Mustafa Kutlu: Bu ülkeye bir Neşet Ertaş daha gelir mi?

Bozkırda nokta gibi iki karaltı beliriyor. Yaklaşıyoruz, biri Muharrem ErtaÅŸ eÅŸeÄŸe binmiÅŸ, öteki kafası üç numara tıraÅŸlı, sekiz-on yaÅŸlarındaki oÄŸlu NeÅŸet. Bir düÄŸüne gidiyorlar. Çalıp-çığıracak üç-otuz para alacaklar. Az sonra Muharrem Usta inecek eÅŸekten, artık yorulmuÅŸ olan NeÅŸet binecek.

Açlığın örsünde dövüle dövüle geldi NeÅŸet. Türk müziÄŸine ve türkülere öyle bir mühür vurdu ki, asırlar geçse unutulmaz. Ne demiÅŸti Veysel Baba: "Ben giderim, adım kalır". Ä°ÅŸte öyle.

Bu ülkeye Selahattin Pınar, Åžükrü Tunar, bir Bekir Sıtkı Sezgin ve daha onlarca usta bir daha gelir mi? Bilmem. Gelecekle öleceÄŸi Allah bilir. Ama ÅŸimdilik umut yok. Klasik Türk MüziÄŸi neredeyse unutuldu.

Ya ötekiler?

Bir misal vereyim: Repçi "Ceza" Mozart"ın "Türk Marşı"na söz yazmış. Gayretli televizyoncu Cüneyt Özdemir bunu ekrana taşıdı. Taşımakla kalmayıp orkestra ÅŸefimiz Gürer Aykal"a dinletti. Gürer Aykal Ceza"yı tanımıyormuÅŸ. Parçayı dinledikten sonra neÅŸeli bir ses tonu ile –mânası ÅŸu: Yahu dünyada neler oluyor, haberimiz olmuyor– "Ä°lginç ilginç, bayağı sevimli, hoÅŸ yani" deyiverdi. Böyle oyunlarla oyalanıyoruz.

Hoca Ali Rıza ile Nuri Ä°yem resimlerini yaparken eserlerinden ne kadar para kazanacaklarını düÅŸünüyorlar mıydı?

Resim dünyasında yeni ve dikkate deÄŸer bir adım var mı? BildiÄŸimiz Bedri Baykam daha çok televizyon tartışmalarında gösterdiÄŸi celadet ile tanınıyor. Müzayedelerde eski ressamların eserleri yeni paralanmış bir zümre tarafından yüksek paralar ödenerek satın alınıyor. E, burjuva olmak kolay mı? Arada bir para döküp resim falan alacaksın ki namın yürüsün.

Van Gogh hayatında hiç resim satamadı. Fuzuli parasızlıktan "ÅŸikâyetnâme" yazdı. Ama her ikisi de "önce eser" diyordu.

Genç ÅŸair ve yazarların ÅŸevkini kırmak istemem ama edebiyat esasen yetmiÅŸlerde öldü. Seksene kadar silah sesleri arasında ağır ağır can verdi. Rahmetli Özal ünlü vecizesinde ÅŸunu söylemiÅŸti: "Bırakın bunları canım, iÅŸ yapalım iÅŸ."

Haksız da sayılmazdı. Türkiye o yıllarda yetmiÅŸ sente muhtaç haldeydi.

"Artık büyük ÅŸair çıkmaz" deniyor. Gençler acılarını içlerine gömerek meydan okuyor: "Büyük ÅŸaire ihtiyaç yok."

ÖÄŸretmenler ve öÄŸretim üyeleri çok acı günler yaÅŸadı. Kimi çorap sattı, kimi yurt dışına kaçtı. Gazeteciler simitle-çay arasına sıkışmıştı. Onlara Özal kanat gerdi. Ayamama deresinde ÅŸatolar yaptırdı. Asil Nadir ile birlikte gazetecilerin yüzü güldü.

Aynı tarihlerde özel televizyon devreye girdi. Özal tüm medyayı memnun etmiÅŸti. Eh, medya bu ihmale gelmez. YeÅŸilçam"dan, TRT"den setçi, ışıkçı, yönetmen, oyuncu özel televizyonlara akın etti. Anchorman"ler BoÄŸaz"da yalı aldılar.

ÖÄŸretmenler "özel dershaneler"e geçti. ÖÄŸretim üyeleri asistanların yazdığı ders kitapları üzerine adlarını yazarak ömürlerinde görmedikleri paralar kazandılar.

Artık taÅŸlar yerine oturmuÅŸ paranın rengi belli olmuÅŸtu. Ä°lim ile sanat parayla ölçülmez derler ama çakması gelirse iÅŸ deÄŸiÅŸir.

Ä°limden-sanattan-kültürden bîhaber nesiller yetiÅŸti. Eskiler sallanan koltuklarında homurdanmaya baÅŸladı. Fert başına düÅŸen milli gelir artmıştı. Özal ihracat uÄŸruna milleti on yıllarca enflasyona ezdirmiÅŸ, "enflasyon ile kalkınma" diye bir model icat etmiÅŸ, altta kalanların alın terinden topladığı suyu iÅŸadamlarına cansuyu olarak dağıtmıştı. Ä°yi iÅŸ çıkardı. Bizi kapitalizm katarının son vagonuna atıverdi. O kadar iyi ki, Anadolu"da nesli kesilmiÅŸ olan kaplanlar türedi. Kaplanların naraları ile sarsılan yer-gök AKP"ye güç verdi.

Bu ne karanlık tablo böyle sayın Kutlu. Yani geçen zaman içinde hiç mi müsbet bir ÅŸey yok? Var. Eskiden hat hocaları talebesinden para almazmış. Bu geleneÄŸi devam ettiren hattatlar ülkemizde bu sanatı canlandırıp dünya çapına çıkardılar. Hepsinden Allah razı olsun.

Ama eğri oturup doğru konuşalım.

Türkiye"de ne fikir kalmıştır, ne fikir adamı. Sanat da çırpınıyor. Bu çölde serap görmenin âlemi yok. (Åžu cami tartışması ne kadar can sıktı. En iyi sözü Cüneyt Özdemir"in programına katılan aklı başında bir mimar söyledi: "Bu ülkede mimarların Ä°slâm"la ilgisi yok, Müslümanlar arasında da iyi mimar yok") Ä°ÅŸimiz duaya kalmıştır. Bizi yeniden gün ışığına çıkaracak olanlar yine ilim adamları, filozoflar ve sanatçılardır. Ä°ktisat ve siyaset de önemli tabii. Ben "ÅŸairler aç kalsın" demiyorum. Zamanın ruhuna dikkat çekiyorum. Durum dünyada da böyledir. Sanat "Kültür endüstrisi"nin cilası olmak durumundadır. Paranın rengi sanatın yedi rengini boÄŸdu. Hadi size iyi kazançlar, bol gıdalar.

YeniÅŸafak