Dünya Rohingya Halkını Unutamaz

Bu hafta, Myanmar ordusunun Arakan'a akın edip Rohingya halkına karşı korkunç bir operasyon baÅŸlatmasının üzerinden tam üç yıl geçti. Bu birkaç hafta boyunca, binlerce kadın, erkek ve çocuk öldürüldü, sakat bırakıldı ve tecavüze uÄŸradı. Köylerin tamamı yakılıp kül edildi ve yüz binlerce insan komÅŸu BangladeÅŸ'e kaçtı.

Onlarca yıldır zulüm gören ve kendi vatanımızda yurtsuz kalan biz Rohingyalar için bile 2017'de yaÅŸanan ÅŸiddetin vahÅŸeti daha önce görülmemiÅŸti. Bugün, bizim bu kötü halimiz büyük çoÄŸunlukla uluslararası medyada manÅŸetlerden düÅŸtü fakat halkımız hala acı çekiyor. Myanmar'da bize karşı sürdürülen soykırımın bir son bulması için dünyanın yardımına her zamankinden daha fazla ihtiyacımız var.

Bir milyona yakın Arakanlı, BangladeÅŸ'te, çoÄŸunlukla Cox's Bazarın'ın güneydoÄŸu bölgesinde mülteci olarak yaÅŸamını sürdürüyor. BangladeÅŸ, yaÅŸamak için kaçan bu insanları cömertçe karşıladı ve ağırladı. Fakat aşırı kalabalık olan bir mülteci kampı, onurlu bir yaÅŸam sürdürmek için uygun bir yer deÄŸil. Rohingya çocuklarının bütün jenerasyonu, acınacak koÅŸullar içinde, eÄŸitim almak için çok az bir imkanla ve gelecek için umutla büyüyor.

Mültecilerin en çok istediÄŸi ÅŸeye evlerine, Myanmar'a geri dönmek fakat bu, bugün için mümkün deÄŸil. Arakan'da kalan 600.000 kiÅŸi bir açık hava hapishanesinde yaşıyor. YaÅŸamlarının her yanı devlet tarafından kontrol ediliyor: Birinin okula okumak, geçimini kazanmak ya da hastaneye gitmek amacıyla köyünden ayrılması için genellikle özel bir izin alması ya da yüklü bir rüÅŸvet ödemesi gerekir.

Åžu anda Myanmar 8 kasımda genel seçim yapmak için hazırlanıyor. Bu, Aung San Suu Kyi'nin Ulusal Demokrasi BirliÄŸi'nin ezici bir çoÄŸunlukla seçimi kazandığı ve onlarca yıldır devam eden askeri yönetimi sona erdirdiÄŸi tarihi seçimden bu yana ilk seçim olacak. O dönemde çoÄŸu Rohingyalı, Ulusal Demokrasi BirliÄŸi'ni destekliyordu, ancak o zamandan beri parti politikalarıyla ciddi bir ÅŸekilde hayal kırıklığına uÄŸramış durumdalar. Aung San Suu Kyi ve sivil hükümeti, ordu faaliyetlerini desteklemeyi sürdürerek ve uluslararası platformlarda sahada olanları inkar ederek bize karşı yapılan bu soykırımın suç ortağı olduklarını kanıtladılar.

