakanı KiÅŸida Fumio.

Yabancı dile ve uluslararası konulara hakimiyetiyle tanınan KiÅŸida, Abe kabinelerindeki görev süreleriyle ülkenin en uzun süre görev yapan dışiÅŸleri bakanlarından biri oldu.

Bunlara raÄŸmen LDP'de ¨zor süreçlerin deÄŸil, barış zamanının lideri¨ olarak bilinen KiÅŸida'nın Kovid-19 salgınının ekonomik etkisini sürdürdüÄŸü dönemde seçilebilmesinin zor olduÄŸu kaydediliyor.

Siyasi çevrelerde ¨Abe'nin tercihi¨ ÅŸeklinde algılanan ve adaylığını en erken açıklamasına raÄŸmen KiÅŸida'nın parti içi desteÄŸinin 50 milletvekiline eriÅŸemeyeceÄŸi tahmin ediliyor.

Anket popülerliÄŸi

Kyodo ajansının anketinde, diÄŸer muhtemel adaylara fark atan eski Savunma Bakanı Ä°ÅŸiba Åžigeru, yüzde 34 oy alarak baÅŸbakanlığa ¨en popüler aday¨ olarak öne çıkıyor.

Parti içinde ¨Abe muhalifi¨ olarak bilinen Ä°ÅŸiba, ABD BaÅŸkanı Donald Trump ile Abe arasındaki yakın dostluÄŸu ve golf diplomasisini eleÅŸtirmesiyle gündeme gelmiÅŸti.

Ä°ÅŸiba, Japonya'nın menfaatlerine denk düÅŸmediÄŸinde, ABD ile karşı karşıya gelinmesi gerektiÄŸini savunuyor.

LDP'nin 2018’deki liderlik kongresinde, parti alt delegelerinin oyunun yüzde 44’ünü alan Ä°ÅŸiba, LDP milletvekillerinin oyunun ise yüzde 18’ini alabilmiÅŸti.

Kongredeki tek rakibi Abe, milletvekili oylarının yüzde 82’sini, alt delege oylarının yüzde 55’ini alarak LDP liderliÄŸine üçüncü dönem seçilmiÅŸti.

Seçmen tabanında kabul gören ve anketlerde önde yer alan Ä°ÅŸiba'nın çoÄŸunlukla LDP milletvekillerinin gireceÄŸi seçim sürecinde kazanması zor görünüyor.

DiÄŸer adaylar

Salgın sürecinde sık sık düzenlediÄŸi basın toplantılarıyla halkın önünde ¨simasını tazeleyen¨ Kovid-19 tedbirlerinden sorumlu kabine üyesi NiÅŸimura YasutoÅŸi yarışta yer almayacağını açıkladı.

Mevcut kabinede görev alan Savunma Bakanı Kono Taro ile DışiÅŸleri Bakanı Motegi ToÅŸimitsu ise adaylığını açıklaması beklenen isimler arasında yer alıyor.

Ä°ÅŸiba'nın lider çıktığı Kyodo anketinde, sırayla Suga yüzde 14, Kono yüzde 13, SaÄŸlık Bakanı Koizumi Åžinciro yüzde 10 ve KiÅŸida yüzde 7 ile sıralanıyor.

Adaylık ve seçim

Yarışta adaylık için LDP içinden en az 20 milletvekilinin desteÄŸi aranıyor. Aday olanlar yaklaşık 2 hafta boyunca seçim kampanyalarını yürütüyor.

Mevcut seçim ÅŸeklinde, milletvekilleri ve delegelerin 384’er oyunun dahil edildiÄŸi seçimde toplam 788 oyun çoÄŸunluÄŸunu alan yarışı kazanıyor.

Dönem ortası partinin lider deÄŸiÅŸiminde ise 394’ü milletvekili ve ülke geneli 47 eyaletin her birinden 3’er temsilcinin yer aldığı ve toplam 535 oyun kullanıldığı düÅŸük ölçekli bir seçim yapılıyor.

8 Eylül’de resmen duyurulması beklenen aday yarışı sonrası, LDP milletvekillerinin 14 Eylül’de olaÄŸanüstü oturumda toplanması, yeni lideri ve baÅŸbakanı seçmeleri bekleniyor.