Pek çok Rohingyalı geçmiÅŸte oy kullanabiliyor ve seçimlerde aday olabiliyorlardı fakat bugün her ikisinden de men ediliyorlar. 2015'te Myanmar, Rohingya halkından kendilerine oy kullanma hakkı veren geçici vatandaÅŸlık belgelerini beklenmedik bir ÅŸekilde geri aldı. Bu yıl, yetkililer seçimlere katılmak için kayıt olmaya çalışan Rohingya halkına mensup kiÅŸileri, ailelerinin vatandaÅŸlık sahibi olmadığını bu nedenle onların da kriterleri karşılamadığını iddia ederek reddetti. Bu, bu adaylardan bazılarının daha önceki seçimlerde aday olmasına izin verilmiÅŸ olmasına raÄŸmen yaÅŸandı.
Bununla birlikte Rohingyalar için hala bir umut ışığı var: uluslararası adalet sürecinin arkasındaki hareket gücü. GeçtiÄŸimiz kasım ayında Gambiya, Myanmar'a Rohingya halkına karşı soykırım yaptıkları suçlamasıyla Uluslarası Adalet Divanı'nda dava açtı. Birkaç gün sonra, Uluslararası Ceza Mahkemesi, Myanmar ordusuna insanlığa karşı iÅŸledikleri suçlardan dolayı soruÅŸturma baÅŸlatıldığını duyurdu.

Bu yılın Ocak ayında, Uluslararası Adalet Divanı Myanmar'a Rohingya halkına karşı soykırım uygulamalarına son vermesini ve bu emirlere uymaları konusunda düzenli olarak rapor vermesini emretti. Ancak hükümet, Arakan'daki koÅŸulları iyileÅŸtirdiÄŸini iddia etmesine raÄŸmen gerçekte hiçbir ÅŸey deÄŸiÅŸmedi. Pandemi bölgeyi kasıp kavururken ordu ve silahlı gruplar arasındaki çatışmalar yoÄŸunlaÅŸtığı için Rohingya halkı için koÅŸullar bu yıl daha da kötüleÅŸti.

Kendi organizasyonum, Burma Rohingyaları Örgütü, Aung San Suu Kyi, hükümeti ve ordusu hakkında Arjantin yargısı önünde dava açtı.  Bu, bazı çirkin suçların nerede iÅŸlendiÄŸine bakılmaksızın herhangi bir yerde yargılanabileceÄŸi görüÅŸünü savunan evrensel yargı ilkesine dayanıyor.

Fakat bu çabaların etkili olması için uluslararası toplumun desteÄŸine ihtiyacımız var. GeçtiÄŸimiz üç yılı dünyaya, bu zor durumumuz hakkındaki aynı hikayeleri tekrar tekrar anlatarak geçirdik. Bunun karşılığında, sempati ve boÅŸ vaatlerden bir tık fazlasını elde ettik.

Dünya, Rohingyalara yardım etmek için somut bir harekkette bulunmadı. Myanmar'a karşı iÅŸledikleri suçlara dair çok güçlü kanıtlar olmasına raÄŸmen, bizim gerçeÄŸimiz deÄŸiÅŸmedi: Gerek Arakan'daki köylerde gerekse BangladeÅŸ'teki mülteci kamplarında, Rohingya halkı acı çekiyor.

BM Güvenlik Konseyi, üç yıl boyunca hiçbir ÅŸey yapmadı. ABD ve AB, güvenlik güçleri mensuplarına bireysel yaptırımlar uyguladı fakat askeri liderliÄŸe baskı yapmakta yeteri kadarı ileri gitmediler. Ayrıca "soykırım" terimini kullanmayı da reddettiler. Çünkü bu terimi kullanmak, bazı yasal sorumlulukları da beraberinde getirecekti.
Rohingyalar sadece kendi ülkelerinde onurlu bir yaÅŸam sürmek için bir fırsat istiyorlar. Bizi vatansız bırakan ve kendi evlerimizde esir eden bu zulüm derhal son bulmalıdır. Bunların tekrar yaÅŸanmasını engellemek için bize karşı uygulanan bu ÅŸiddetten sorumlu olanlardan hesap sorulmalıdır.

Bunlar büyük fakat imkansız olmayan görevler-- tarih, soykırım rejimlerinin çok uzun yaÅŸamadığını gösteriyor. Umarım, bir yıl sonra, bir sonraki yıldönümünde, bunu gerçekleÅŸtirmeye biraz daha yaklaÅŸmış oluruz.

Kaynak: Aljazeera English Haber ajansı Mütercim: AyÅŸe Bilge-DüÅŸünce Mektebi